1. Legitimering van opvoedingsondersteuning 2. Wat is opvoedingsondersteuning
1.1 Historische context Definities Vandemeulebroecke:
a. De liberale nachtwakerstaat = “Opvoedingsondersteuning is op intentionele wijze steun bieden aan
- Morele en religieuze beweegredenen ouders (ouderfiguren) bij hun opdracht en taak als opvoeders”
- Nachtwakerstaat: volledig in gezins handen
- Patriarchale, burgerlijk gezin = de norm = “Opvoedingsondersteuning is een verzamelnaam voor activiteiten,
- Feminisering van opvoedingstaken voorzieningen en maatregelen die het opvoedingsproces in
- Decontextualisering en culpabilisering (schuld van de moeder) gezinsverband willen ondersteunen. Men kan hierbij verschillende
- Filantropie: focus op moeder-kindzorg functies voorop stellen”
b. Gerationaliseerde overheidsinmenging
- Eugenetica en statistiek als legitimering voor preventie (staat = “Opvoedingsondersteuning is het geheel van maatregelen,
bemoeit zich) voorzieningen en structuren en activiteiten die erop gericht zijn de
- * eugenetica = goede genen mogen blijven, de anderen met mogelijkheden van het primaire opvoedingsmilieu (= het gezin) aan te
slechte moesten eruit spreken, te verrijken en/of te optimaliseren teneinde kinderen en
- Kinderen als kapitaal, de toekomst jeugdigen optimale opvoedings- en ontwikkelingskansen te bieden”
- Ouders = verantwoordelijkheid (kind & maatschappij)
c. Sociaal-democratische welvaartstaat Definitie van het Vlaams Decreet (2007)
- Welvaart en sociale zekerheid = “Opvoedingsondersteuning is een laagdrempelig geslaagde
- Van welvaart (maatschappij) naar welzijn (individuele welzijn) ondersteuning van opvoedingsverantwoordelijkheden bij opvoeding van
- Verzorgingsstaat en interventiestaat kinderen”
- Detraditionalisering en morele vrijheid Opvoedingsverantwoordelijkheden = “De titularissen van
- Geloof in maakbaarheid het ouderlijk gezag, de natuurlijke personen die één of meer
- Keuzevrijheid en verantwoordelijkheid kinderen of duurzame wijze of regelmatige basis in feite
- Herculpabilisering (schuld) van de ouders onder hun bewaring hebben of bij wie het kind geplaatst is
d. De opkomst van het neoliberalisme door bemiddeling of ten laste van een overheid, en de
- Economische crisis in 1980 professionelen of vrijwilligers die op grond van hun
- Verzorgingsstaat naar sociale investeringsstaat activiteiten mee verantwoordelijk zijn voor de opvoeding van
- Activerend discours (= gezinnen helft in handen geven, meerdere kinderen”
motiveren om zelf te doen + preventie) Kind = “ieder mens jonger dan 18 jaar, tenzij volgens het op
- Nachtwakerstaat? (arbeidsmarkt & sociale orde) kind van toepassing zijnde recht de meerderjarigheid eerder
- 21ste eeuw: responsabilisering van de ouders wordt bereikt”
e. NU
- Ouders: unieke en centrale opvoedingsverantwoordelijkheden
, - Individualisering van sociale problemen 2.2 Aanverwante begrippen
- Veel aandacht voor OO Ontwikkelingsstimulering
= Gericht en stimulerend aanbod op één
1.2 Aandacht voor opvoedingsonzekerheid ontwikkelingsdomein na vaststelling van achterstand,
a. Tendensen: gericht op het kind door een professional
Verdwijning van sociale netwerken Gezinsondersteuning
Detraditionalisering = Veel breder: welzijn van het hele gezin bevorderen
Groeiend bewustzijn
Naar buiten treden met opvoedingsvragen- en onzekerheid 2.3 Uitgangspunten van OO (Vandemeulebroecke)
b. Invloeden vanuit de tijdsgeest: Opvoeding is belangrijk voor kinderen, volwassenen en
Druk om als ouder te professionaliseren (perfecte ouders => samenleving
perfecte kinderen) Ouders hebben pedagogische verantwoordelijkheid
Abnormaal verhoogd risicobesef en vertaling naar preventie Ouders kunnen vragen hebben en onzekerheden ervaren
c. Opvoedingsonzekerheid, een probleem? Gezinnen hebben het recht op voortdurende aandacht van
De professionals maken er een probleem van de samenleving
Ouders zijn onzeker en dus onbekwaam in het opvoeden?
