Class notes
College aantekeningen Inleiding Privaatrecht II: Goederenrecht (RGBUPRV002)
- Course
- Institution
Dit zijn alle aantekeningen van het vak Inleiding Privaatrecht II van alle weken aan colleges.
[Show more]
Seller
Follow
ploondeul
Content preview
Aantekeningen Privaatrecht II: GoederenrechtWEEK 1
Historie van plaatsbepaling goederenrecht
- Justinianus (527-565) maakte meest belangrijke codificatie
- Codificatie: Corpus Iuris Civilis –
o Instituten van Gaius (onderwijshandboek) dit gaven de Romeinen aan
studenten: eerstejaars rechtenstudenten leerboek
o Codex (keizerlijke verordeningen) constituties uitgevaardigd door de keizer
o Digesten (juristenrecht) analyses van grote romeinse klassieke juristen, ofwel
rechtsgeleerden
o Novellen (nieuwe verordeningen) nieuwe regels die uitgevaardigd werden door
Justinianus en de keizers. Nieuwe romeinse wetten
- Doorwerking vanaf 1050 over geheel Europa via de universiteiten – bestuur,
rechtspraak en wetgeving. Vorming van de civiele traditie = RECEPTIE VAN ROMEINS
RECHT. Al het Romeinse recht had doorwerking na de Romeinse tijd. De civiele traditie
werd gevolgd.
- In een institutionele systematiek de wetgever van het burgerlijk wetboek wilde de
wet inrichten volgens de systematiek van Justinianus
1. Wet van de Twaalf tafelen: deze wet kan als eerste codificatie worden
aangemerkt en is daarom als een mijlpaal te beschouwen. Deze codificatie werd
afgedwongen door de plebejers die tot dan toe werden berecht door patriciërs op basis
van hen onbekend gewoonterecht.
2. Instelling van het ambt van praetor: een zeer hoge functionaris die (en dit was voor het
eerst en vormt daarom een mijlpaal, mede omdat zijn betekenis voor de
rechtsontwikkeling zeer groot is geweest) in het bijzonder met de rechtsbedeling was
belast;
3. Lex Hortensia: krachtens deze wet was voortaan (voor het eerst) het gehele volk aan
de door het plebs genomen besluiten gebonden (dus ook de patriciërs en
niet langer alleen het plebs);
4. Instituten van Gaius: het door de beroemde rechtsgeleerde Gaius geschreven
commentaar op het Romeinse recht, dat tot in de moderne tijd in West-
Europa veelvuldig als bron/leerboek is gebruikt.
5. Wetgeving van Justinianus een verzameling van wetten en rechtsgeleerde
uitspraken over burgerlijk recht, samengesteld in opdracht van keizer
Justinianus. Nooit eerder was een compilatie van deze omvang ondernomen. Deze
wetgeving bleef eeuwenlang de codificatie van het Byzantijnse rijk.
Ons goederenrecht ziet er als volgt uit
- Institutensysteem (Romeins): 1. Personen, 2. Zaken, 3. Verbintenissen, 4.
Rechtsvorderingen
- BW 10 boeken in systematische ordening
- Het BW is een codificatie
Systematiek van het BW
- Boek 3: Vermogensrecht in het algemeen
o goederen; rechtshandeling; verkrijging en bezwaring van goederen; bezit en
houderschap; goederenrechtelijke rechten: vruchtgebruik, pand en hypotheek;
verhaalsrecht
- Boek 5: Zakelijke rechten
o eigendom; van roerende zaken; - van onroerende zaken; burenrecht;
goederenrechtelijke (zakelijke) rechten erfdienstbaarheid; erfpacht; opstal;
appartementsrecht
Goederen
- art. 3:1 Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten
, - Sommige goederen zijn registergoederen, zijn zo belangrijk:
o Art. 3:10 registergoederen zijn goederen voor welker overdracht of vestiging
inschrijving in daartoe bestemde openbare registers noodzakelijk is
o Bijv. art. 3:89 de voor overdracht van onroerende zaken vereiste levering
geschiedt door een daartoe bestemde, tussen partijen opgemaakte notariële
akte, gevolgd door de inschrijving daarvan in de daartoe bestemde openbare
registers, rechten op die onroerende zaken 3:98 BW
- Sommige goederen zijn zo belangrijk dat we willen weten wie het beheert
Zaken
- Art. 3:2 Zaken zijn de voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten
o Bijvoorbeeld: je kan het grijpen, het zien het horen het beheersen
- Wanneer is er sprake van een zaak?
1. Stoffelijk:
2. Vatbaar voor beheersing
o Individualiteit – dient individueel bepaalt te zijn, van andere objecten af te
grenzen (specialiteitsbeginsel)
o Die ook eenheid vormen = eenheidsbeginsel. Dus inclusief de bij de zaak
behorende onderdelen. Bijv van de fiets, de wielen. De bestanddelen maken de
zaak tot wat de zaak is
- Je bent nooit eigenaar van EEN laptop, maar van JE laptop, individuele/specifieke laptop
Bestanddeel van een zaak
- Art. 3:4 lid 1 Al hetgeen volgens verkeersopvatting onderdeel van een zaak uitmaakt, is
bestanddeel van die zaak.
- Lid 2 Een zaak die met een hoofdzaak zodanig verbonden wordt dat zij daarvan niet
kan worden afgescheiden zonder dat beschadiging van betekenis wordt toegebracht
aan een der zaken, wordt bestanddeel van de hoofdzaak.
