Summary
Samenvatting/leerdoelen Geschiedenis
- Course
- Level
Samenvatting geschiedenis hoofdstuk 'reformatie en opstand', paragraaf 1-4, 2 vwo
[Show more]
Seller
Follow
stuviastrijders
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 1Paragraaf 1: Problemen in de kerk
-Je kunt uitleggen wat ketters zijn en hoe de kerk hen bestreed.
In de Middeleeuwen was de kerk erg rijk en machtig, waar niet iedereen het mee eens was. Mensen
vonden dat kloosters te rijk waren vergeleken met hoe Jezus leefde. In 1100 werden nieuwe
kloosterorden gesticht, waar mensen eenvoudig leefden. Andere mensen gingen door met hun
kritiek op de kerk. Ze wezen belangrijke delen van de officiële leer af, wat de kerk niet leuk vond. Zij
noemden de ketters. In 1200 richtte de paus een speciale kerkelijke rechtbank op (de inquisitie) om
mensen met andere mening over het geloof op te sporen en te ondervragen. Als deze mensen niet
terugkeerden naar de officiële leer, werden ze levend verbrand.
-Je kunt uitleggen welke kritiek er rond 1500 op de kerk kwam.
In de 16e eeuw groeide de kritiek op de kerk door humanisten. Door de boekdrukkunst konden zij
hun ideeën snel verspreiden door Europa. Veel mensen gingen hierdoor zelf nadenken en wilden zelf
een band met God krijgen zonder priester. Bovendien vonden velen dat geestelijken misbruik
maakten van hun positie. Bijvoorbeeld de verkoop van aflaatbrieven. De kerk zou aflaatbrieven
alleen maar verkopen om rijker te worden. Duitse monnik Maarten Luther was een van de felste
bestrijders van misstanden. Hij maakte in 1517 een lijst van alle fouten van de kerk. Hij vond dat
alles wat niet in de bijbel stond, moest worden afgeschaft. Luther vond dat iedereen de bijbel moest
kunnen lezen, dus hij vertaalde het naar Duits. Hij kreeg veel volgelingen. Luther wilde de kerk
veranderen, hij was dus een hervormer. Een andere hervormer was Frans-Zwitserse geleerde
Johannes Calvijn. Hij wilde de kerk op een iets andere manier veranderen.
-Je kunt beschrijven hoe de kerk in de 16e eeuw uiteenviel en enkele gevolgen daarvan noemen.
De kerk was zo boos dat ze Luther, Calvijn en hun aanhangers uit de kerk zetten. Hierdoor viel het
Christendom in 2 stromingen uiteen: de rooms-katholieken die trouw bleven aan de paus, en de
protestanten die kozen voor de hervormers. De protestanten richtten na verloop van tijd
verschillende kerkorganisaties op. Aanhangers van Luther (lutheranen) gingen naar een andere kerk
dan de calvinisten. Het ontstaan van nieuwe kerken heet de hervorming of Reformatie. Een gevolg
van hiervan is dat het geloof van miljoenen Europeanen veranderde, wat je kan zien aan de sombere
inrichting van een Protestantse kerk. Er staan geen beelden en in plaats van een priester is er een
dominee. Katholieken vroegen om vergeving via een priester, Protestanten deden dat rechtstreeks.
Ook mochten dominees trouwen terwijl priesters geen seks mochten hebben. Mannen waren ook
altijd de baas in allebei de kerken, tot de 20e eeuw, waar vrouwen in de protestantse kerk dominees
mochten worden. Een ander gevolg van de Reformatie waren godsdienstoorlogen. Katholieke
vorsten hielpen de Katholieke kerk in hun strijd tegen de protestantse kerk. Één van hen was Karel V,
baas van het Duitse rijk, Spanje en de Nederlanden. Hij wilde dat iedereen katholiek werd en
verbande alle kritiek tegen de kerk. Ook bestrafte hij ketters zwaar, wat uiteindelijk tot een oorlog
leidde. ]
-Je kunt uitleggen wat de contrareformatie inhield.
