Alle stof Communicatie jaar 1+2
Stof 1.1
Communicatie Handboek van Michels (6e druk)
H1 en H2, H4, H5.1, 5.3, 5.5, 5.6, H6.1, H8.1, 8.4, H9.1, 9.2, 9.3, H10.1, 10.2, 10.2, H15.1 t/m 15.5
Beeldtaal van Van den Broek et al. (2e druk)
Pagina 108 en 112 t/m 115
Dit is onderzoek! van Baarda (3e druk)
H1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.6, H3.2, H4.2.1
Stof 1.2
Principes van Marketing van Kotler et al. (7e editie)
H1, H2, H4, H6.3, H7, H8, H9, H10.4, H11.1, H12.1, 12.2, H13, H14
Dit is onderzoek! van Baarda (3e druk)
H1, H3.1 t/m 3.5
Interculturele Communicatie van Nunez (4e herziene druk)
H1 t/m H8
Communicatie Handboek van Michels (6e druk)
H13
Stof 1.3
Reader Ondernemerschap
Reader Media
Stof 1.4
Reader Event Management
Communicatie Handboek van Michels (6e druk)
H1.3, 1.4, H2.4, H5.6, H6, H7, H8, H10.5, 10.6, H11.5
Interculturele Communicatie van Nunez (4e herziene druk)
H4 t/m H8
Handboek Organisatie en Management van Marcus en Van Dam (9 e druk)
H11.5
Dit is onderzoek! van Baarda (3e druk)
H1, H2.1, H3.1 t/m 3.5, H4.2
Stof 2.1
Dit is onderzoek! van Baarda (3e druk)
H1.1, 1.2, 1.4, 1.6, H2.4, H3.2, 3.5, H4.2
Marketingcommunicatie in 14 stappen van Van Liemt en Koot (1 e druk)
H4.2.4 t/m 4.4, H6.2, H7.2, H10.2,
Readers
Stof 2.2
Marketingcommunicatie in 14 stappen van Van Liemt en Koot (1 e druk)
H1, H7, H8, H9, H10, H11, H12, H13, H14
Beeldtaal van Van den Broek et al. (2e druk)
H4, H7, H8, H9, H10, H11, H14, H16
Stof 2.3
Handboek Organisatie en Management van Marcus en Van Dam (9e druk)
H1, H2.1 t/m 2.4, H7, H9.4 t/m 9.5.3, H10.2.1 t/m 10.2.4, H11.2.1, 11.2.2, 11.3 t/m 11.5, H12.2, H13.5, 13.6
Communicatie Handboek van Michels (6e druk)
H5.5, H6.1, H7.1 t/m 7.4, H8.1, 8.4, H9.4
Basisboek Interne Communicatie van Reijnders (9 e druk)
H1, H2, H3
Stof 2.4
Basisboek Interne Communicatie van Reijnders (9 e druk)
H1 t/m H8
Handboek Organisatie en Management van Marcus en Van Dam (9 e druk)
H10.4, H11.5, H13.5
Reader Facilitating Groups van Rogers
Reader Intercultural Communication in the Global Workspace van Varner & Beamer
,Contents
Jaar 1.1 ............................................................................................................................................................ 3
Communicatie ............................................................................................................................................. 3
Jaar 1.2 .......................................................................................................................................................... 20
Marketing en Online Communicatie......................................................................................................... 20
Onderzoek................................................................................................................................................. 38
ICC ............................................................................................................................................................. 42
Jaar 1.3 .......................................................................................................................................................... 48
Media ........................................................................................................................................................ 48
Ondernemerschap .................................................................................................................................... 56
Jaar 1.4 .......................................................................................................................................................... 61
Eventmanagement.................................................................................................................................... 61
Communicatiemodaliteiten ...................................................................................................................... 64
Interne Communicatie & Organisatiekunde ............................................................................................. 67
Interculturele Communicatie .................................................................................................................... 72
Onderzoek/Interviewen............................................................................................................................ 76
Economie .................................................................................................................................................. 78
Jaar 2.1 .......................................................................................................................................................... 84
Communicatie ........................................................................................................................................... 84
Marketingcommunicatie in 14 stappen .................................................................................................. 111
Onderzoek............................................................................................................................................... 121
Dit is onderzoek, Baarda ......................................................................................................................... 137
Antwoorden oefententamens ................................................................................................................ 150
Jaar 2.2 ........................................................................................................................................................ 163
Communicatie ......................................................................................................................................... 163
Media ...................................................................................................................................................... 202
Jaar 2.3 ........................................................................................................................................................ 218
Interne Communicatie ............................................................................................................................ 218
Organisatiekunde.................................................................................................................................... 227
Economie ................................................................................................................................................ 251
Politiek .................................................................................................................................................... 267
Jaar 2.4 ........................................................................................................................................................ 281
Verandercommunicatie .......................................................................................................................... 281
Handboek Organisatie & Management .................................................................................................. 295
Boek: Interne Communicatie Reijnders .................................................................................................. 298
ICC en faciliteren ..................................................................................................................................... 310
Facilitating Groups - Rogers ................................................................................................................... 329
Boek: Varner & Beam ............................................................................................................................. 336
,Jaar 1.1
Communicatie
Hoorcollege 1
Intentionele communicatie = bewuste communicatie
Niet-intentionele communicatie = zender heeft niet intentie te communiceren maar laat wel
een boodschap overkomen bij de ontvanger
Marketing = product/prijs/plaats/promotie, communicatie = promotie
Communicatie = interne communicatie en corporate communicatie
Trends en ontwikkelingen
Digitalisering en online
Iedereen heeft tegenwoordig door internet toegang tot veel verschillende bronnen.
