Thesis
Afstudeeronderzoek 'Differentiatie bij leesvaardigheid'
- Course
- Institution
Een mooi geschreven verslag over mijn afstudeeronderzoek met als onderwerp 'Differentiatie bij leesvaardigheid'.
[Show more]
Seller
Follow
veerlevanderaa
Content preview
AfstudeeronderzoekHet onderzoeksverslag
Naam: Veerle van der Aa
Studentennummer: 548718
Email: veerlievanderaa@live.nl
Studierichting: Frans voltijd
Cohort: 2015-2016
Naam en emailadres studieloopbaanbegeleider: Martine Bourgy, m.bourgy@han.nl
Naam van de stageschool: Het Overbetuwecollege te Elst / Bemmel
Naam en emailadres teamleider stageschool: Menno van der Ree, ree@obcnet.nl
Naam en emailadres begeleider onderzoek ILS-HAN: Mireille van der Elst, m.vanderelst@han.nl
Naam en emailadres examinator onderzoek ILS-HAN: Maud Ras, m.ras@han.nl
Onderzoekcontext: Differentiëren bij leesvaardigheid
Werktitel onderzoek: Competentiegevoel bij leesvaardigheid creëren m.b.v. differentiatie en ICT
Datum: mei 2020
1
,Samenvatting
Dit praktijkonderzoek is uitgevoerd in een brugklas HAVO 1 van het Overbetuwe college te Elst.. In
deze brugklas zaten leerlingen die veel moeilijkheden ondervonden tijdens het lezen. Dit bleek uit een
vragenlijst over de beleving van het vak Frans, die aan het begin van jaar ingevuld is door de
leerlingen. Hierna is een interview gehouden met zes leerlingen om specifiekere informatie te
verkrijgen rondom leesvaardigheid, differentiatie en ICT. Tijdens de les, lazen leerlingen in de regel
dezelfde teksten en maakten daar dezelfde opdrachten bij.
Het doel van het onderzoek is het verbeteren van de leesvaardigheid van leerlingen uit H1B rekening
houdend met de verschillen in de groep en met behulp van ICT. Daarbij wordt uiteindelijk gemeten of
de leerlingen zich competenter zijn gaan voelen in het lezen.
De vraag die in het onderzoek centraal staat, luidt: “In hoeverre kan een lessenserie leesvaardigheid
waarin gedifferentieerd wordt in niveauverschillen m.b.v. ICT-tools bijdragen aan het gevoel van
competentie bij de leerlingen in klas H1B / TH1A van het Overbetuwecollege?”.
In de praktijk is er een lessenserie leesvaardigheid gemaakt van drie lessen. Tijdens deze lessen zijn
de leesstrategieën met leerlingen doorgenomen en besproken en is er geoefend met verschillende
soorten teksten waarbij leerlingen globaal, oriënterend en intensief hebben moeten lezen.
Voor en na de lessenserie is er vanuit drie perspectieven geëvalueerd. Voorafgaand aan de uitvoering
heeft een collega van de docent-onderzoeker feedback gegeven op de lessenserie. Hierbij is gekeken
op welke manier leesvaardigheid, differentiatie en ICT in de lessen aanbod kwamen. Uit de feedback
bleek dat er duidelijk niveauverschil in teksten en opdrachten gezien kon worden. Ook werden volgens
de feedback leerlingen voldoende uitgedaagd om hun reeds aanwezige kennis en vaardigheden toe te
passen bij de leesteksten en -opdrachten. Na de uitvoering hebben de leerlingen een online enquête
ingevuld die gericht was op hun bevindingen t.a.v. de lessenserie in het algemeen en heeft de docent-
onderzoeker een reflectie geschreven over de drie lessen. Beide instrumenten waren gericht op de
drie deelonderwerpen, te weten ict-tools, differentiatie, competentiegevoel bij leesvaardigheid.
