Thema 3: modificaties en mutaties
1. Interactie tussen genen en omgeving; begrippen
1.1 genetica en epigenetica
1.2 modificatie en mutatie
2. Voorbeelden van niet-erfelijke modificaties
2.1 Proef van Bonnier
2.2 Niet-erfelijke modificaties in de natuur
3. Epigenetische modificaties
3.1 vera...
1. Interactie tussen genen en omgeving; begrippen
Nature = natuurlijke aanleg, genen
Nurture = bijdrage van omgevingsfactoren en verzorging
1.1 genetica en epigenetica
Genetica = studie erfelijke informatie in de DNA-basenvolgorde
Epigenetica = erfelijke veranderingen in genexpressie
Epigenetische modificatie = verandering op het DNA
1.2 modificatie en mutatie
modificatie = verandering in het fenotype als gevolg van omgevingsinvloeden
- niet erfelijke modificatie = geen gevolg van wijziging in fenotype
- epigenetische modificatie = erfelijke modificatie
mutatie = verandering in het genotype als gevolg van een wijziging in het DNA
- oiv omgevingsfactoren
- kan wel erfelijk zijn
2. Voorbeelden van niet-erfelijke modificaties
2.1 Proef van Bonnier
Proef met paardenbloemen
- Bloem 1: laagvlakte
- Bloem 2: Alpen hoogvlakte
Zelfde genotype, maar verschillend fenotype door klimaatverschillen = modificatie
Modificatie niet erfelijk
2.2 Niet-erfelijke modificaties in de natuur
Pijlkruid: verschillende soorten bladeren die ontstaan door stroming water en waterdiepte
- Ovale bladeren
- Pijlvormige bladeren
- Lintvormige bladeren
Honingbij: soort cel van eitje + voeding
- Bijenkoningin
- Werkster
3. Epigenetische modificaties
Epigenoom = verzameling van chemische modificaties die het DNA en de histonen kunnen
ondergaan
3.1 verandering op DNA: DNA-methylering
enzymen -> methylgroep aan DNA hechten -> genen komen niet tot expressie (= niet
afleesbaar)
bv. Ontstaan van een geinavtiveerd X-chromosoom = Barr-lichaampje
verantwoordelijk voor celdifferentiatie
- doorgeven van methyleringspatroon aan DNA dochtercellen
demethylering = methylgroepen verwijderen
, 3.2 Verandering van chromatinestructuur: histonacetylering
Chemische modificatie van histonen
Enzym -> acetylgroep aan histonenuiteinden hechten -> chromatin remodeling:
euchromatine word anders ingericht -> andere zones van DNA worden toegankelijk voor
transcriptie
Omgekeerde proces
Histonen verliezen acetylgroep door enzym histondeacetylase
= niet-geacetyleerde histonen
- Stabieler
- Heterochromatine
- Niet geschikt transcriptie
Met acetyl Ver van elkaar Afleesbaar
Zonder acetyl Dicht bij elkaar Niet afleesbaar
3.3 voorbeelden van epigenetische overerving
omgevingsfactoren kunnen modificaties veroorzaken
- hongerwinterkinderen Nederland: gevolgen door voedseltekort
- obesitas mannen -> weinig methylering -> chronische ziekten kans stijgt
4. oorzaken van mutaties
4.1 spontane reacties
= fouten die vanzelf ontstaan in samenstelling DNA zelf
- sequentie van basen kan wijzigen
- structuur base kan veranderen
4.2 geinduceerde mutaties
= gevolg van inwerking van milieufactoren
= mutagenen
4.2.2 chemische stoffen
component tabaksrook
base guanine chemisch wijzigen
nitrieten -> nitrosaminen in spijsvertering
cytosine nr uracil
mosterdgas
cytosine nr uracil
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisevanderweken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.35. You're not tied to anything after your purchase.
