Summary
SAMENVATTING RECHT & ONDERNEMING
- Course
- Institution
Voor het vak Recht & Onderneming aan de UA ()
[Show more]
Seller
Follow
AichaS
Content preview
Deel 1: InleidingHoofdstuk 1: Wat is recht?
Definitie recht
= bindende regels tot ordening samenleving in beginsel opgelegd bekrachtigd
door maatschappij & afdwingbaar
3 componenten: ordenen / afdwingbaar /regels die wijzigbaar zijn
Rechtsregels = regels afdwingbaar met maatschappelijk geweld/politionele macht
o Sancties verschillen
o Onvermijdelijk & fundamenteel
2 soorten
o Objectief recht = geheel rechtsregels zoals ze bestaan
o Subjectief recht = concretisering of individualisering v/h objectief recht
Rechten ontleent uit objectief recht
Komen ons toe uit objectief recht bv. recht op vrije meningsuiting
Aanspraken die individuen kunnen laten gelden t.o.v. anderen
o Omzetting via procedurerecht
Hoofdstuk 2: Indeling nationaal recht
Onderscheid privaat-publiek recht
Privaatrecht
= relaties private personen/burgers gekenmerkt door traditie & vrijheid
3 rechtsdomeinen onder privaatrecht:
1. Burgerlijk recht in Burgerlijk Wetboek (BW)
= fundamentele regels voor elke burger bv. erfrecht
BW oud vorige minister justitie Koen Geens zet verandering in
naar NBW met wetten die vernieuwd worden & overgedragen
worden naar NBW tot BW leeg is
Bv. bewijsrecht reeds vernieuwd & begin dit jaar nieuw stuk omtrent
zaken- & goederenrecht met bal over haag die je zomaar mag
halen in iemands tuin
2. Ondernemingsrecht
Wetboek Economisch Recht (WER) = 1 wetboek met alle
ondernemingsbepalingen
3. Privaatrechtelijk procesrecht gecodeerd in Gerechtelijk Wetboek
= effectueren van rechten geregeld gerechtelijk recht
= component afdwingbaarheid
Bepaalt hoven & rechtbanken voor elke materie
Publiekrecht
= relaties burger & overheden of overheden onderling
o Eenzijdige dwingende overheidsbeslissingen
5 rechtsdomeinen onder publiekrecht:
1. Grondwettelijk recht (Grondwet)
= fundamentele inrichting staat, basisstructuren machtsuitoefening
& scheiding der machten, bevat fundamentele rechten & vrijheden
2. Bestuursrecht
= inrichting & werking uitvoerende macht bv. statuut ambtenaren
3. Fiscaal recht
= regelt staatsinkomen bv. inkomstenbelasting
4. Strafrecht
= geheel normen tot behoud openbare orde & veiligheid, bepaalt
misdrijven & straffen
5. Strafprocesrecht
= vervolg strafrecht
Stelt dader tegenover gemeenschap vertegenwoordigd door OM
1
, Wetboek van Strafvordering
Onderscheid + relativering
Relevantie onderscheid
Regels burgerlijk recht/privaatrecht: aanvullend/suppletief = burgers mogen
afwijken van regels & andere bepalen bv. huwelijksvermogensstelsel
Regels van dwingend recht = geen afwijking mogelijk tenzij heel uitzonderlijk
Regels van openbare orde = geen afwijking mogelijk bv. regels strafrecht
Publiekrecht meer regels van openbare orde dan privaatrecht
Relativiteit
Onderscheid privaat- & puboiekrecht relatief & niet meer zuiver
Relativiteit versterkt door actieve rol overheid & meervoudige lagen in recht
1. Economisch recht
o Ondernemingsrecht onderdeel economisch recht
o Gekenmerkt door overheidsinterventie: prijscontrole, veiligheidsnormen
eerder publiek recht
2. Sociaal recht (3 delen)
o Individueel arbeidsrecht: verhouding individuele werknemer & werkgever
kan nog bij privaatrecht
o Collectief arbeidsrecht: relaties werknemers als groep & werkgever of
