H1. Ziekte-gerelateerde ondervoeding
1.1. Inleiding
- +- 40% v/d patiënten is ondervoed op het moment van
ziekenhuisopname
- +- 50% V/D patiënten verliest extra gewicht tijdens de hospitalisatie
- chronische aandoeningen zijn vaak geassocieerd met ondervoeding
Ondervoeding
= toestand waarbij lichaam over onvoldoende voedingsstoffen beschikt
= tekort of disbalans van energie, eiwit, ... met meetbare - effecten op
gezondheidstoestand
= slechte voedingstoestand of depletie
- chronisch:
o inname ontoereikend
o energetische ondervoeding
o E- en eiwitsparende mechanismen: lichaam past zich aan aan
tekorten:
- verlagen basaal metabolisme
- beperkt eiwit afbraak; beperkte gluconeogenese
- vorming ketonen + hersencellen gaan over op
verbranding van ketonen
o vb anorexia, aan honger leiden, ...
- acuut:
o ziekte
o eiwit ondervoeding
o infecties bestrijden en herstellen van verliezen: lichaam gaat
in stressmodus: zal extra hard werken
- verhogen basaal metabolisme
- nood aan meer E met aanspreken reservevoorraden
(gluconeogenese)
- verhoogde afbraak van eiwitten
o vb voedselvergiftiging
- ziekte gerelateerde ondervoeding:
o energetische en eiwitondervoeding
o in/opname van voeding < behoefte aan voedingsstoffen
o in/opname van voeding → ontoereikend
o behoefte aan voedingsstoffen → hyperkatabolisme
Oorzaken:
- te geringe voedsel opname
- verterings- en resorptiestoornissen
- verlies aan voedingsstoffen
1
, - verhoogde behoefte aan energie en voedingsstoffen
vaak in combinatie
1.2. Opsporingsmethoden
- sinds 2014= screenen op ondervoeding en malnutritie bij
ziekenhuisopname wettelijk verplicht
o risico op ondervoeding w vastgesteld via NCP
o kan 30 dagen tot 3 maanden duren
- sinds 2018: wereldwijde consensucriteria voor ondervoeding bij
volwassenen:
o GLIM-criteria
o 2 fasen aanpak:
1. Fase 1: screenen met gevalideerd screeningsinstrumen
→ indien positief → risico op ondervoeding en uitvoering
fase 2
2. Fase 2: fenotypische en etilogische GLIM-criteria →
indien min 2 criteria positief → ondervoeding
Ongewenste gewichtsverlies
= belangrijke indicator voor ondervoeding
- onintentioneel gewichtsverlies >10% in 6 maand
- onintentioneel gewichsverlies >5% in 1 maand
Verschillende methodes:
- klinische blik/ obeservatie
o subjectieve methode
o gebaseerd op mening
o vb losse kleding, losse juwelen, zwakte of depressie
- antropometrie
o objectieve methode
o gebaseerd op feiten
o lengte, lichaamsgewicht (BMI)
o vetmassa (huidplooimetingen)
2
, o spiermassa (armspieromtrek, knijpkracht)
Vragenlijsten:
= objectieve methode
doel:
- snelle en eevnoudige manier een beeld van de voedingsstatus
patiënt maken
- de kans op ondervoeding zo vroeg mogelijk opsporen
vb:
- NRS = Nutritional Risk Screening
o In ziekenhuis
o Goedgekeurd door ESPEN, goede specificiteit
o 2 luiken
- MUST = Malnutriton Universal Screening Tool
o Voor bevolkingsonderzoek
o Snel en goedgekeurd door ESPEN
o 5 stappen
- MNA-SF = mini Nutritional Assessment
o Voor ouderen (+65)
o Minpunt: ingewikkeld: SF = short version
- SGA = Subjective Global Assessment
o Eenvoudig
o W al jaren gebruikt
- SNAQ = Short Nutritional Questionnaire
o 3 korte vragen
Fase 1: screening
Fase 2: criteria bepalen
→ idee van ernst en ondervoeding
→ diëtistische diagnose, diëtistisch doel, diëtistisch behandelplan
Doel:
2 niveau’s
- preventief
o ondervoeding voorkomen
- curatief (‘cure’ = behandeling)
o ondervoeding behandelen:
ondervoedingsspiraal doorbreken
voedingstoestand van P verbeteren
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannahjoris. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.