Hoofdstuk 11 – Test bias ................................................................................................................................ 46
,Hoofdstuk 1 – Psychometrie en het belang van psychologische meten
Ieder persoon krijgt in zijn leven op een of andere manier te maken met een psychologische
test. Dit kan zowel direct of indirect zijn. De uitkomsten van deze testen kunnen soms grote
gevolgen hebben.
Over het algemeen wordt een significant beneden gemiddelde score op intelligentie gezien
vanaf 70 of minder.
Het is belangrijk om scores op testen op een juiste manier te interpreteren. Verkeerde
interpretaties kan schadelijk zijn voor de geteste persoon. Kritisch beoordelen van de
instrumenten is hierbij een belangrijk onderdeel.
Binnen de psychologie wordt vaak gedrag gemeten, waarvan verwacht wordt dat het
verband houdt met een onderliggende eigenschap of aspect, zoals kennis, depressie of
intelligentie etc. Er wordt geprobeerd het onzichtbare aspect van de mens te observeren.
Er zijn drie dingen nodig voor een poging om onobserveerbare eigenschappen, zoals
werkgeheugen of intelligentie, te meten:
(1) Eerst maken we een gevolgtrekking van een waarneembaar gedrag naar een niet-
waarneembare psychologische eigenschap. Dat wil zeggen, we nemen aan dat het
specifieke gedrag dat we observeren het werkgeheugen weerspiegelt. Als onze
gevolgtrekking redelijk was, dan zouden wij zeggen dat onze interpretatie van het
gedrag een zekere graad van validiteit (geldigheid) heeft.
(2) Voor een valide interpretatie van de cijferherinneringsscores moet de
herinneringstaak theoretisch gekoppeld zijn aan het werkgeheugen. Het zou
theoretisch niet zinvol zijn geweest, het werkgeheugen te meten met een snelheid
van rennen.
(3) Werkgeheugen is een theoretisch concept. Bij het meten van het werkgeheugen gaan
we ervan uit dat het werkgeheugen meer is dan een verzinsel van onze verbeelding.
Psychologen noemen deze concepten hypothetische constructen of latente
variabelen. Het zijn theoretische psychologische kenmerken, eigenschappen,
processen of toestanden die niet rechtstreeks kunnen worden waargenomen, en zij
omvatten zaken als kennis, intelligentie en zelfwaardering. De handelingen en
procedures die wij gebruiken om deze hypothetische constructen, of wat dan ook, te
meten, worden operationele definities genoemd (bijv. het meten van het aantal
getallen dat iemand kan opnoemen).
Volgens Cronbach is een psychologische test een systematische procedure voor het
vergelijken van gedrag tussen twee of meer mensen. Deze definitie bevat 3 belangrijke
componenten:
(1) De test omvat een vorm van gedrag;
(2) Het gedrag moet gemeten kunnen worden in een systematische manier;
(3) Het doel van de test is om gedrag van twee of meer mensen te vergelijken.
De definitie van Cronbach is generaliseerbaar in meerdere settings.
2
,De testen moeten vergelijkingen kunnen maken van gedrag tussen mensen (interindividuele
verschillen) of het gedrag van dezelfde persoon op verschillende momenten of onder
verschillende omstandigheden (intra-individuele verschillen).
Een veel voorkomend onderscheid tussen testen betreft het beoogde doel van de testscores.
Psychologische tests worden vaak gecategoriseerd als criterium- (ook wel domein-) of norm-
gerelateerd. Criterium-gerelateerde tests komen het vaakst voor in settings waarin een
beslissing moet worden genomen over iemands vaardigheidsniveau. Norm-gerelateerde
tests worden daarentegen meestal gebruikt om te begrijpen hoe een persoon zich verhoudt
tot andere mensen. Dit wordt gedaan door de testscore van de persoon te vergelijken met
scores van een referentiesteekproef, of normatieve steekproef. Een referentiesteekproef is
typisch een steekproef van mensen die een test afleggen, en de steekproef wordt geacht
representatief te zijn voor een welomschreven populatie. Het vertelt ons of de persoon een
hogere of lagere score heeft dan de "gemiddelde persoon". Scores op normgerelateerde
tests zijn van weinig waarde als de referentiesteekproef niet representatief is voor een
bepaalde populatie, als de relevante populatie niet goed gedefinieerd is, of als er twijfel
bestaat of de geteste persoon wel tot de relevante populatie behoort.
Een ander veel voorkomend onderscheidt tussen testen is tussen speeded tests en power
tests. Een speeded test is een tijdslimiet test. Er wordt niet verwacht dat de test volledig
afgemaakt wordt binnen de tijd. Iedere vraag binnen een dergelijke test moet van gelijke
moeilijkheidsgraad zijn en er wordt verwacht dat de antwoorden wel juist gegeven worden.
Bij een power test zit er geen tijdslimiet bij en wordt er van deelnemers verwacht dat ze alle
vragen beantwoorden.
Er zijn verschillende aanduidingen in de praktijk voor testen, zoals metingen, instrumenten,
schaal, inventarisatie en batterij. Batterij wordt gebruikt bij een bundel van verschillende
testen.
Net zoals psychologische tests ontworpen zijn om psychologische eigenschappen van
mensen te meten, is psychometrie de wetenschap die zich bezighoudt met het evalueren
van de eigenschappen van psychologische tests. Drie van deze eigenschappen zullen van
bijzonder belang zijn:
(1) het soort informatie (meestal scores) dat door het gebruik van psychologische tests
wordt gegenereerd;
(2) de betrouwbaarheid van gegevens uit psychologische tests, en
(3) kwesties betreffende de geldigheid van gegevens verkregen uit psychologische tests.
We kunnen nooit zeggen dat een meting perfect is. Alle instrumenten worden beïnvloed
door verschillende factoren op hun nauwkeurigheid.
De reactiviteit van de deelnemers is een andere uitdaging. In de psychologie weten mensen
vaak dat ze getest worden. Dit kan hun reactie beïnvloeden. De reactiviteit van deelnemers
kan verschillende vormen aannemen. Sommige deelnemers kunnen proberen achter het
doel van de onderzoeker voor een studie te komen, en hun gedrag veranderen om de
onderzoeker tegemoet te komen (vraagkenmerken). Sommige mensen kunnen ongerust
worden, anderen kunnen hun gedrag veranderen om indruk te maken op de persoon die de
3
, meting verricht (sociale wenselijkheid), en weer anderen kunnen hun gedrag zelfs
veranderen om een slechte indruk te maken op de persoon die de meting verricht
(malingering).
Een andere uitdaging is dat onderzoekers bij het verzamelen van data hun verwachtingen
mee kunnen nemen. Hierdoor kan bias en verwachting ontstaan bij de taak, waardoor
observaties beïnvloed kunnen worden. Verwachtingen en bias zijn moeilijk te detecteren.
Een andere uitdaging bij psychologische metingen is de scoregevoeligheid. Gevoeligheid
verwijst naar het vermogen van een maat om adequaat onderscheid te maken tussen
betekenisvolle hoeveelheden of eenheden van de dimensie die wordt gemeten. Bijv.
wanneer een therapeut de emotionele veranderingen na iedere sessie wil meten bij een
cliënt, maar dit enkel navraagt met “goed of slecht” dan kunnen belangrijke details over het
hoofd worden gezien en is dat niet voldoende gevoelig. Een betere manier zou zijn als de
persoon een cijfer mag geven tussen de 1 en 10.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LKS. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.