Waarom is overheidsingrijpen in de economie nodig?
Uitkomsten prijsmechanisme zijn niet per definitie maatschappelijk aanvaardbaar
Overheidsingrijpen in de economie kent 3 doelstellingen:
1. Samenstelling productie (allocatie)
2. Redelijke inkomensverdeling
3. Streven naar evenwichtige ontwikkeling (stabilisatie
De overheid is onmisbaar voor collectieve goederen
non-rivaliteit
non-exclusiviteit
De overheid bemoeit zich ook met private goederen
Onevenredig hoge uitvoeringskosten
Paternalisme
Externe effecten (positief en negatief)
Schaaleffecten en monopolies
Onverzekerbare risico’s
Verdelingseffecten
Overheidsingrijpen: voorzichtigheid geboden
o Visies en belangen kunnen uiteen lopen
o Kosten – baten afweging is lastig
o Overheid kent geen concurrentiedruk
o Algemene beginselen behoorlijk bestuur
o Europa: regelgeving en beleidsconcurrentie
Hoofdstuk 2 Overheid en economie
Hoe ziet de overheid er uit?
o Uitgavenquote: 48% van de Nederlandse economie
o Overheidsbedrijven
o Belastinguitgaven
o Regelgeving
o Overheidsproductie
, De overheidsbalans: uitgaven en ontvangsten
Uitgaven kunnen worden onderverdeeld naar:
bestemming
economische categorie
bestuurslaag
Ontvangsten bestaan uit:
belastingen
niet-belastingontvangsten
premies voor sociale verzekeringen
Overheidsfinanciën: saldo’s en schulden
Financieringssaldo
Vorderingensaldo: EMU-saldo
Feitelijk en structureel saldo
Overheidsschuld
Staatsbalans
Verklaringen groei en krimp: Analyse van Kessler
Groei en Krimp
Wet van Wagner: relatieve groei collectieve uitgaven.
Plateautheorie: na crises collectieve uitgaven op hoger niveau (structureel).
Ziekte van Beaumol: productiviteit collectieve sector blijft achter bij
loonontwikkeling.
Public choice: uitgaven stijgen door budgetmaximalisatie politici.
Vliegwiel ‘Kessler’: Aanzwengelen collectieve uitgaven door expansie collectieve
sector.
Hoofdstuk 3, 4 en 5
Financiële verhouding tussen bestuurslagen
Hoe moeten overheidstaken worden verdeeld over de overheden?
Subsidiariteitsbeginsel
Wat betekent dit voor de drie functies van de overheid?
Stabilisatiefunctie wordt uitgevoerd door centrale overheid
Verdelingsfunctie ook grotendeels
Allocatiefunctie is de belangrijkste functie voor gemeentes
Oplossingen schaalproblemen:
Inwoners van andere gemeentes betalen voor gebruik
Horizontale of verticale compensatie
Afwijkende gebiedsindelingen (politie, vervoer)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannepd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.