Samenvatting van het vak Familiaal Vermogensrecht, gegeven door Anne Remerie en Annelies Uytterhaegen, inclusief oefeningen en casussen! De samenvatting is gebaseerd op de powerpoints uit de lessen en het handboek.
FAMILIAAL VERMOGENSRECHT
DEEL 1: RELATIEVERMOGENSRECHT
− Regelt de vermogensrechtelijke verhoudingen zowel tussen de partners als tegenover
derden en dit niet alleen tijdens de relatie maar ook daarna.
− Relaties brengt 2 soorten gevolgen met zich mee
• Persoonsrechterlijke gevolgen
• Vermogensrechterlijke gevolgen = rechten en plichten
▪ Huwelijksvermogensrecht
▪ Samenwoningsvermogensrecht
− Vermogen
• Tussen de partners onderling
• Tegenover derden (bv schuldeisers: meubels die koppel gekocht hebben in
meubelzaak)
• Verschillende regels tijdens de relatie en bij de beëindiging van de relatie
TITEL 1: HUWELIJKSVERMOGENSRECHT
− Huwelijksvermogensrecht bestaat uit:
• Het primair huwelijksstelsel
• Het secundair huwelijksstelsel
− Als koppel trouwt brengt dit gevolgen met zich mee voor de echtgenoten:
• Primaire gevolgen
▪ Art. 212-224 BW (boek 1)
▪ Voor het primair huwelijksstelsel: dus sowieso van toepassing op alle
gehuwden → vanaf je trouwt is het primaire stelsel van toepassing
▪ Bevat persoonlijke maar ook vermogensrechtelijke bepalingen
• Wilt minimum solidariteit garanderen en de autonomie vd
gehuwden laten blijven bestaan
▪ Van dwingend recht: geldt voor ELK huwelijk! Je kan de regels daarover niet
regelen
• Secundaire gevolgen
▪ Art. 1387-1474 BW (boek 3)
▪ Voor het secundair huwelijksstelsel
▪ Bevat enkel vermogensrechtelijke regels
▪ Van aanvullend recht: je kan afwijken vd regels in een huwelijkscontract dat
je opmaakt samen met je echtgenoot (je maakt dit dus op als je het anders
wilt regelen dan voorzien in de wet)
• Huwelijkscontract is niet hetzelfde als een huwelijksakte!!
(Huwelijksakte wordt opgemaakt door ambtenaar vd burgerlijke
stand als je getrouwd bent)
1
,HOOFDSTUK 1: HET PRIMAIR HUWELIJKSSTELSEL
INLEIDING
Wat?: Een stelsel dat op éénvormige en dwingende wijze de rechten en de plichten tussen
echtgenoten onderling regelt én in hun verhouding tav derden
Primair huwelijksstelsel (met aantal rechten& plichten) zijn op alle gehuwden van toepassing,
ongeacht met welk secundair huwelijksstelsel zij zijn getrouwd
GEVOLGEN VH HUWELIJK
− Persoonsrechtelijke bepalingen
• Art. 213 BW
• Plicht tot samenwonen: hebben de vrijheid om te kiezen op welk adres ze zich
inschrijven in h rijksregister → je hebt de plicht om op 1 adres ervoor te zorgen dat je
het bed deelt, waar de kinderen worden opgevoed, … (het is dus toegestaan om op 2
verschillende adressen te wonen)
▪ Gezamenlijk verblijf houden
▪ Levensgemeenschap
▪ Geslachtverkeer
• Plicht tot getrouwheid: niet vreemdgaan
• Plicht tot bijstand
▪ Eerbied: respectvol zijn tov elkaar, eerbiedig zijn
▪ Affectie tonen
▪ Morele hulp: er zijn voor elkaar, elkaar steunen
− Vermogensrechtelijke bepalingen
• Handelingsbekwaamheid: vanaf 18 jaar (r&p) → kan zijn dat je door huwelijk voor
bepaalde handelingen onbevoegd wordt (bv bij lening aangaan van woning zal je
samen moeten doen en dus de toelating nodig hebben van je echtgenoot)
▪ Huwelijk zal er nooit voor zorgen dat je handelingsonbekwaam wordt!
• Autonomie inzake woonplaats: je mag kiezen waar je je adres inschrijft
• Vrijheid v beroep, maar indien beroep het gezin kan schaden kan je vragen aan
familierechtbank om verbod te laten bepalen waarbij EG niet de toelating krijgt om
dat beroep uit te oefenen.