Na de evaluaties zijn de resultaten geanalyseerd. Hieruit bleek dat de leerlingen de lessen leerzaam
vonden, maar dat een klein deel toch moeite bleven houden met lezen. Iedereen gaf wel aan
verschillende nieuwe leesstrategieën geleerd te hebben. De meeste leerlingen beviel het goed om in
verschillende groepen op het eigen niveau te werken. Men vond het verder praktisch en handig om
met ICT te werken tijdens de lessen. Doordat de lessen vanwege de Corona crisis online gegeven
moesten worden, zijn deze ook anders verlopen dan in een normale situatie. Uit de reflectie van de
docent-onderzoeker blijkt dat hierdoor de zwakkere leerlingen niet voldoende persoonlijke begeleiding
hebben kunnen krijgen waardoor sommigen het lezen in de Franse taal nog steeds als moeilijk
ervaren. Ook was het lastig voor de docent-onderzoeker om tijdens de online lessen te peilen welke
leerlingen moeite hadden dit werd mede veroorzaakt doordat leerlingen weinig tot geen reactie gaven
op haar vragen in de digitale leeromgeving.
Uiteindelijk kan er geconcludeerd worden dat deze lessenserie leesvaardigheid voor het merendeel
van de leerlingen een positieve bijdrage heeft geleverd aan hun competentiegevoel. Uit de enquête
blijkt namelijk een toename van kennis en een verbetering van het lezen. Toch hebben de lessen niet
voor iedereen een bijdrage geleverd aan het competentiegevoel, aangezien een klein aantal
leerlingen het lezen als moeilijk blijft ervaren.
In een vervolg van dit praktijkonderzoek zou het interessant zijn om de lessenserie in het fysieke
onderwijs uit te voeren in plaats van in de digitale leeromgeving. Wellicht kan dit tot meer positieve
resultaten leiden, aangezien er nu niet bij iedere leerling een bijdrage aan het competentiegevoel is
geleverd. Ook zou in een vervolg het onderzoek meer gericht kunnen zijn op het leesplezier van de
leerlingen aangezien uit de enquête bleek dat een aantal leerlingen het lezen als saai hebben ervaren.
Als het onderzoek hierop gericht wordt, kan dit tot hogere intrinsieke motivatie en plezier leiden bij de
leerlingen. Tot slot kan het interessant zijn om uiteindelijk de leerlingen die het lezen nog steeds
moeilijk vinden in een vervolgonderzoek te interviewen om te kijken waar hun problemen in zitten.
2
,Inhoud
Samenvatting ........................................................................................................................ 2
1. Inleiding ............................................................................................................................. 6
1.1 Aanleiding ...................................................................................................................................... 6
1.2 Context .......................................................................................................................................... 6
1.3 Onderzoeksgroep H1B .................................................................................................................. 7
1.4 Probleemstelling ............................................................................................................................ 8
1.5 Verkenning theorie ...................................................................................................................... 10
1.5.1 Leesvaardigheid ................................................................................................................... 10
1.5.2 Differentiatie.......................................................................................................................... 14
1.5.3 ICT ........................................................................................................................................ 16
1.6 Verkenning in de praktijk: interview met leerlingen ..................................................................... 18
1.6.1 Onderzoeksgroep en vraagstelling ....................................................................................... 18
1.6.2 Dataverzameling ................................................................................................................... 18
1.6.3 Resultaten............................................................................................................................. 18
1.7 Doelstelling en vraagstelling ........................................................................................................ 20
1.7.1 Onderzoeksdoel ................................................................................................................... 20
1.7.2 Onderzoeksvraag: ................................................................................................................ 20
1.7.3 Deelvragen: .......................................................................................................................... 20
2. Onderzoeksopzet .............................................................................................................21
2.1 Onderzoeksgroepen .................................................................................................................... 21
2.1.1 Klas TH1A............................................................................................................................. 21
2.1.2 Observant – beoordelaar materiaal ...................................................................................... 21
2.1.3 Docent-onderzoeker ............................................................................................................. 21
2.2 Onderzoeksmethode en -instrumenten ....................................................................................... 21
2.2.1 Onderzoeksmethode ............................................................................................................ 21
2.2.2 Onderzoeksinstrumenten ..................................................................................................... 24
2.3 Dataverzameling .......................................................................................................................... 24
2.3.1 Theoretisch kader ................................................................................................................. 24
2.3.2 Criteria vanuit school ............................................................................................................ 24
2.3.3 Bevragen leerlingen .............................................................................................................. 25
