Dit is een samenvatting van het vak administratief recht, gedoceerd door Sofie Van Waeyenberghe en Sylvie Roos. Het is een vak uit het 2e bachelorjaar in het 1e semester. Ik heb me gebaseerd op het handboek 'praktisch administratief recht' en hier en daar aangevuld met informatie uit de slides en d...
LECTOREN: SYLVIE ROOS & SOFIE
VAN WAEYENBERGHE
Tifany Jacobs
HoGent | 2021-2022
,DEEL 1: Fundamentele elementen van het administratief
recht
Hoofdstuk 1: Afbakening van het administratief recht
1. Situering van het administratief recht en begripsomschrijving
1.1 Situering van het administratief recht
1.1.1 Nationaal of internationaal recht?
De Belgische regelgever kan enkel het samenleven in België ordenen. Elke staat maakt zijn
eigen nationaal recht.
Het internationaal recht geldt over de landsgrenzen heen. Het is een samenwerking tussen
staten en/of internationale en supranationale instellingen die staten hebben opgericht.
Het verdragsrecht omvat de rechtsregels die in verdragen zijn vastgelegd die door de
Belgische wetgever zijn goedgekeurd. Onder supranationaal recht verstaat men de
rechtsregels die uitgaan van supranationale instellingen waaraan staten, onder meer België,
een deel van hun wetgevende bevoegdheid hebben overgedragen.
Voorbeelden: EVRM, Raad van Europa, EU
Het administratief recht, ook het bestuursrecht genoemd, is het recht voor de
administratieve of bestuurlijke overheden en diensten in ons land.
1.1.2 Privaat- of publiekrecht
In het privaatrecht worden het statuut van en de verhoudingen tussen private personen
geregeld.
Het publiekrecht regelt de organisatie en de werking van de overheden, alsook hun
onderlinge, horizontale verhoudingen en hun verticale verhoudingen tot private
(rechts)personen. Het is in beginsel dwingend recht.
1.2 Begrip administratief recht
Het organiseert het openbaar bestuur en regelt diens taakvervulling binnen de krijtlijnen van
het grondwettelijk recht.
Het openbaar bestuur omvat de bestuurlijke overheden die in de grondwet zijn ingericht.
Het omvat eveneens bijkomende bestuurlijke diensten opgericht of erkend door deze
overheden.
Het bestuur is verantwoordelijk voor het algemeen welzijn of algemeen belang. De invulling
van het algemeen belang wordt bepaald door de veranderende beleidsopvattingen van de
overheden en van de veranderende verwachtingen van de bevolking.
Het is de taak van het bestuur de wetten uit te voeren, wat zij doen door het nemen van
individuele toepassingsbeslissingen in concrete dossiers. Soms vergt zij vooraf een concrete
en meer gedetailleerde uitwerking waartoe het bestuur een algemeen geldend reglement of
verordening opmaakt.
1
,Voorbeelden:
- Bestuurlijke beslissing: het verlenen van een omgevingsvergunning, een benoeming,
een onteigeningsbesluit
- Beslissing van wetgevende aard: een gemeentelijke politieverordening, een
gewestelijke stedenbouwkundige verordening
- Jurisdictionele beslissing: beslissingen in tuchtzaken of inzake erelonen met
betrekking tot een erkend boekhouder
2. Administratief recht is een uitzonderingsrecht
2.1 Rechtvaardiging
Het bestuur is onderworpen aan het gemeenrecht.
Het administratief recht omvat eigen rechtsregels voor de administratieve overheden, die
hen in een heel aparte positie plaatsen in vergelijking met een private (rechts)persoon. Deze
positie wordt gekenmerkt door eigen (ruimere) rechten, maar ook door eigen (zwaardere)
plichten. Het administratief recht hanteert ook vaak een eigen terminologie.
Het bestuur heeft om zijn taak te kunnen realiseren meer rechten dan een privépersoon. Het
beschikt namelijk over eigen publiekrechtelijke middelen.
De meeste overheidsgoederen (domeingoederen) zijn nodig voor de openbare
dienstverlening en daarom genieten ze een zeer beschermd statuut.
Meer rechten voor het bestuur houden vaak zwaardere verplichtingen in. Zo kiest het
bestuur niet vrij zijn medecontractant voor een overheidsopdracht, maar is het gebonden
door wettelijke procedures en regels ter vrijwaring van het algemeen belang.
Het bestuur moet zijn taak uitoefenen in volle openbaarheid en is ertoe verplicht om
uitdrukkelijk in zijn individuele beslissingen de onderliggende motieven op te nemen.
Het bestuur dient zijn dienstverlening zonder onderbreking te verzekeren en deze voor
iedereen op gelijke wijze open te stellen.
3. Uitvoerbare beslissingen
3.1 Begrip en situering
Kenmerkend voor het bestuur is zijn bevoegdheid om in het algemeen belang eenzijdig of
gezagshalve beslissingen te nemen die hetzij alle burgers, hetzij een bepaald iemand
verbinden. Dit zijn de zogenaamde ‘uitvoerbare beslissingen’.
Soms gaat het over louter materiële handelingen en soms administratieve
rechtshandelingen (eenzijdig of meerzijdig).
3.2 Voorrechten
Ze komen eenzijdig tot stand, ze zijn geacht in overeenstemming te zijn met het recht en ze
zijn uitvoerbaar.
3.2.1 Eenzijdig
Ze geeft iemand rechten en/of legt hem plichten op zonder zijn akkoord.
2
, Voorbeeld: het bestuur weigert een ambtenaar het gevraagde verlof om persoonlijke
redenen toe te staan omwille van de goede werking van de dienst.
Vgl privaatrecht: een burger kan een medeburger in beginsel noch rechten, noch plichten
toekennen of opleggen zonder diens toestemming.
3.2.2 Wettigheid vermoed
De uitvoerbare administratieve beslissing wordt weerlegbaar vermoed in overeenstemming
te zijn met het recht.
Al wordt de wettigheid vermoed, toch kan het tegenbewijs geleverd worden (weerlegbaar
vermoeden).
3.2.3 Uitvoerbaar
De vermoede wettigheid van de eenzijdige bestuursbeslissingen onderbouwt de stelling dat
deze beslissingen uitvoerbaar zijn, zelfs in geval van betwisting, zodat de vlotte
dienstverlening niet wordt verstoord.
2 facetten:
- De uitvoerbaarheid bij voorbaat of het ‘privilège du préalable’
- Het recht om ambtshalve tot gedwongen uitvoering over te gaan of het ‘privilége
d’exécution d’office’
3.2.3.1 Uitvoerbaar bij voorraad
Dit houdt in dat de administratieve overheid haar eenzijdige beslissing ten uitvoer mag
leggen zonder vooraf door de rechter de wettigheid van haar beslissing te horen erkennen.
‘Obéir d’abord, réclamer ensuite’
Indien een particulier zich beroept op een recht dat door zijn schuldenaar wordt betwist,
dan moet hij, de schuldeiser, zich eerst wenden tot de rechter met de vraag om erkenning
van zijn recht vooraleer dit recht te kunnen afdwingen.
3.2.3.2 Ambtshalve gedwongen uitvoerbaar
A. Principe
Het recht om ambtshalve tot gedwongen uitvoering over te gaan, houdt in dat de
administratieve overheid de burger in principe tot uitvoering van haar beslissing kan
dwingen, zelfs bij fysieke of materiële onwil van de betrokkene.
In privaatrecht is dit niet het geval.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RECHTSPKGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.13. You're not tied to anything after your purchase.