• Autonomie in bankzaken: EG’en mogen zelf rekening openen op eigen naam; er geldt
geen verplichting om een gezamenlijke rekening te openen
▪ Gemeenschappelijk loon blijft gemeenschappelijk
• Ontvangst en besteding inkomsten
• Plicht tot hulp en bijdrage
• Bescherming vd gezinswoning: hoofdelijke AS huishoudschulden
• Andere onbekwaamheden
− BASISBEGINSELEN
• RECHTEN
▪ Autonomie van de EG’en
▪ Gelijkheid tussen EG’en
• PLICHTEN
▪ Solidariteit
2
, ▪ Gezinsbelang
• Dwingend karakter
▪ Bepalingen van persoonsrechtelijke aard
• Bepalingen mbt staat en bekwaamheid vd EG’en
• Van OO!! → sanctie = absolute nietigheid (heel huwelijkscontract is
nietig)
▪ Bepalingen van vermogensrechtelijke aard
• Bepalingen ter bescherming van
o Private belangen vd EG’en
o SE’s
• Van dwingend recht → sanctie = relatieve nietigheid
TOEPASSINGSGEBIED RATIONE PERSONA EN RATIONE TEMPORIS
− OP WIE
• Alle gehuwden (ook als je voor het secundair stelsel zou kiezen)
• Niet: samenwonenden, verloofden
− WANNEER
• Voor de hele duur vh huwelijk
• Niet: na echtscheiding (als vonnis van echtscheiding in kracht v gewijsde is gegaan,
dus geen hoger beroep/ verzet meer mogelijk is, is primair huwelijksstelsel niet meer
van toepassing
• Wel:
▪ Tijdens echtscheidingsprocedure
▪ Bij feitelijke scheiding (= wonen niet meer samen maar huwelijk blijft wel
nog voortbestaan)
KRACHTLIJNEN VAN HET PRIMAIR STELSEL
− Gelijkheid vd EG’en
• Iedere EG heeft dezelfde rechten en plichten
• Handelingsbekwaamheid: door huwelijk w EG niet handelingsonbekwaam
• Soms wel handelingsonbevoegdheid
− De autonomie behouden van ieder vd EG’en
• Vrijheid vd beroepsuitoefening; vrijheid om beroep zelf te kiezen
• Inning en besteding vd inkomsten; inkomsten mogen op rekening komen die op jouw
naam staat/ je moet niet voor alles een gemeenschappelijke rekening hebben
• Opening van een bankrekening/ kluis
− Minimale solidariteit tussen EG’en en bescherming vh gezinsbelang
• Hulp- en bijdrage verplichting
▪ Art. 213 en 221 BW
▪ Hulpplicht: je moet je levensstandaard met elkaar delen (=als je groot
vermogen het zal je dat met jouw echtgenoot moeten delen) +
onderhoudsverplichting
▪ Bijdrage in de lasten vh huwelijk
• Hoeveel?: art. 221 BW → naar evenredigheid vh inkomen
• Hoe?: moet niet perse financieel -> er w verwacht dat je moeite in je
huwelijk steekt
3
, ▪ Bestedingsvolgorde vd inkomsten: je hebt als EG vrijheid om jouw inkomsten
te innen → door het huwelijk w je gedwongen om jouw inkomsten volgens
een bepaalde volgorde te besteden (art. 217 BW)
• Bv: je bent tandarts -> praktijk moet gerenoveerd w + je wilt auto
kopen + nog veel schoolfacturen betalen → volgorde: schoolfactuur,
praktijk, auto
• Art. 221: hij wilt elk jaar een nieuwe auto kopen voor zichtzelf -> niet
in belang van gezin -> vrouw kan naar familierechtbank gaan om te
vragen of zij haar mans inkomsten mag ontvangen
• Bescherming gezinswoning
▪ Art. 215 BW
▪ = OG dat voor gezin als voornaamste woning dient; daar bouw je jouw gezin
op
▪ Goed + huisraad valt onder de bescherming
▪ Bescherming houdt in:
• Bescherming als 1 vd EG’en of beiden eigenaar zijn: woning mag niet
verkocht w of met zakelijk recht w bezwaard zonde dat mede-
echtgenoot daarmee instemt (ook als andere EG geen eigenaar is vd
woning) Bv vrouw krijgt bij schenking van haar ouders een
appartement → vrouw is exclusieve eigenaar → gebruiken
appartement als gezinswoning → na 3 jaar wilt vrouw het verkopen
→ heeft instemming nodig van haar echtgenoot
• Bescherming als de woning gehuurd wordt: mede-echtgenoot wordt
van rechtswege medehuurder vd gezinswoning, ook al tekende deze
de huurovk niet. Gevolg: verhuurder kan enkel huurovk opzeggen als
hij aangetekend schrijven stuurt aan ELK vd echtgenoot-huurders.
▪ Bescherming geldt enkel tussen EG’en
▪ Indien je woonbestemming gaat veranderen (bv gaan verhuren, met als
gevolg je die dus niet meer kan gebruiken als gezinswoning) → toestemming
beide EG’en nodig (ook al is die andere EG geen eigenaar, maakt niet uit
▪ Instemming niet hetzelfde als toestemming
• Instemming: je bent ermee akkoord; volstaat dat EG-eigenaar de
goedkeuring heeft gekregen zonder formele vereisen v EG-niet
eigenaar
▪ EG-niet eigenaar w niet opeens eigenaar vd woning door de bescherming vd
gezinswoning (idem bij huisraad)
• Hoofdelijkheid voor huishoudelijke schulden en schulden vd opvoeding vd kinderen
▪ Art. 222 BW
▪ SE kan dus beide EG’en aanspreken voor het geheel
▪ ‘huishoudelijke schulden’: enkel sprake van als er effectief over een
huishouden gesproken kan worden -> niet het geval wnr je gescheiden leeft
(dus bv nieuw salon wordt aangekocht tijdens apart wonen -> andere EG is
niet hoofdelijk aansprakelijk voor deze schuld)
▪ Indien schuld buitensporig is → andere EG is niet hoofdelijk aansprakelijk
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student608. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.42. You're not tied to anything after your purchase.