2.3.4 Lessenserie .......................................................................................................................... 25
2.3.5 Enquête leerlingen ................................................................................................................ 27
2.3.6 Feedbackformulier collega ................................................................................................... 27
2.3.7 Reflectie docent-onderzoeker............................................................................................... 27
2.4 Data-analyse ............................................................................................................................... 27
2.4.1 Deelvraag 1 Ontwerpcriteria ................................................................................................. 27
2.4.2 Deelvraag 2 Lessenserie ...................................................................................................... 27
3
, 2.4.3 Deelvraag 3 Evaluatie .......................................................................................................... 28
3. Resultaten ........................................................................................................................29
3.1 Deelvraag 1: Wat zijn de ontwerpcriteria voor een lessenserie leesvaardigheid waarin
gedifferentieerd wordt in niveauverschillen m.b.v. ICT-tools? ........................................................... 29
3.1.1 Ontwerpcriteria vanuit de theorie ......................................................................................... 29
3.1.2 Criteria vanuit de school ....................................................................................................... 32
3.1.3. Criteria vanuit de leerlingen ................................................................................................. 33
3.2 Deelvraag 2: Hoe ziet het ontwerp voor een lessenserie leesvaardigheid waarin gedifferentieerd
in niveauverschillen wordt m.b.v. ICT tools eruit? ............................................................................. 35
3.2.1 Les 1: Leesvaardigheid beoefenen deel 1 ............................................................................... 35
3.2.1.1 Toelichting ontwerp les 1 ................................................................................................... 35
3.2.1.2 Leerling materiaal les 1 .................................................................................................... 36
3.2.2 Les 2: Leesvaardigheid beoefenen deel 2 ............................................................................... 38
3.2.2.1 Toelichting ontwerp les 2 ................................................................................................... 38
3.2.2.2 Leerling materiaal les 2 ..................................................................................................... 39
3.2.3 Les 3: Leesvaardigheid beoefenen deel 3 ............................................................................... 42
3.2.3.1 Toelichting ontwerp les 3 ................................................................................................... 42
3.2.3.2 Leerling materiaal les 3 ..................................................................................................... 43
3.3 Deelvraag 3: Hoe wordt het ontwerp geëvalueerd? .................................................................... 46
3.3.1 Enquête leerlingen ................................................................................................................ 46
3.3.2 Feedback lesmateriaal door collega ..................................................................................... 55
3.3.3 Reflectie docent-onderzoeker............................................................................................... 58
4. Conclusie .........................................................................................................................61
4.1 Vorming hoofdvraag .................................................................................................................... 61
4.2 Onderzoeksopzet ........................................................................................................................ 61
4.3 Resultaten en conclusies per deelvraag ..................................................................................... 61
4.3.1 Deelvraag 1: Wat zijn de ontwerpcriteria voor een lessenserie leesvaardigheid waarin
gedifferentieerd wordt in niveauverschillen m.b.v. ICT-tools? ....................................................... 61
4.3.2 Deelvraag 2: Hoe ziet het ontwerp voor een lessenserie leesvaardigheid waarin
gedifferentieerd wordt in niveauverschillen m.b.v. ICT tools eruit? ............................................... 62
4.3.3 Deelvraag 3: Hoe wordt het ontwerp geëvalueerd? ............................................................. 62
4.4 Beantwoording en conclusie hoofdvraag .................................................................................... 63
5 Discussie ...........................................................................................................................64
5.2.1 Reikwijdte en beperkingen ....................................................................................................... 64
5.2.2 Aanbevelingen voor de praktijk ................................................................................................ 64
6. Reflecties .........................................................................................................................65
6.1 Reflectie fase 1 ............................................................................................................................ 65
6.2 Reflectie fase 2 ............................................................................................................................ 65
6.3 Reflectie fase 3 ............................................................................................................................ 66
7. Bibliografie .......................................................................................................................67
8. Bijlagen ............................................................................................................................68
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller veerlevanderaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76449 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now