Veel katholieke leiders begrepen de kritiek op de katholieke kerk wel. Veel priesters en monniken
maakten misbruik van hun macht en leefden niet naar Jezus' leer. Hierom besloten de paus en
bisschoppen enkele dingen aan te passen. Ze schreven de ideeën van Christus heel precies op en er
, verschenen leerboeken met vragen en antwoorden over de leer. Priesters moesten een speciale
opleiding doen en er kwamen strenge regels. Handel in aflaten werden afgeschaft. Monniken en
nonnen moesten sober gaan leven en de oorspronkelijke leer werd hersteld. Deze veranderingen
werden de contrareformatie genoemd.
Paragraaf 2: Onvrede in de Nederlanden.
-Je kunt uitleggen wat in 1520 de bestuurlijke situatie was in de Nederlanden en wat Karel V
daaraan wilde doen.
Karel V regeerde in 1550 over Spanje, Duitsland, stukken van Italië, koloniën in Amerika en de
Nederlanden. De Nederlanden waren opgedeeld in 17 gewesten, met eigen wetten, munten en
bestuurders. Dit maakte het erg lastig te regeren voor de keizer. Ook was het lastig dat Karel V vaak
oorlog had met andere landen. Hier had hij namelijk veel geld voor nodig. Daarom wilde hij in
Nederland een Centraal bestuur invoeren, zodat hij niet met elk gewest apart hoefde te handelen.
Ook stelde hij ambtenaren aan die hem hielpen in plaats van de adel. Hier was de adel niet blij mee.
In 1555 volgde Filips II zijn vader op. Hij bestuurde vanuit zijn paleis in Spanje en stelde in de
Nederlanden een plaatsvervanger aan. Er was dus een landvoogd die de Nederlanden bestuurde en
een stadhouder voor ieder gewest. Willem van Oranje was stadhouder van Utrecht, Zeeland en
Holland.
-Je kunt drie redenen noemen waarom Nederlanders zich tegen de Spaanse koning begonnen te
verzetten.
Veel mensen waren ontevreden over de Spaanse koning. Daar hadden ze 3 redenen voor:
- Nederlandse edelen en andere bestuurders wilden geen centraal bestuur, want dan moesten ze
gehoorzamen aan de ambtenaren van Filips II.
- Veel Nederlanders waren tegen vaste belastingen. Behalve dat het veel geld kostte raakten ze dan
ook een deel van hun macht kwijt. Tot dan toe had een vorst toestemming nodig om oorlog te
voeren, met vaste belasting hoefde dat niet meer.
- De Spaanse koning was tegen het protestantse geloof. Mensen die niet wilde bekeren naar het
Katholieke geloof werden gedood omdat ze de wet overtraden. Veel mensen waren hiertegen en
daarom dienden stadhouder Willem van Oranje en andere edelen een zogeheten smeekschrift in bij
Spaanse landvoogdes Margaretha van Parma. De landvoogdes stopte de vervolgingen tijdelijk.
-Je kunt uitleggen waarom de beeldenstorm uitbrak en wat daarvan het gevolg was.
Deze tijdelijke stop van vervolgingen leidde tijd een onrustige periode, die al snel zou uitlopen tot
een bloederige burgeroorlog. Omdat de protestanten niet meer werden vervolgd, hoefden ze niet
meer in het geheim samen te komen voor hun hagenpreken. Dit waren bijeenkomsten in de
openlucht, want er waren nog geen protestante kerken. Tijdens één van die hagenpreken in 1566
maakte een predikant zich boos over het vereren van heiligenbeelden, dus ging hij na afloop met
een groep naar een klooster en vernielde alle beelden. Ze namen de kostbaarheden mee. Dit was
het begin van de beeldenstorm, die zich snel verspreiden. Overal werden beelden vernield en
kloosters geplunderd. Filips II was woedend. Hij stuurde Spaanse hertog van Alva met een leger naar
Nederland om orde te herstellen. Veel protestanten, en Willem van Oranje vluchtten naar het
buitenland. Willem van Oranje bleef zich verzetten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stuviastrijders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.84. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now