Inspanningsfysiologie = de wetenschap naar de acute (onmiddellijk tijdens inspanning) en chronische (na een periode van
training) aanpassingen van het menselijk lichaam aan beweging
3 belangrijke systemen:
- Hart
- Longen
- Spieren
HOOFDSTUK 1: VOEDING
1. ORGANISCHE BOUWSTENEN
De dagelijkse energiebehoefte wordt geleverd door de opname van koolhydraten, vetten en eiwitten
→ noodzakelijk om normaal te functioneren in rust en bij inspanning
→ belangrijke rol: behouden van de structurele en functionele eigenschappen van het organisme
BASISSTRUCTUUR VAN VOEDINGSSTOFFEN
Biologische systemen worden gevormd door cellen die samenwerken om het overleven van die cellen te verzekeren
→ elementaire structuren zijn gelijk
ATOMEN ZIJN DE BOUWSTENEN
4/113 atomen staan in voor 96% van de lichaamsmassa
→ stikstof (3%), waterstof (10%), koolstof (18%) en zuurstof (65%)
Deze atomen spelen een hoofdrol in de chemische samenstelling van voedingsstoffen en vormen de basis voor de actieve
stoffen in het lichaam
KOOLSTOF, HET VEELZIJDIGE ELEMENT
Koolstof heeft een bijna onbeperkte mogelijkheid om te binden met andere elementen
→ vetten en koolhydraten: C-atomen met H- en O-atomen
→ eiwitten: C-atomen met H-, O- en N-atomen en bepaalde minerale stoffen
C, H, O en N zijn de organische bouwstenen die voedingsstoffen gaan vormen
2. KOOLHYDRATEN
Koolhydraten of suikers zijn genoemd naar het koolstof en water waaruit ze zijn opgebouwd
→ basisstructuur enkelvoudige suikermolecule: ketting van 3à7 C-atomen met daaraan telkens een H en een OH verbonden
Vb. fructose, glucose en galactose (C6H12O6)
,2.1. SOORTEN KOOLHYDRATEN EN HUN BRONNEN
MONOSACCHARIDEN
= bestaat uit 1 enkelvoudige suiker
→ meest voorkomende monosacchariden zijn glucose, fructose en galactose
Glucose = dextrose = druivensuiker
→ komt voor als voedingsstof of wordt gevormd bij gluconeogenese*
→ kan na absorptie via de darmen onmiddellijk in de bloedbaan worden opgenomen om energie te leveren
→ kan ook worden opgeslagen als energiereserve in de lever, spieren (glycogeen) of vetcellen (lichaamsvet)
*gluconeogenese = omzetting van meer complexe koolhydraten
OLIGOSACCHARIDEN
= disacchariden of dubbele suikers, gevormd door twee monosaccharide suikers
= glucosemolecule gecombineerd met een monosaccharide
- Sucrose = glucose + fructose suikerbiet, suikerriet en honing
- Lactose = glucose + galactose minst zoete disaccharide, melk
- Maltose = glucose + glucose zaden en mout
POLYSACCHARIDEN
= drie of meer enkelvoudige suikers
- Plantaardige polysacchariden
o Zetmeel
Zaden, maïs, granen, wit brood, pasta, aardappelen
Wordt door de planten gebruikt als energiereserve
o Cellulose
Structurele rol en zorgt voor stevigheid
Wordt niet verteerd door onze spijsvertering, dus heeft geen voedingswaarde
Bevordert de gezondheid door een betere spijsvertering
- Dierlijke polysacchariden
o Glycogeen
Wordt gesynthetiseerd uit glucose door glucogenese
Wordt opgeslagen in dierlijke weefsels
, 3. VETTEN
Vetten bevatten de meeste energie per volume
→ dus: energieoverschotten opslaan onder de vorm van vet (75 000 – 100 000 kcal)
Een vetmolecule bevat dezelfde elementen als een suikermolecule
→ andere verbindingen en andere verhouding tussen waterstof en zuurstof
3.1. SOORTEN VETTEN EN HUN BRONNEN
EENVOUDIGE VETTEN
= bestaan voornamelijk uit triglyceriden (glycerolmolecuul met daaraan 3 vetzuren)
Vetzuren kunnen verzadigd of onverzadigd zijn
- Verzadigde vetten:
o C-atomen zijn verbonden met 4 andere atomen
o Dierlijke oorsprong
- Onverzadigde vetten:
o Soms zijn C-atomen dubbel met elkaar verbonden
o Plantaardige oorsprong
o Onderscheid tussen mono-onverzadigde (1 C=C) en poly-onverzadigde vetzuren (meerdere C=C)
o Lager smeltpunt en zijn meestal vloeibaar op kamertemperatuur
→ door de dubbele binding ontstaan knikken in de molecule, waardoor de stof minder dens wordt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marievp2002. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.77. You're not tied to anything after your purchase.