- Zadel van fiets is bestanddeel
Zaken zijn onroerend of roerend: waarom?
- Art. 3:3 lid 1 Onroerend zijn de grond, de nog niet gewonnen delfstoffen, de met de
grond verenigde beplantingen, alsmede de gebouwen en werken die duurzaam met de
grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of
werken.
- Wanneer is sprake van duurzaam met de grond verenigd? zie HR Portacabin
- Lid 2 Roerend zijn alle zaken die niet onroerend zijn.
HR Portacabin 31 oktober 1997, NJ 1998, 97
- Interpretatie: wat is de betekenis van de regel? Tekst van de wet, in systeem, met
behulp van de (wets- of rechts) geschiedenis uitleggen, en met behulp van beginselen,
doel, rechtsvergelijking …
- Een gebouw kan duurzaam met de grond verenigd zijn in de zin van art. 3:3 BW,
doordat het naar aard en inrichting bestemd is om duurzaam ter plaatse te blijven; zie
de toelichting op de nota = parlementaire geschiedenis
- Kenbaarheid (van bestemming) - `dit vereiste vloeit voort uit het belang dat de
zakenrechtelijke verhoudingen voor derden kenbaar dienen te zijn.’ (beginsel). Mbv
verkeersopvattingen.
- Bestemmingscriteria HR Depex/Curatoren r.o. 3.7:
o Gebouw of werk duurzaam met grond verenigd is, bepalend of het naar aard en
inrichting bestemd is om duurzaam ter plaatste te blijven
o Kenbaar naar buiten toe van bestemming
Vermogensrechten
- Art. 3:6 – rechten die, hetzij afzonderlijk hetzij tezamen met een ander recht,
overdraagbaar zijn, of er toe strekken de rechthebbende stoffelijk voordeel te
verschaffen, ofwel verkregen zijn in ruil voor verstrekt of in het vooruitzicht gesteld
stoffelijk voordeel, zijn vermogensrechten
, - Absolute vermogensrechten: goederenrechtelijke rechten en intellectuele
eigendomsrechten (property rights)
- Relatieve vermogensrechten: jegens een persoon (personal rights)
o Vorderingsrechten verbintenis uit een overeenkomst art. 6:1
Geschiedenis:
- 161 Gaius, Instituten II.12-14 Sommige zaken zijn lichamelijk, andere onlichamelijk.
Lichamelijk zijn de zaken die aangeraakt kunnen worden… Onlichamelijke zaken
kunnen niet worden aangeraakt
- 533 Instituten 2.2.1 Lichamelijk zijn de zaken die naar hun aard aangeraakt kunnen
worden, zoals een perceel grond, een slaaf, een kledingstuk, goud of zilver, en, kortom,
talloze andere zaken; 2.2.2 Onlichamelijke zaken kunnen niet worden aangeraakt
- 1620 Grotius, Inleiding tot de Hollandse Rechtsgeleerdheid II, I.10. Lichamelijke zaken,
die ‘zinbaar’ zijn met de uiterlijke zinnen (zintuigen), worden onderscheiden in roerend
en onroerend; onlichamelijke zaken
- BW 1838 – idem
- BW 1992 – Goederen zijn zaken en vermogensrechten
Rechten op goederen
- Eigendom (art. 5:1 BW - dominium)
- Vruchtgebruik (art. 3:201 BW - usufructus)
- Pand en hypotheek (art. 3:227 BW - pignus & hypotheca)
- Erfdienstbaarheid (art.5:70 BW – servitus)
- Erfpacht (art. 5:85 BW - emphytheusis)
- Opstal (art. 5:101 BW - superficies)
- Appartementsrecht (art. 5:106 BW - ….)
o oude zakelijke rechten via overgangswet
Beginselen van rechten op goederen
- De wet kent een gesloten stelsel van rechten op goederen (of nummers clausus)
- Gesloten stelsel van verkrijging van goederen
- Absolute werking – dus goederenrechtelijke gevolg en dus prioritiet
- Publiciteit of kenbaarheid van goederenrechtelijke verhoudingen
- Specialiteitsbeginsel en eenheidsbeginsel
- Dwingend recht – en dus: Nederlands
Eigendom
- Art. 5:1 eigendom is het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan
hebben
- Vermogensrechten ‘behoren toe’ aan de rechthebbende: je bent dus geen eigenaar,
maar ze behoren je toe
- Kenmerken eigendom en ‘toebehoren’
o Absoluut
o Exclusief
o Meest omvattend
o Overdraagbaar
o Eeuwigdurend
- Bevoegdheden eigendom
o usus , fructus, abusus – gebruik, opbrengst (vruchten), beschikken (overdragen
of bezwaren met beperkt recht)
o te kwalificeren als: machtsuitoefening of: houden/bezitten (art. 3:107 e.v. BW)
Revindiceren
Art. 5:2 De eigenaar van een zaak is bevoegd haar van eenieder die haar zonder recht houdt,
op te eisen. De eigenaar kan dit niet zelf doen, maar dit gebeurt door bv een deurwaarder.
Eigenrichting mag niet. Een voorbeeld van revindiceren is bv iemand uit zijn huis zetten
omdat hij niet betaald
Bevoegdheid te gebruiken met uitsluiting van eenieder:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ploondeul. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75619 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now