Staatsrecht: regels over de organisatie van de overheid en fundamentele normen over de
verhouding met de overheid
Functies van het staatsrecht:
- Constitueren: een rechterlijke macht creëren
art 24 Gw en 84.1 RO
- Attribueren: een bevoegdheid toekennen --> rechters spreken recht
art. 113 lid 1 Gw
- Attributie: het toedienen van een bepaalde taak
- Delegatie: doorgeven van een bepaalde taak --> kan alleen als je de taak al hebt
- Reguleren: regels toevoegen waaraan ze zich moeten houden
art 57 lid 1 Gw en art 7 lid 1 Gw
Wat heeft een rechtsstaat: 4 belangrijkste elementen
1. Legaliteit: grondslag in Gw
2. Machtenscheiding: degene die de wetten maakt, voert het niet uit etc.
3. Grondrechten
4. Rechtsbescherming: onafhankelijke en onpartijdige rechters
Wanneer ben je een staat:
1. Territoir: een stuk grond met duidelijke grenzen
2. Natie: gemeenschap die een eenheid vormt
3. Interne soevereiniteit: oefen gezag uit
4. Externe soevereiniteit: andere staten vallen niet zomaar binnen
Micro states: kleine stukken grond tussen landen in
Fragile states: staten zonder effectief gezag
Macht: feitelijk --> de mogelijkheid om anderen te dwingen
Gezag: gelegitimeerd --> macht die wordt geaccepteerd door degenen over wie het wordt
uitgeoefend
Hoe krijg je burgers zo ver?
1. Traditie: het was altijd al zo
2. Charisma: de koning, minister-president of burgemeester
3. ‘het werkt’
Rechtsstaat en democratie zorgen voor minimale machtsuitoefening, waardoor maximaal gezag
ontstaat. Burgers kunnen zelf kiezen wie de macht heeft. Vroeger maakten vorsten machtige
schilderijen, hoge status, dominant, bepalen alles zelf etc. – nu gewoon een foto van aan het bureau,
wat zorgt voor meer gezag, onpersoonlijk, toepassen van procedure.
, Hoorcolleges beginselen
Materiele constitutie: hoe de macht wettelijk is geregeld
Formele constitutie: hoe het echt in een land geregeld is
- In Nederland: materieel staat er dat de koning iedereen aanstelt en alles bepaalt, in de
praktijk (formeel) niet het geval
Trias politica:
1. scheiding in functies wetgeven, besturen en rechtspreken
2. scheiding in instituties wetgever, bestuur rechterlijke macht
- in Nederland is nu een kleine overlap tussen deze instituties, in Amerika niet
3. scheiding in personen Kamerleden, ministers, rechters
- dubbelfuncties worden steeds meer vermeden
Je moet mensen met betrouwbare motieven de kans geven om het recht te trekken. Mensen die iets kunnen
winnen moeten je elkaar laten controleren.
De beginselen van week 1:
1. Een staat heeft gezag, de maffia heeft macht
2. De mooie Grondwet is nog geen goede constitutie
3. Democratische rechtsstaat: maximaal gezag met minimale macht
4. Goede motieven zijn mooi, slechte motieven zijn betrouwbaar
Hoorcollege 2
22 september
Democratische rechtsstaat
- Door verkiezingen van de regering
- Vertegenwoordigend orgaan
- Direct zelf beslissingen nemen
Voorwaarden
1. Invloed: actief en passief kiesrecht in vrije en geheime verkiezingen
2. Deliberatie: grondrechten
3. Inclusie: gelijke rechten voor iedereen
4. Transparantie: openbaarheid van informatie en transparantie (110 Gw)
Regeervormen
- Parlementair stelsel
Het volk heeft via kiesrecht invloed op de
volksvertegenwoordiging (parlement)
Ministeriële verantwoordelijkheid: art 42 ‘de koning is
onschendbaar de ministers zijn verantwoordelijk’
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paddyy. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.