Class notes
Hoorcolleges Public Management
- Course
- Institution
Dit zijn de uitgebreide uitwerkingen van de hoorcolleges van dit vak.
[Show more]
Seller
Follow
serenaschuurmans
Content preview
Hoorcolleges Public ManagementHC 1: Introductie 4-09-2018
Het spel en de knikkers (A. MacIntrye..After Virtue)
- Intrinsieke waarden: hoe je het spel doet
- Extrinsieke waarden: resultaat hebt en wint
Onze preoccupatie: Nieuw publiek Management (NPM)
- Inmiddels al behoorlijk oud
- Maar nog behoorlijk invloedrijk
- We richten ons op principes (Trommel)
- En op de praktijken (Veenswijk)
- Vanuit de leidende vraag: In welke staat bevindt het NPM zich, en hoe zou een
kandidaat voor iets beters en/of anders eruit kunnen zien?
Een coherent manifest of een potpourri van ideeën?
- Overkoepelende gedachte: bureaucratie faalt
- Publieke sector kan en moet efficiënter, effectiever, zuiniger
- Maar hoe? Hood: 7 doctrines (macht voor managers, prestatietargets, focus op
output, kleinere organisatie-eenheden, competitie, bedrijfsmatig denken,
budgetdiscipline)
- Nieuw Organisatiemodel? Nee, en dat vormt een van de verklaringen voor malaise in
NPM-land
Stap 1: waar komen NPM-ideeën vandaan?
- Sociaaleconomisch: crisis van de verzorgingsstaat
- Politiek-ideologisch: opkomst van het neoliberalisme
- Organisatie-en bestuurswetenschap: bureaucratiekritiek
Veelheid van achtergronden leidt tot veelheid van NPM-principes
Stap 2: Hoe verhoudt publiek management zich tot publieke waarden?
- Wat zijn publieke waarden?
- Public value management: een bredere visie op publiek management
- NPM lijkt waardendilemma’s in de publieke sector te miskennen (zie ook Christopher
Hood)
Ingebouwde waardencrises?
Stap 3: zijn er modellen/stijlen binnen NPM te onderkennen?
- Managerial State (performance management)
- Competitie (marktwerking)
- Partnerschappen (PPS)
Drie logica’s, met eigen bestaanscondities risico’s van ‘menging’
Stap 4: welke opbrengsten en neveneffecten zien we?
- Beter beheersbare publieke sector?
- Performance Paradox (discrepantie ‘papieren’ en ‘werkelijke’ opbrengsten)
- Drie perspectieven op neveneffecten
, Paradox & surprise eerder regel dan uitzondering in NPM
Stap 5: is er zicht op een post-NPM-paradigma?
- Het new public governance debat
- Andere scenario’s, inclusief herijking MacIntyre
Wat valt er te verwachten? Hiertoe is een scherpere blik nodig op de actuele praktijken
van publiek management colleges Veenswijk
Deel 2: praktijk uitwerkingen van new public management
Belangrijkste ‘ions’ technieken NPM (plaatje)
- Marketization – cultureel – splitsen en privatiseren
- Agentification – organisatorisch – op afstand plaatsen
- Performatization – juridisch – zelfbeheer en contractmanagement
- Projectification – economisch – publiek-private samenwerking
- E-governation (idee dat er een ongoing digitalisering plaatsvind) – ICT gericht -
digitaliseren
Onderstroom uitwerking NPM
Er zijn een aantal bewegingen waar we allemaal onderdeel van zijn en dat kristalliseert zich
en het organiseren vindt op een andere manier plaats. Bij public management komen een
aantal bewegingen bij elkaar en die versterken elkaar. Gevoel om grip te hebben op dingen
en dit is belangrijk geweest in public management om daarmee aan de slag te gaan.
Vergelijkbaarheid (& meetbaarheid (controle)) kan ten opzichte van andere bepalen of je het
goed doet. Bij new public management gaat het over de emotie van meetbaarheid en
vergelijkbaarheid.
De Multi moment opname methode (1987)
Binnen de publieke sector heb je veel verschillende soorten diensten, turven wat mensen
aan het doen waren binnen een bepaalde sector (meten van prestaties). Kijken hoe het werk
nog efficiënter kan.
HC 2: Antecedenten van NPM 07-09-2018
NPM = een paradox (langdurig gelijktijdig bestaan van iets wat eigenlijk botst/tegengesteld
is)
Antecedenten = gaan over tot stand komen van een voedingsbodem.
Vrouw: Ayn Rand – neoliberalisme
Agenda
NPM als resultante van
a. Politieke ontwikkelingen
b. Sociaal-economische trends
c. Inzichten vanuit kennis en cultuur
Implicaties voor de inhoud van NPM
a. Harde kern is ‘marktdenken’ (kern van NPM)
b. Maar in talloze varianten
,Neoliberalisme
- Jaren dertig: herijking van het klassieke liberalisme
- Eerst vooral een protest tegen toenemende (keynesiaanse) regulering van
kapitalisme (na de crisis in de jaren dertig vorige eeuw) – massa werkeloosheid/
slechte economische omstandigheden. In de liberale beweging bracht dat een
fundamentele vraag naar voren: wat moeten we doen? Klopt ons denken eigenlijk
wel? Toen ontstond een scheiding van mensen
- Daarna, vanaf de jaren zeventig een reëel alternatief voor het sociaal reguleerde
kapitalisme
Gestage veranderingen in opvattingen over de staat (Greener p 33)
- Meer aandacht voor ‘competitieve economie’ (van ‘Keynes naar Schumpeter’)
- Van sociale bescherming (welfare) naar sociale actiering (workfare) – niet mensen
per se beschermen maar activeren en zelf te laten nadenken.