OO een gedeelde verantwoordelijkheid tussen private en 2.4 Opvoeden en de implicaties voor OO
publieke terrein We moeten weten wat onze visie op opvoeden is vooraleer wij kunnen
kijken naar de visie op opvoedingsondersteuning
1.3 Het spanningsveld tussen opvoedingsonzekerheid en preventie
Ouders verdienen steun bij opvoeding 2.5 Een visie op opvoeding (Vandemeulebroecke)
Opvoeden= ouder + kind + context Transactioneel: (wederzijds beïnvloeding kind-ouder)
Historisch: opvoedingsterkort compenseren – actueel = Ingebed in de omgeving (wederzijds beïnvloeding met
Internationaal Verdrag van de rechten van het kind omgeving (=ecologisch proces))
OO = gedeelde verantwoordelijkheid Zichzelfsturend (automatisch proces met protectieve als
risicofactoren)
a. Twee argumenten voor legitimering OO
(Vandemeulebroecke) Dit model biedt inzicht in de opvoedingsgedrag van
1) OO als antwoord op vragen en noden van ouders: ouders
empowerment (versterken opvoedingscompetenties
en zelfwaardegevoel van ouders)
2) OO ter preventie van gedragsproblemen bij kinderen
en jongeren (decreet opvoedingsondersteuning)
, 3. Behoefte aan opvoedingsondersteuning 2.6 Het werkterrein (factoren en actoren)
OO richt zicht op de opvoedingsvoorwaarden
1. Opvoedingsvragen - Focus op proces van zelfregulatie (protectieve-en
over ALLE leeftijden heen risicofactoren bij verschillende actoren)
Leeftijdsspecifiek: Opvoedingsrelatie en contextfactoren in
* Jonge kinderen ( lichamelijke ontwikkeling & gezondheid) opvoedingsproces
* Schoolleeftijd OO zorgt dat opvoedingsvoorwaarden er zijn =
* Tieners (seksuele ontwikkeling, vrijetijdsontwikkeling) evenwicht tussen protectieve- en risicofactoren)
2. Nood aan steun: Minimaliseren risicofactoren, optimaliseren
Meerderheid hebben vragen die niet noodzakelijk beschermende factoren
problematisch zijn Zodat opnieuw kan reguleren (goede opvoeding)
Steunbehoefte stijgt met risicofactoren => zoeken naar - Drie actoren
bevredigende sociale steun Ouders
3. Onvervulde steunbehoeften opvoedingsvragen als vertrekpunt van OO
Meestal vinden ouders een antwoord, maar vaak toch op één vragen over opvoedingsrelatie
domein een onvervulde steunbehoefte (meerdere Het kind/jongere
risicofactoren) – bv. Aanbod sluit niet aan De betrokken actor
Taak van OO’er: perspectief van kind in kaart
Welke vormen van OO wensen ouders? brengen
Persoonlijk contact Mate en wijze van betrokkenheid is afhankelijk
Uit eigen netwerk (luisterend oor binnen eigen omgeving, of De context (omgeving)
moedergroepen (ervaringen)) Kan op meerdere factoren bij verschillende
Ondersteuning door professionals actoren tegelijk werken
Huisarts (laagdrempelig, preventie, medisch geschoold) Actieve medewerking door OO’er aan realisatie
Onthaalouders (partnerschap, aanspreekpunt) opvoedingsvoorwaarden
Kind en gezin (jonge ouders) Sociale ondersteuning activeren of
Leerkracht/CLB (kennen de kinderen heel goed – veel maximaliseren
verantwoordelijkheid bij school) Gericht op diensten en maatregelen in de
Hulpverlening (neutrale kijk op situatie is belangrijk – wie omgeving
oplossing geeft maakt niet uit) Visies/structuren mbt kinderen, jongeren,…
Schriftelijk voorlichtinsmateriaal
CONTEXT IS NIET ALLEEN HET ACTIEVELD VAN DE OO MAAR OOK
TV, internet, radio, andere kanalen HET EIGEN REFERENTIEKADER VAN DE OO’ER!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller indinguex. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.42. You're not tied to anything after your purchase.