Ontstaan van de EU
- Grondidee: hoe garandeer je vrede en veiligheid in Europa?
o Via de oprichting van een federale staat? Niet dit idee geworden, de landen
waren niet bereid om hun soevereiniteit op te geven
o Nieuwe oorlogen simpelweg onmogelijk maken?
- EGKS: ‘pooling’ van grondstoffenindustrie
- EEG: economische samenwerking & versterken van verbindingen tussen landen +
welvaart
- De methode om EU vorm te geven heeft ook effecten:
o A-politiek niet politieke besluiten
o ‘spill-over’-effecten
Vervolgens: jaren 1990-2004
- Verbreding: nieuwe beleidsterreinen voor de EU, incl. strafrecht, (im-) migratiebeleid,
gemeenschappelijke munt
- Verdieping: intensievere samenwerking op bestaande terreinen: met name de interne
markt
- Uitbreiding: verschillende landen kwamen bij de de EU
Europees recht als apart rechtsgebied
- ‘integration through law’ aanpak: vrij verkeer van personen, kapitaal, goederen en
diensten
- Belangrijke rol van het EU-recht middel om EU vorm te geven
- Eigen systeem en waarden
- Eigen regels en juridische terminologie
- Belangrijke rol Hof van Justitie EU
- Doorkruist traditionele (alle) rechtsgebieden
Dilemma’s
- Spanning tussen nationale soevereiniteit vs. Effectiviteit
- Legitimiteit: via lidstaten of via EU
- Concreet: bevoegdheden, veto’s handhaving
De Europese Unie & het recht
- Autonome rechtsorde: voorrang & rechtstreekse werking doorwerking EU-recht in
nationale rechtsorde
- Art. 2 VEU: rechtsgemeenschap: EU en lidstaten zijn een rechtsgemeenschap, diepere
samenwerking in een gemeenschappelijke rechtsorde
- Rechtsstaat/constitutionele rechtsorde
De Verdragen
De structuur: drie verdragen
1. (grondwettelijke) basisverdrag (VEU)
2. Uitwerking in Werkingsverdrag (Wv)
3. Handvest van de grondrechten (Hv)
De geschiedenis van de Verdragen
1957 1986 1992 1997 200 2007
1
, Rome Europese Maastrich Amsterda Nice Lissabon
Akte t m
EEG EEG EG EG EG VEU
………. ……….. EU EU EU Wv
.
Voor Verdrag van Lissabon Na Verdrag van Lissabon
Eenvormige institutionele structuur
Geen pijlers meer, maar wel aparte regels voor GBVB
Einde EG
versterking surpranatitonale en
intergouvernementele karakter
Instellingen en besluitvorming
- Onderlinge afhankelijkheden &
spreiding van macht
- Balanceren tussen
intergouvernementele en
supranationale krachten
Europees Parlement: een echt parlement?
- Gewone wetgevingsprocedure (art. 294 Wv)
- Supranationaal karakter: internationaal orgaan met een zekere autonomie en eigen
bindende bevoegdheden over de lidstaten
- Lijkt het op het Nederlandse parlement?
o Wetgever?
Initiatiefrecht? Nee, EP heeft geen initiatiefrecht
Amendementsrecht? Ja, EP kan voorstel aanpassen (art. 294 Wv)
Blokkeringsrecht (heeft EP veto voor wetgeving? Ja, EP heeft
blokkeringsrecht
lijkt veel op NP
o Controlerende macht? Art. 14 lid 1 veu
Begrotingsrecht? Ja, EP kan dit controleren
, Politieke controle? Ja, EP kan bijv. ook motie van wantrouwen bij
Commissie invoeren en dan kan de Commissie aftreden
De Europese Commissie
- Samenstelling/benoeming: politieke kleur of nationaliteit? (art. 17 lid 3-6 VEU)
nationaliteit van dat land
- Uitvoerende macht
- Wetgevende macht
- Initiatiefrecht art. 17 lid 2 VEU
- Supranationaal karakter: internationaal orgaan met een zekere autonomie en eigen
bindende bevoegdheden over de lidstaten
- Invloed op wetgevingsprocedure:
o Initiatief recht art. 17 lid 2 veu en art. 294 lid 2 vweu
o Commissie mag voorstel weer intrekken
o Brengt in tweede lezing advies uit over de amendementen van het EP art. 294 lid
7 sub c VWEU. Indien dit advies negatief is, moet de raad niet met
gekwalificeerde meerderheid van stemmen over de amendementen van
parlement besluiten, maar met unanimiteit art. 294 lid 9 vweu
Europese Raad
- Art. 15 VEU
- Politieke, initiërende rol & verdragswijzigingen
- Benoeming voorzitter commissie
- Regeringsleiders, staatshoofden + voorzitter commissie
- Intergouvernementele karakter: regeringen van de lidstaten hebben het initiatief
Raad van ministers (raad)
- Art. 16 VEU
- Intergouvernementele karakter: regeringen van de lidstaten hebben het initiatief
- Wetgevende instelling; soms ook uitvoering
- Let op:
a. Formaties COMPET/ECOFIN/JBZ etc
b. besluitvorming: GKS:
a. 55% van de LS (15 van de 27) + 65% totale EU-bevolking
c. verantwoording nationale parlementen
- elk lid van Nederlands kabinet, kan bijvoorbeeld lid zijn van raad van ministers
supranationaal en intergouvernementeel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ploondeul. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.