Offline communicatie bestaat wel nog steeds: reclames/folders.
Data driven en real time
Transparantie = alles komt wel uit. Reclame moet overeenkomen met acties.
Encoderen = zender die zijn gedachten omzet in een voor de ontvanger begrijpelijke
boodschap
Decoderen = Om een boodschap te begrijpen moet de ontvanger deze omzetten in zijn eigen
gedachten
Boodschap
• Zakelijk: het stoplicht staat op groen
• Expressief: ik wil opschieten (zegt iets over jezelf)
• Relationeel: ik vind je een slome
• Appellerend: rij nou eens door
Aankomen van boodschap is afhankelijk van:
• Referentiekader: het geheel van gewoonten, regels, ervaring normen en
waarden waarop de ontvanger zijn denken en handelen baseert
• Maatschappelijke- en omgevingsfactoren
• Ruis
, • Redundantie = overtollige informatie
Interne ruis: middel, zender, ontvanger
Externe ruis: straaljager, WhatsApp
Definitie communicatie:
Communicatie is een proces van tweerichtingsverkeer waarbij de interactie essentieel is.
Zender/ontvanger + interactiea
Communicatietheorieën
Stimulus-respons theorie (injectienaaldtheorie)
Ontvangers accepteren klakkeloos wat de zender hen voorschotelt. De ontvanger speelt een
zeer passieve rol in het communicatieproces.
Two step flow theorie
Mensen laten zich meer sturen door elkaar dan door de media. Eerst wordt een beperkt
aantal opinieleiders beïnvloed die vervolgens intermediair zijn tussen de ‘zender’ en een
grotere (doel)groep.
Uses and gratifications theorie
De nadruk ligt op de actieve rol van de ontvanger in het communicatieproces. De ontvanger
maakt zelf keuzes over welke media hij gebruikt en welke boodschappen hij wil ontvangen.
De basisgedachte is: wat doen mensen met de media? En niet: wat doen de media met
mensen?
Agendasetting theorie
Massamedia bepalen niet wát we denken, maar wel waaróver we denken.
Netwerkmodellen
Door internet kan iedereen zender (en ontvanger) zijn. Er is sprake van een groot netwerk
waarin de leden elkaar beïnvloeden.
Communicatiemodaliteiten (manier)
• Voorlichting:
Bewust gegeven hulp bij menings- en besluitvorming door middel van communicatie.
Doel ontvanger staat centraal. (SIRE)
• Public relations:
Het stelselmatig bevorderen van wederzijds begrip tussen een organisatie en haar
publieksgroepen. Publieksgroep = iedere groep of individu die voor een organisatie
van belang is. Gaat hierbij NIET om verkoop! (NAM/Hanze)
• Reclame:
Communicatie met een commercieel doel (verkoop). (Heineken)
• Propaganda:
Het overbrengen van ideeën. Doel is om te beïnvloeden en overtuigen.
(Hitler/Greenpeace)
,Hoorcollege 2
Issue = oplaaiende kwestie waarbij sprake is van een maatschappelijk geschilpunt waarover
discussie wordt gevoerd. (Plofkip)
Trend = ontwikkeling in de samenleving. Is langere tijd gaande. (Gezonder leven)
Crisis = bedrijf of organisatie ligt onder vuur. (Capri-Sun)
Framing = inkaderen. Bepaalde zaken worden benadrukt en andere zaken worden
weggelaten. Framen is anders dan liegen.
