Deel 1 – basiskennis
1) Wat is agressie en grensoverschrijdend gedrag?
1.1) Het bos en de bomen: woorden voor agressie en grensoverschrijdend
gedrag
1.2) Door welke ogen kijken we: een weloverwogen definitie
1.3) Onze kijk op agressie
1.4) Besluit
2) Hoe ziet agressie eruit?
2.1) Een zevenkoppige draak
2.2) Agressie gevierendeeld: vier uitingsvormen van agressie
2.3) Besluit
3) Bronnen van agressie
3.1) Frustratieagressie: agressie ten gevolge van frustratie
3.2) Instrumentele agressie: om iets te verkrijgen
3.3) Agressie vanuit innerlijke processen bij de agressor
3.4) Besluit
4) Agressie en het lichaam
4.1) Je lichaam, een keten van reacties
4.2) Je lichaam, een bron van informatie
4.3) Stress hanteren
4.4) Besluit
Deel 2 – aanpak
1) Grenzen hanteren
1.1) Wat is een grens?
1.2) Je grenzen voelen
1.3) Grenzen trekken
1.4) Grenzen verschuiven
1.5) Grenzen en je team
1.6) Besluit
2) Strategieën om met agressie om te gaan
2.1) Een strategie kiezen
2.2) Kalmeren of de-escaleren als strategie
2.3) Confronteren als strategie
2.4) Hulp halen als strategie
2.5) Met humor reageren
2.6) Verwarring als strategie
2.7) Vermijden en negeren als strategie
2.8) Tegenagressie
2.9) Het laatste redmiddel: fysieke zelfbescherming of zelfverdediging
2.10) Besluit
1
, 3) Het cyclische verloop van een agressie-incident
3.1) De meerwaarde van het crisisontwikkelingsmodel
3.2) Het crisisontwikkelingsmodel in fase
3.3) Aandachtspunten bij het gebruik van het crisisinterventiemode
3.4) Besluit
4) Impact, nazorg en herstel
4.1) Agressie als schokkende gebeurtenis
4.2) De verwerking van een schokkende gebeurtenis voor een slachtoffer
4.3) Nazorg
4.4) Naar een goed nazorgbeleid
4.5) Herstel na agressie
4.6) Besluit
2
, Hoofdstuk 1 Basiskennis
1) Wat is agressie en grensoverschrijdend gedrag?
1.1) Het bos en de bomen: woorden voor agressie en grensoverschrijdend gedrag
Agressie kan verschillende vormen aannemen.
Er bestaan verschillende termen voor geweld binnen gezinnen of relaties:
Partnergeweld
Intrafamiliaal geweld
Huiselijk geweld
Eergerelateerd geweld
Kindermishandeling
Oudermishandeling
Stalking
Gaslichting
Intergenerationeel geweld
Op straat heb je termen als:
Hooliganisme
Verkeersagressie
Straatintimidatie
Zinloos geweld
Schoolgeweld
1.2) Door welke ogen kijken we: een weloverwogen definitie
Agressie = gedrag waarbij een persoon schade toebrengt aan materiaal of de psychische of
fysieke grenzen overschrijdt van zichzelf of een andere persoon
Grensoverschrijdend gedrag = te maken hebben met gedrag waar iemand last van heeft: er
wordt een grens overschreden, een fysieke of psychische
grens
Het effect van agressie is dat het slachtoffer zich erdoor gekwetst of geschaad voelt, los van
het feit of dit de bedoeling was van de agressor. Je bewust zijn van de subjectiviteit is een
belangrijk uitgangspunt.
3
, Agressie is volgens Gryson en De Waele in wezen een positieve innerlijke kracht, gericht op
evenwicht en vooruitgang. Agressie als levensdrift, goesting, gaan voor belangrijke kwesties,
kracht, competitie… waarbij geen schade wordt berokkend aan anderen, is niet destructief.
Een andere vorm is de ‘speelse’ agressie bv. het fantasiespel van kinderen.
Geweld = het intentioneel aanwenden van of dreigen met fysieke of psychologische macht
of kracht, ten aanzien van zichzelf, een andere persoon of tegen een groep of
gemeenschap en wel zo dat er sprake is van of een reële kans bestaat op het
toebrengen van kwetsuren, de dood, psychologische schade, een problematische
ontwikkeling of deprivatie
Je moet eerlijk luisteren naar mensen als ze praten over grensoverschrijdend gedrag of
agressie. Agressie wordt vaak aan een persoonlijk gevoel van falen gekoppeld.
1.3) Onze kijk op agressie
Er zijn 4 uitgangspunten waaruit we vertrekken om een kader te scheppen:
Uitgangspunt 1: structurele veiligheid naast relationele veiligheid
Uitgangspunt 2: een basishouding van ‘zorgdragende begrenzing’
Uitgangspunt 3: agressie is ‘AxC’
Uitgangspunt 4: agressie is taal
1.3.1) Uitgangspunt 1: structurele veiligheid naast relationele veiligheid
Omgaan met agressie betekent aandacht hebben voor veiligheid. Dit gaat over het belang
van een duidelijke werk- en leefstructuur en de noodzaak van vertrouwensrelaties als
basisvoorwaarden om agressie-incidenten te voorkomen of professioneel te kunnen
hanteren.
Structurele veiligheid = alles wat samenhangt met procedures, afspraken, flowcharts en
geschreven of ongeschreven regels
De nadruk ligt op de relatie.
Bij het stellen van regels is de verwarring die er heerst bij heel wat mensen. Regels hebben
als doelstelling grenzen aan te geven.
Bowbly maakte ons bewust dat relaties een essentieel onderdeel zijn van ons menselijk
bestaan. Mensen hebben veel behoefte aan relaties, ook al zijn deze relaties destructief. Elk
kind, jongere, volwassene is op zoek naar relaties en wil alles in het werk stellen om ergens
bij te horen. Zelfs al heeft dat tot gevolg dat deze relaties geen constructieve verbindingen
zijn en destructieve gevolgen hebben voor de persoon. Men is pas echt gelukkig als de
relaties veilig zijn.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loademuzere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.