Zeer uitgebreide samenvatting van het gehele boek. Na het lezen van de samenvatting is het gehele idee van het boek duidelijk en ben je goed voorbereid voor het tentamen.
Deel 1: ontstaan, bloeien en vastlopen van de moderne bureaucratieën
Hoofdstuk 1: de geschiedenis van de moderne bureaucratie
Historisch perspectief
4 invalshoeken HRD van Toffler
De schrijver van het boek vertelt dat de fundamenten van de organisatie
radicaal verandert moeten worden. Binnen een organisatie moet iedereen
mee gaan denken over op welke wijze veranderingen gedaan moeten
worden.
Kerk en leger
De hiërarchie van de kerk en het leger hebben model gestaan voor de bureaucratie van de 20 ste eeuw.
– In het leger geldt een sterke hiërarchie, gebaseerd op ervaring, kennis en loyaliteit. Overgang naar
een hoger niveau gaat gepaard met inwijdingsrituelen. zowel in kerk als leger hiërarchische
ordening van mensen die kwalitatief verschillen van elkaar.
In een feodale samenleving is respect voor de positieverschillen wezenlijk. Een individu
verdient (zelf)respect als hij zich van zijn plaats bewust is en van daaruit bijdraagt aan het
collectief. Gezichtsverlies moet vermeden worden.
Negentiende eeuw:
Scientific management – door rationalisering van de arbeidstaak, resulterend in een reductie van
werkzaamheden tot de kleinst mogelijke eenheid, wordt de grootst mogelijke efficiency verkregen. Er
vond taakverdeling plaats en er werden gespecialiseerde functies gecreëerd. De arbeidsverhoudingen
werde gekenmerkt doro nieuwe beloningsvormen en het geven van instructies aan leidinggevenden
om het personeel te motiveren hogere prestaties te leveren.
Twintigste eeuw: de ontwikkeling
Human Resource beweging – vraagt aandacht voor de psychologische aspecten die medebepalend
zijn voor een efficiënte uitvoering.
Beslissen: voorbehouden voor de enkeling aan de top
Doen: talrijke mensen aan de basis
Denken: staf die de top mag adviseren
Zuilenmaatschappij ook zichtbaar in de organisaties – de staffunctionarissen professionaliseren en
vervolmaken hun inbrengt, wat leidt tot grote sturende staven die hun invloed uitoefenen op het
werkproces. Bijv. instroomeisen WN, specificaties productiemiddelen. Ondersteunende staven –
nemen de ‘zorgen’ van de organisatie weg. Bijv. voor W&S, restauratieve voorzieningen, accountancy.
Eind twintigste eeuw: de kentering
Organisaties werpen zich op het optimaliseren van de fit tussen vraag en aanbod. – Marketing &
strategie worden belangrijker, afbakening van de business, een herkenbaar gezicht en het vasthouden
en opbouwen van concurrentievoordeel worden belangrijk.
Organiseren wordt een proces van differentiatie en integratie: knippen in delen en plakken tot
een geheel. Centraal voor het voortbestaan worden nu de integratie van de onderdelen en de
interactie met de omgeving.
Het dominante thema wordt het realiseren van de goede aansluiting (fit) tussen omgeving en
organisatie.
Jaren ’80 en ‘90
Grotere aandacht voor kwaliteit (zowel producten als werkprocessen). Concurrentie dwingt
organisaties de coördinatie tussen afdelingen aan te scharpen. De eerste overlevingseis voor een
organisatie is een goed georganiseerd werkproces.
1
, Stand van zaken nu: begin eenentwintigste eeuw
Nieuwe organisatievormen d.m.v. motto’s zoals: vraaggestuurd werken, delegatie van
verantwoordelijkheden etc.
Belangrijke elementen in veranderplannen:
Een opsplitsing van grote, aanbodgestuurde organisaties in kleinere, vraaggestuurde
onderdelen.
Een grotere mate van autonomie voor onderdelen in de organisatie en meer beslissingsruimte
voor medewerkers lager inde organisatie: integraal managent en ondernemerschap.
Daaraan gekoppeld: een transformatie van sturende naar ondersteunende staven. Etc.
Toename aantal zelfstandige professionals – verbinden zich onderling in netwerken en weten door
slimme koppelingen van elkaars kerncompetenties grootschalige projecten te realiseren. (Door besef
onderlinge afhankelijkheid en het vermogen die te combineren met eigen zelfstandigheden)
Hoofdstuk 2: sociaal-ideologische bedding
Feodaliteit
Tot 17e eeuw – geloof & vertrouwen in een natuurlijke orde waarin alles zijn plaats heeft. De wereld en
de maatschappelijke verhoudingen worden gezien als een representatie van een onderliggend
kosmisch schema. Kern van de relatie tussen de (meer)machtigen en de on(minder)machtigen is er
een van loyaliteit in ruil voor zekerheid en veiligheid. Met als emotionele prijs voor de
on(minder)machtigen: onderdanigheid.
Moderniteit
Vanaf 17e eeuw – (net als bij oude Grieken): gericht op het vinden van ware kennis. Er is sprake van
een subject-objectsplitsing: een strikte splitsing tussen het onderzoekende subject en het object van
onderzoek. De relatie moet neutraal zijn. Regelmaatkennis: meten is weten - op zoek naar de
samenhang ontstaat kennis van de regelmaat.
Denken boven doen
Scheiding van denken & doen (bureaucratie als machine). Het scheiden van denken en doen is en
kwestie van rationaliteit en als zodanig een product van de moderniteit.
Bureaucratie: kerninstitutie van het kapitalisme
Emancipatie – de 1ste grote bevrijding was die van de macht van kerk & adel: feodaliteit. Daarmee
gepaard ging een emancipatie van het economisch leven: liberalisme stelsel van kapitalisme. –
kern: regulering van de productie en de verdeling van goederen in handen worden gegeven van de
markt, en worden overgelaten aan de wetten van vraag en aanbod.
Hoofdstuk 3: resultaat: meer van hetzelfde
Piramide
De harkvorming is het oerbeeld van de organisatie.
Bovenschikking – hogeren nemen het initiatief en denken,
Onderschikking – de lageren voeren uit, zij moeten doen.
Positioneel organiseren: organiseren in de bureaucratie – hiërarchische ordening van mensen op
basis van de mate waarin ze overzicht en inzicht hebben in de organisatie. koppeling met
verschillen in verantwoordelijkheden en bevoegdheden – bepalend voor primaire, secundaire en
tertiaire arbeidsvoorwaarden.
Machine
Managen vanuit het machinale denken is gericht op beheersen. Het ideaalbeeld is een ‘machine’ met
toegewijde medewerkers die als ‘radertjes’ functioneren met eensgezinde doelgerichtheid. Cherns
(1993) kern van denken: geloof in de programmeerbaarheid van gedrag en de controle daarop van
buitenaf.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller CCV93. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