Framing volgens vd Broek (PDF blackboard)
• Selectie, 1 onderwerp kiezen zoals kinderen i.p.v. vluchtelingen
• Salience, 1 bepaald deel erg benadrukken
• Spin, ‘nieuwe kip’ i.p.v. oude kip
Spindokter verdraait verhaal zodat het positief uitpakt voor partij.
Klein verschil tussen selectie en salience.
Een issue is geen crisis, maar kan wel uitgroeien tot een crisis als het issue niet goed
‘gemanaged’ wordt.
Fases van een issue
1. Geboorte: er ontstaan maatschappelijke vragen en onrust op kleine schaal.
2. Groei: het issue krijgt media-aandacht. De media spelen een belangrijke rol bij
versnellen en vergroten van een issue.
3. Volwassenheid: Voor- en tegenstanders nemen een duidelijke positie in en
online en offline vinden er discussies plaats.
4. Issuemoeheid: De aandacht in de media en de belangstelling van het publiek
nemen af.
5. Vervaging: Er is nauwelijks nog (media)aandacht voor.
Issuemanagement = Analyseren van issues, belangrijke politieke of maatschappelijke
thema’s die van invloed kunnen zijn op de organisatie.
Stakeholders = mensen/bedrijven die betrokken zijn bij een probleem.
Issues herkennen en managen
1. Monitoring: het systematisch signaleren en in beeld brengen van relevante
ontwikkelingen. Door te monitoren worden issues die (op termijn) een kans of
bedreiging kunnen vormen voor de continuïteit van de onderneming vroegtijdig
herkend en benoemd.
2. Organiseren: van interne procedures en taken om adequaat voorbereid te zijn
op een mogelijk issue.
3. Realiseren: van een beleid en uitvoeren van acties om op een adequate
manier te kunnen reageren op een relevant issue.
Communicatieplan
Niet over te lange periode, want je kan niet voorspellen hoe de wereld er over 5 jaar uitziet.
Probleem → org. Vraag → com. Vraag
,Hoorcollege 3
Narratives: het vertellen van verhalen
Plotpoint: er gebeurt iets heftigs
Story: alle gebeurtenissen in het narrative, zowel expliciet vermeld as geïnfereerd (afgeleid).
De chronologische volgorde van de feiten.
Plot: geselecteerde onderdelen van het verhaal. De volgorde van de gebeurtenissen wordt
op een andere manier gepresenteerd om spanning, betrokkenheid, humor of andere
effecten op te roepen.
Equilibrium: situatie waarbij alles in balans is. Begin is in balans. Er gebeurt plotseling iets
(spanning). Aan het eind is er weer equilibrium.
Intertekstualiteit: de verschillende manieren waarop mediateksten met elkaar in verbinding
staan. Geeft het verhaal een extra lading. Zoon van burgemeester Halsema.
Stakeholders: iedere persoon of groep die voor een organisatie om wat voor reden dan ook
van belang is.
Publieksgroepen: partijen waar je mee te maken hebt als organisatie.
• Algemeen, omwonende
• Politiek, regelgeving
• Financieel, economisch
Stakeholders analyse (vier quadranten)
Communicatiestrategie
Doel, doelgroep, boodschap, middelen, tijdsplanning
Doelen: je formuleert de communicatiedoelstellingen in termen van weten, vinden en
doen.
• Kennis (Wat moet de doelgroep weten?)
• Houding (Wat moet de doelgroep vinden?)
• Gedrag (Wat moet de doelgroep doen?)
,Communicatiekruispunt: Betteke van Ruler beschrijft met het communicatiekruispunt vier
mogelijke communicatiestrategieën.
Informeren: daarin staat centraal het overdragen van kennis en bekendmaken
Overreden: kenmerkt zich door eenrichtingscommunicatie en beïnvloeding
Dialogiseren: is vooral belangrijk bij het creëren van draagvlak. Deze strategie hanteer je
vooral bij interactieve beleidsvorming
Formeren: pas je toe als er conflicterende belangen zijn
Hoorcollege 4
Micro-analyse = interne analyse: om gericht met de communicatie aan de slag te gaan, moet
je uiteraard eerst een goed inzicht hebben in de eigen organisatie
Micro: klein
Macro: groot
Meso: tussen micro en macro
Onderdelen interne analyse
• Visie
Wat is de rol van de organisatie in de samenleving? Waarvoor GAAN we? (Droom
over hoe de samenleving eruitziet?)
