Hoofdstuk 1 – Toedienen van geneesmiddelen
1.1: Toedieningsvormen
- Lokaal = op plek van aandoening
- Systemisch = verspreiding door hele lichaam
IV = intraveneus = in de ader Parenteraal
IM = intramusculair = in de spier Slijmvliezen
IC= intracardiaal = in het hart Inhalatie
IP = intraperitoniaal = in de buikholte Dermaal & transdermaal
IT = intrathoracaal = in de borstholte Cutaan & subcutaan
Oraal Epiduraal
Rectaal Intra-articulair = in het gewricht
Nasaal Sonde
1.2: Lokale toediening
= topicale toediening
- Wordt niet/nauwelijks in bloed opgenomen
- Weinig bijwerkingen
- Geschikt voor makkelijk bereikbare plaatsen
➔ Niet geschikt voor over het lichaam verspreide (gegeneraliseerde) aandoeningen
Opname is afhankelijk van
- Dikte van de huid
- Keratolytica
- Mate van de hydratatie van de huid
- Temperatuur & vochtigheid omgeving
- Lipofiel karakter van de werkzame stof
Toedieningsvormen
- Zalf
- Crème
- Spray
- Wassing
- Druppels
- Pour-on
- Uierinjector
Oor
- Druppels, zalf, oorcleaner (reiniging), oorzalf/druppels (oorontsteking)
➔ Vooraf altijd controle trommelvlies i.v.m. ototoxiteit
Oog
- Druppels (kort, vertroebelt niet), zalf (lang, geeft een waas), gel
1.3: Systemische toediening – Oraal ‘Gewone pil’ → meeste maagklachten
= behandeling interne organen Capsule → wanneer medicatie anders
= behandeling van over het lichaam verspreide aandoeningen in de maag wordt verteerd
Oraal Zetpil → niet door lever afgebroken
- Direct in de bek → tablet/bolus, pil/capsule, pasta
- Over/door voeding → poeder/granulaat, stroop/drankje, gemedicineerd voer/topdressing
- Via drinkwater; makkelijk, maar nooit duidelijk hoeveel het dier binnenkrijgt
, 1.4: Systemische toediening – Parenteraal
- Per injectie
- Toediening meestal door DA
- Formaat naald en spuit aangepast op grootte dier en dikte van injectiepreparaat
- Hygiëne → steriele naald & spuit, weggooimateriaal, voorkom aanraken naald
• Vaakst SC, IV en IM; soms intradermaal/intracutaan, IP, intra-articulair en epiduraal →
afhankelijk van diersoort, individuele patiënt, gezondheidstoestand, snelheid van de werking,
oorzaak van de ziekte, diergeneesmiddel, hoeveelheid medicijn en aantal patiënten
Meegeven medicatie
1. Juiste medicijn – juiste naam, goede dosering
2. Juiste dosering – aantal mg per stuk, hoeveel daags
3. Houdbaarheidsdatum + hoe te bewaren
1.7: Farmacokinetiek
= wat doet het lichaam met het toegediende medicijn
1. Opname in bloedbaan (absorptie)
2. Verdeling in lichaam (distributie)
3. Omzetting door lichaam (metabolisme)
4. Uitscheiding (excretie)
Werkzame, veilige dosis
1. Werkzame concentratie
➔ Van belang voor bepalen dosering
➔ Minimaal effectieve concentratie (MEC)
2. Veilige concentratie
➔ Minimale toxische concentratie (MTC)
➔ Therapeutisch raam tussen MEC & MTC
Dosering
- Afhankelijk van MEC & MTC, snelheid van omzetting/uitscheiding
- Hierdoor verschil in aantal mg/kg en doseringsinterval
Distributie
= verplaatsing medicatie naar het doelorgaan
➔ Is nooit gelijkmatig
- Gebonden aan albumine in bloed <-> vrij in de bloedbaan
- Eigenschap van weefsel → zuur/basisch, vet, pH omlaag bij ontsteking
Metabolisme en eliminatie
Uitscheiding medicatie
1. In dezelfde onveranderde vorm
2. Als metabolieten (omgezette stoffen) → is soms ‘het medicijn’ bv. prednison →
prednisolon → is vaak niet meer werkzaam
- Belangrijke rol lever en nieren
- Halfwaardetijd = tijd die het duurt voor halvering concentratie
- Entero-hepatische kringloop bij sommige medicijnen = het medicijn (metaboliet) dat met gal is
afgevoerd naar darm wordt opnieuw opgenomen door darmcellen en kan weer werkzaam zijn
Bloed-hersenbarrière (BHB)
- Ingebouwd beveiligingssysteem
- Laat hele kleine stoffen & vetoplosbare (lipofiele) stoffen door
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller racheldijkhof. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.