werkgeversorganisaties moeilijk als enkel privaatrecht zien
o Socialezekerheidsrecht: relatie verzekerden & instellingen sociale
zekerheid overheidsreglementering overheerst hier tegenwoordig
Overlapping concrete praktische problemen
1. Praktijk laat zich niet altijd indelen
o Onderscheid klassieke rechtstakken voor praktijk minder belangrijk in
praktijk moeilijk interdisciplinaire problemen in stukken knippen
o Bv. werking familievennootschap deel vennootschapsrecht, fiscaalrecht,…
2. Europees recht maakt onderscheid vaak niet
o ER weinig belang aan formele indeling
Privaatrechtelijke technieken
Overheid belang bij om werking vrije markt zo weinig mogelijk te verstoren
privaatrechtelijke technieken doet afstand van bevoorrechte machtspositie om
zoals andere particuliere contracten af te sluiten
o Bv. geen ambtenaren aanstellen beroep op contractuele werknemers
Hoofdstuk 3: Internationaal recht
Internationaal privaatrecht
Doel: uitmaken welke nationale wetgeving van toepassing is op rechtsverhouding
met buitenlandse elementen
o Bv. welk recht toepassen bij accident in België met Nederlander?
o Toepassing buitenlands recht in België mogelijk maar met grenzen
Wetboek internationaal Privaatrecht in België: nationaal, elk land kan er
verschillende regels op nahouden
o Vooral belangrijke bron rechtsregels
Om eenheid te creëren: vooral op Europees vlak verdragen afgesloten & dezelfde
regels hanteren
o Daarom eigenlijk deel nationaal & internationaal privaatrecht
Hinkende rechtsrelaties = ongelijke rechtsgevolgen in diverse landen creëren
private & professionele gevolgen voor betrokken
Internationaal publiekrecht/volkerenrecht
Beperkt mondiale rechtsorde relaties tussen landen beheerst door contracten
tussen staten: verdragen
o Land behoudt soevereiniteit
o Ondertekend & nadien geratificeerd = bevoegde nationale instantie
akkoord gaan
2
, Regelt relaties landen of landen & internationale organisaties of tussen
internationale organisaties onderling
Europees recht
Niet volkerenrecht: nationale bevoegdheden bij ER overgedragen aan supra-
nationale instellingen die rechtsregels creëren naast oorspronkelijke verdragen tot
oprichting of bevoegdheidsuitbreiding v/d instellingen
ECG: in 1957 bij Verdrag van Rome
o Doel: economische integratie tussen 6 stichterlidstaten
Verdrag Maastricht 1992: Europese Unie
o Doel: groeiende Europese samenwerking op diverse domeinen
Positie ER versterkt door 2 kenmerken:
o Primauteut/voorrang ER = voorrang op Belgische wetgeving bij conflict
o Rechtstreekse werking = ER creëert rechtstreekse rechten/plichten voor
burgers
Iedere burger kan zich onmiddellijk beroepen op regels ER, zelfs
tegen nationale instanties
Deel 2: Publiek recht
Hoofdstuk 1: Grondprincipes staatsorde
Rechtsstaat
= staat in 1ste plaats niet om zichzelf te versterken maar om burger te dienen
o Binnen Europees continent: landen moeten helpen om rechtsstaat te
verdedigen
Functie: fundamentele rechten burger beschermen tegen buitenlandse inmenging
& onwettige inbreuken van burgers of overheidsinstellingen
1950: EVRM
o Scheiding fundamentele rechten mens & staat nog scherper landen in
gareel houden
Wetstaat
Recht vooral voor gegoede burgers in veel landen groot deel bevolking die van
rechten & vrijheden niet kon genieten
o Marx oplossing: eigendomsrecht afschaffen communistisch alternatief
mislukt
o Overheid greep in om meer materiële gelijkheid te realiseren via bv.