- Van ‘nationaal’ naar ‘postnationaal’
- Van ‘staat’ naar ‘regime’ (veelheid van publieke dienstverleners)
Ayn Rand: The Virtue of Selfishness
- Mens is primair gericht op eigenbelang en moet dat om ethische redenen ook zijn
(afhankelijkheid is principieel verwerpelijk) - (geen verwachtingen over en weer en
als je bijv uiteten gaat reken je dat samen af)
- Iedere interventie in deze individuele autonomie is taboe, de staat is een amoreel
monster
- Politiek moet volledig vrije markten mogelijk maken en waarborgen
Terzijde: dat zag Adam Smith toch anders
Theory of Moral Sentiments:
- Voorwaarde voor vrije markt is de aanwezigheid van ‘maatschappelijkheid’
(empathie en onderling vertrouwen)
- Wordt door neoliberale politiek juist nek omgedraaid (ondoorzichtige producten,
plunderen van de toekomst, steeds ten koste van staten dus burgers)
- Ook als je vanuit eigen belang opereert (empathie en inlevingsvermogen), Adam
Smith was niet zo radicaal en niet zo in termen van puur egoïsme.
Kernpunten
1. Niet langer ‘laisser faire’ maar activistisch, zo niet agressief
2. Gericht op afbouw staat en omsmeden sociale verbanden in marktrelaties
3. Publieke sector is een bedrijf
4. Mensbeeld: homo hyper economicus (iemand die volledig is gericht op persoonlijk
belang in welvaart)
Paul Verhaeghe: de ziekmakende fictie van het autonome individu
5. Neoliberaal denken is het kapot maken van sociale relaties (je komt echt niet ver als
je niet inziet dat je afhankelijk bent van anderen) – besef van interdependentie
, Tussenconclusies:
Neoliberale sentiment creëerde in de jaren tachtig draagvlak voor:
a. Aanval op ‘government’ (Thatcher; there is no such thing as ‘society’)
b. Programma’s van vergaande deregulering, liberalisering, marktwerking
c. Nieuwe generatie politici en economen (Alan Greenspan, Milton Friedman)
Sociaaleconomische Context
- Jaren tachtig: ernstige crisis verzorgingsstaat, nationaal en internationaal
- Oplopende volumes van ‘zorgafhankelijke burgers’ (WW, WAO, Bijstand, Ouderdom,
Zorg)
- Betaalbaar? Vicieuze cirkel van stagerende economie en stijgende collectieve lasten
- Beheersbaar? Cultuur van passiviteit calculerend gedrag, misbruik van collectieve
regelingen
Nederland: Paarse Politiek (1994-2002)
- Historisch Novum: liberalen en socialisten in een coalitie
- Impliciete deal: ‘(neo)liberalen krijgen ‘hun markt’ socialisten behouden ‘hun
verzorgingsstaat’ want paars gaast de uitvoering daarvan efficiënter maken NPM
- Idem in Engeland, Tony Blair (Anthony Giddens) Third Way Politics
Programmatische lijnen
1. Staat moet aantoonbaar presteren (meetbare targets nu (veiligheid verbeteren))
2. Daarbij uitgaand van een calculerend mens- en organisatiebeeld
3. Wat leidt tot aanpak van ‘de bureaucratie’ en NPM-achtige maatregelen in de gehele
publieke sector (eigen risico’s in regelingen, verzelfstandiging, quasi-markten,
prestatiecontracten, en zo meer)
Bureaucratiemodel Weber
- Een uitgekiemde mix van rationaliteit en rechtsstatelijkheid
- Hiërarchisch systeem van competenties
- Ingebed in regels, die handelen coördineren en legitimeren (bescherming van
burgers)
- ‘The means of carrying community action into rationally ordered societal action’,
aldus Weber zelf, 1948)
- Weber vond bureaucratie helemaal goed, de manier om collectieve actie efficiënt en
legitiem te organiseren.
Aanzwellende kritiek
- (Hiërarchie) langzaam, ouderwets, verspilling van talent
- (Regelgeleid), inert, stroperig, geen verantwoording van doelen, prestaties, het is niet
doelgericht het is regelgericht (want in een democratie moet je je aan de regels
houden)
- (Inputfinanciering), verkwisting, x-inefficiency = krijgt een budget en proberen dat
budget helemaal op te maken anders krijg je het volgend jaar niet meer, maar er
wordt dan niet gekeken of dat budget echt helemaal nodig is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller serenaschuurmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.84. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78140 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now