• Missie
Wat doet een organisatie? Waarvoor STAAN we? (Waar zijn de dagelijkse
werkzaamheden op gericht?)
• Identiteit: Wat een organisatie is en wat ze uitstraalt
Gewenste identiteit: wat een organisatie wil zijn
Zelfbeeld: het beeld van de medewerkers over de organisatie
Corporate identity mix (CIM)
Model om de identiteit van een organisatie te analyseren.
, Uitgangspunt is de persoonlijkheid
(bestaande uit kern en persoonlijkheid en die uit zich in communicatie, gedrag en
symboliek)
Kernwaarden
De persoonlijkheid is de ziel van de organisatie.
Centraal in de persoonlijkheid staan de kernwaarden. Kernwaarden kiezen, betekent keuzes
maken.
Communicatie-uitingen, gedrag en symboliek moeten bij kernwaarden horen.
Identiteitsstructuren
• Branded identity
De dochterondernemingen zijn zelfstandig in hun symboliek en communicatie. Zij
voeren een eigen (huis)stijl. Het lijkt voor buitenstaanders alsof ze niets met het
moederbedrijf te maken hebben.
• Endorsed identity
Dochterondernemingen hebben wel een eigen stijl maar de identiteit van het
moederbedrijf blijft zichtbaar.
Parent visibility: zichtbaarheid van het moederbedrijf
• Monolithische identiteit
Het moeder- en dochterbedrijf hanteren één naa0m en stijl.
(TENTAMEN WEET VOOR- EN NADELEN VAN IDENTITEITSSTRUCTUREN)
Imago: beeld dat publieksgroepen van organisatie hebben.
Gewenst imago: het beeld dat organisatie wenst te vestigen bij haar publieksgroep.
Factoren die een imago vormen
• Eigen ervaring
• Verhalen van anderen
• Berichten in de media
• Betaalde communicatie
Wie ben ik? – Huidige identiteit
Hoe wil ik zijn? – Gewenste identiteit
Hoe kom ik over? – Huidige imago
,Hoe wil ik overkomen? – Gewenste imago
Wat denk ik van mezelf? – Zelfbeeld
Relatie tussen identiteit en imago
Reputatie: het imago ontstaat meer door associaties, de reputatie meer door prestaties.
Hoe win je vertrouwen?
7 dimensies waardoor reputatie bepaald wordt:
• Producten en diensten
• Innovatie
• Werkomgeving
• Bestuur
• Burgerschap
• Leiderschap
• Prestatie
Externe analyse
Een methode voor een externe analyse op macroniveau is de DESTEP-analyse.
D = demografische factoren
E = economische factoren
S = sociaal-culturele factoren
T = technische factoren
E = ecologische factoren
P = politiek-juridische factoren
DESTEP-analyse
Demografisch (opbouw bevolkingsgroep)
Leeftijdsopbouw/Groei en omvang/Grootte van de huishoudens/Mate van urbanisatie
Economisch (geld)
Conjunctuur van een land (het BNP)/Koopkracht (gemiddeld salaris)/Import en export/
Werkloosheid
, Sociaal-cultureel (wat we in onze vrijetijd doen en belangrijk vinden)
Levensstijl (sporten/gezond eten)/Vrijetijdsbesteding/Opleidingsniveau/Aantal
tweeverdieners
Technisch
Informatievoorziening (internet)/Nieuwe producten/Verandering in levensstijl door
technologie/De mate van adoptie van technologie
Ecologisch
Klimaat/Weer/Milieutechnologie/Zorg voor het landschap
Politiek-juridisch (wetgeving)
Wetgeving/Mate van interventie in economie/Invloed van overheid op bedrijf/Politieke
invloeden
Hoorcollege 5
Corporate communicatie = communicatie over bedrijf als geheel
Management communicatie = communicatie over producten
Issuemanagement
• Monitoring
• Organiseren
• Realiseren
Scenariodenken
Elk scenario schildert een specifiek en mogelijk reëel toekomstbeeld af.
Stel dat A … en dat …, dan is onze actie … en/of …
Stel dat B … en dat …, dan is onze actie … en/of …
Stel dat C … en dat …, dan is onze actie … en/of …
De boodschap bepalen
Intern moet de boodschap bepaald worden.
Primark
Het welzijn van de mensen die producten voor Primark maken, is belangrijk voor ons. Of ze
nu T-shirts in Bangladesh, sokken in Turkije of sieraden in India maken, wij verwachten dat
ze een billijk salaris krijgen en onder veilige omstandigheden werken.