socialezekerheidsrecht
o Meer & meer regels van dwingend recht met weinig ruimte voor
contractuele vrijheid (niet naast je neer te leggen) zo voor iedereen
Kwaliteit wetgevend werk bewaren Raad van State & Grondwettelijk Hof
opgericht
Negatieve kant: veelheid aan wetgeving & er blijft bijkomen
o Meer stemmen voor deregulering
3 staatsmachten
MACHT INSTELLING BEVOEGDHEID
Wetgevende Parlement & Koning Maken wetten
Controleren uitvoerende
macht
Recht van onderzoek
Uitvoerende Koning & Regering Land leide & wetten
uitvoeren
Staatsapparaat beheren
Rechters benoemen
Rechterlijke Hoven & rechtbanken Geschillen beslechten
Wetgevende & uitvoerende
macht controleren
3
, Scheiding relativeren beïnvloeding & controle bv. uitvoerende benoemt
rechterlijke
Nieuwe Politieke Cultuur = tracht te regelen dat staatsmachten elkaar controleren
& samenwerken door structurele hervormingen
o Bv. na Dutroux-zaak Hoge Raad voor Justitie opgericht: voor voordracht
kanditaten voor benoeming tot rechter, algemene adviezen, organisatie
rechterlijke orde,… onafhankelijke raad
Democratisch beginsel
= wetgevende macht ligt bij gekozenen volk in meeste politieke instellingen
consequent toegepast
Democratisch verkozen organen hebben volheid van bevoegdheid: oefenen op
hun niveau gehele macht uit tenzij anders bepaald
o Uitzondering: Europees Parlement
o ‘Democratisch deficit’
Hoofdstuk 2: Supranationale rechtsorde
Van EEG naar Europese Unie
Historische oorsprong Europese unie: 1951/1952!
o EGKS op gericht: Europese gemeenschap voor kolen & staal
o Grote vrees dat Duitsland na WOII opnieuw zou bewapenen kolen & staal
belangrijk & Duitsland werd groot hierdoor
o Moeten controle krijgen op kolen & staal
2de stap: 1957
o EEG verdrag & Euroton verdrag (atoomenergie)
o EEG: Europees Economische gemeenschap
Doel: samenwerking Europese landen op economisch gebied
Nadruk economische: idee politieke 1wording niet in praktijk: elk
land eigen belangen
Idee: als we economisch samenwerken ook politiek 1 worden (zelfde
belangen dienen) = spill-over effect!
1992: Verdrag Maastricht
o EG naar EU & samenwerking veel ruimer geworden
EEG-verdrag wel nog voornaamste pijler
27 lidstaten: België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland,
Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië,
Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland,
Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slovakije, Spanje,
Tsjechië & Zweden
Politieke instellingen EU
Europees Parlement
= rechtstreeks gekozenen om 5 jaar
Zetel in Straatsburg maar alle vergaderingen in Brussel Frankrijk wil EU niet
laten gaan
Geen volheid van bevoegdheid! beperkte bevoegdheden
Belangrijkste bevoegdheden: wetgever samen met raad ministers zege geven
over begroting (geld gegeven aan uitvoerende macht)
o Deels slechts adviserend orgaan met beslissingen in vorm van resoluties
Verdrag Lissabon
o Toetreding nieuwe lidstaten: beperking immens toegenomen aantal
parlementsleden (750)
o Gebieden waarover EP medebeslissingsrecht kan uitoefenen toegenomen
Raad v/d EU Raad van Ministers v/d EU
= belangrijkste beslissingsorgaan EU ministers lidstaten
Samenstelling varieert in functie te behandelen problemen
o Bij bijzondere materies vaardigen ministers af verantwoordelijk voor
bevoegdheid in land
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AichaS. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64450 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now