Jurisprudentielijst Grondrechten
In dit document worden de volgende arresten samengevat:
- HR 22 januari 1988 (Maimonides-lyceum)
- HR 14 april 1989 (Harmonisatiewet)
- HR 2 februari 1990 (Goeree-Van Zijl)
- EHRM 24 april 1990 (Kruslin/Huvig/Frankrijk)
- EHRM 23 september 1994 (Jersild/Denemarken)
- EHRM 28 oktober 1998 (Osman/Verenigd Koninkrijk)
- EHRM 18 februari 1999 (Matthews/Verenigd Koninkrijk)
- Rechtbank ’s-Gravenhage 6 september 2000 (Recht op bestaanszekerheid)
- EHRM 4 mei 2001 (Kelly e.a./Verenigd Koninkrijk)
- CRvB 14 maart 2003 (Export uitkeringen)
- EHRM 30 november 2004 (Öneryildiz/Turkije)
- EHRM 11 januari 2007 (Salah Sheekh/Nederland)
- EHRM 30 juni 2008 (Gäfgen/Duitsland)
- ECSR 27 oktober 2009 (DCI/Nederland)
- Rechtbank Utrecht 6 april 2010 (Noodopvang uitgeprocedeerde asielzoeker)
- HvJEU26februari2013(ÅkerbergFransson)
- HvJEU26februari2013(Melloni)
- ABRvS15augustus2018(Pastafarisme)
- HvJEU6november2018(Bauer)
- Gerechtshof Den Haag 26 februari 2021 (Avondklok)
Thema 1
HR 14 april 1989 (Harmonisatiewet) (Kluwer Navigator: NJ 1989, 469,
ECLI:NL:HR:1989:AD5725)
Feiten: gaat over wet in formele zin (de wet). In het kader van bezuinigingen komt er een
maximale inschrijvingsduur van 6 jaar. De Harmonisatiewet zou zorgen voor een verhoging van
het collegegeld en het stopzetten van studiefinanciering na 6 jaar studeren. De wet taste dus de
rechtspositie van studenten aan en deed dat ook terugwerkend (ook studenten die in
1987/1988 ingeschreven stonden tellen de eerdere genoten onderwijsjaren mee voor de
maximale inschrijfduur. Met de oude wetgeving zouden die niet meetellen). Naar de rechter
gegaan.
Studenten zaten in hun maag met de wet in formele zin, maar die mag de rechter niet toetsen
aan de Grondwet. Studenten eisen dat de wetsbepaling niet toe te passen, omdat het in strijd
zou zijn met de rechtszekerheid volgens art. 43 Statuut.
Rechtsvraag: Vraag: mag de wet in formele zin worden getoetst aan het Statuut en de
fundamentele rechtsbeginselen? Een dergelijke toetsing betreft toch niet de Grondwet.
1
, Hoge Raad
‘In Nederland is de rechter verplicht zijn nationale wet te toetsen aan 'een ieder verbindende
bepalingen van verdragen en besluiten van volkenrechtelijke organisaties' (art. 94 Gr.w). Verder
moet de rechter lagere wetgeving toetsen aan hogere wetgeving, zij het met een uitzondering:
de rechter treedt niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten-in-formele-zin (art.
120 Gr.w): toetsing van die wetten aan de Grondwet is niet toegestaan.’
Deze toetsing mag dus niet, i.v.m. machtenscheiding tussen rechter en wetgever. Artikel 120
Grondwet: ‘De rechter treedt niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten [lees
wetten als wet in formele zin] (...).’ (De rechter moet de wet toepassen en toetst niet aan de
Grondwet) (ook mag de wet in formele zin niet getoetst worden aan rechtsbeginselen. Het
toetsingsverbod in artikel 120 Grondwet geldt niet alleen voor de grondwet, ook voor het
Statuut en fundamentele rechtsbeginselen).
Rechtsregel
Rechter mag de wet in formele zin niet toetsen aan de grondwet, het Statuten en
rechtsbeginselen.
ABRvS 15 augustus 2018 (Pastafarisme) (Rechtspraak.nl: ECLI:NL:RVS:2018:2715)
Feiten: mevrouw is volgeling van Pastafarisme (vliegende spaghettimonster). Als deel van haar
geloof draagt zij een vergiet op mijn hoofd. Dat is ter ere van het vliegend spaghettimonster en
voor haar een heilig object. Kan je iemand nog herkennen op een pasfoto, dan mag je een
religieus symbool dragen op je pasfoto. Mevrouw wilde het vergiet dragen op haar pasfoto. De
burgemeester heeft dit afgewezen.
Rechtsvraag: is het Pastafarisme een godsdienst?
Raad van State:
Uitleg van godsdienst en levensbeschouwing dient uitgelegd te worden in het licht van hoger
recht (art. 6 Grondwet jo art. 9 EVRM). Het volstaat dat sprake is van een voldoende nauw en
direct verband tussen die gedraging en de betreffende godsdienst of levensovertuiging. Is het
Pastafarisme een godsdienst en levensbeschouwing? Nee, want het Pastafarisme is geen
godsdienst, maar een parodie (spottend iets). Het voldoet niet aan de in jurisprudentie
geformuleerde randvoorwaarden om als godsdienst en levensbeschouwing te gelden. Dus kon
zij geen beroep doen op het grondrecht uiting van godsdienst en mocht het vergiet niet dragen
op haar pasfoto.
ECSR 27 oktober 2009 (DCI/Nederland) (Hudoc: Complaint no. 47/2008)
Feiten:
De Nederlandse wetgeving en de uitvoering daarvan bieden (uitgeprocedeerde) minderjarige
illegalen geen volledige garanties tegen dakloosheid. De huisvesting van minderjarige illegalen
in Nederland is niet goed geregeld en zelfs strijdig met de rechten van de mens. In te veel
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SerenaD. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.53. You're not tied to anything after your purchase.