Class notes
Aantekeningen hoorcolleges Forensische Psychologie
- Course
- Institution
Beknopt document met alle informatie uit de powerpoint slides inclusief aantekeningen bij de hoorcolleges.
[Show more]
Seller
Follow
lottepsychologie
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 1 - introductieWat is klinische forensische psychologie?
Wetenschap die zich bezighoudt met:
● Afwijkend gedrag
● Persoonlijkheid
Het forensische werkveld
● Politiebureau en Huis van Bewaring [HvB]
○ HvB = cellencomplex waar mensen geen gevangenis maar hechtenis ondergaan
● Gevangenis en penitentiair psychiatrisch centrum [PPC]
○ PPC = afdeling in een gevangenis waar continu psychiatrische zorg beschikbaar is
● Pro-justitia rapportage (NIFP)
● Zorginstellingen:
○ Forensische psychiatrische poliklinieken deeltijdbehandeling
■ Mensen wonen thuis en behandeling is op vrijwillige basis
○ Forensische woonbegeleiding (F-RIBW) - Niveau 1
○ Forensische psychiatrische afdelingen (FPA) - Niveau 2
○ Forensische psychiatrische klinieken (FPK) - Niveau 3
■ Een FPK is eveneens een gesloten instelling waar onder andere patiënten verblijven
aan wie TBS met dwangverpleging is opgelegd. Het beveiligingsniveau is iets lager
dan in een FPC.
○ Forensische verslavingszorg klinieken (FVK)
○ Forensisch Psychiatrische centra (FPC) - Niveau 4 [TBS]
Leerdoelen van de cursus
● Kennis en begrip van belangrijke basisterminologie reproduceren en toepassen in de verklaring van
antisociaal en crimineel gedrag.
● (Behandelingsgerichte) Verklaringsmodellen van antisociaal gedrag bij jeugdigen en volwassenen
gebruiken.
● De link tussen stoornis en delict leggen en toepassen op casussen binnen de forensische
psychologie.
● Belangrijke inzichten op het gebied van jeugddelinquentie toepassen. Daarbij kritisch reflecteren op
wetenschappelijk onderzoek inzake jeugddelinquentie en hierover een onderbouwde mening
formuleren.
● Risicofactoren en theorieën binnen verschillende forensisch psychologische thema's (huiselijk
geweld, zedendelinquentie) respectievelijk identificeren en toepassen.
Cursusoverzicht
,Geschiedenis van de forensische psychologie
● Hippocrates (460-377 B.C.)
○ Medicus, werd bij zaken geroepen om advies te geven.
● Middeleeuwen
○ ‘Onnozelen’ stonden onder curatele van familie
○ De familie kreeg straf als de onnozele iets kwaad deed en had machtiging voor opsluiten van
de onnozele.
● 15e-17e eeuw
○ 15e eeuw: dolhuizen
○ ‘Bezeten door de duivel’: heksenjacht (in 16e en 17e eeuw): bezetenen werden opgesloten in
de kelders van kerken en dan zouden ze na een paar nachten door god genezen zijn.
○ Johannes Wier (1515-1588): meer interesse in natuurwetenschappelijke verklaringen van
gedrag.
● Verlichting
○ Echte ommekeer
○ 18e eeuw: Franse Revolutie - het verlichte denken
○ 1811: Code Pénal; iedereen was gelijk voor de wet.
○ 1809 in NL: Crimineel Wetboek; veel harde straffen in het begin, die in NL al vrij snel werden
geschrapt (lijfstraffen en de doodstraf).
○ 1886: invoering Wetboek van Strafrecht
○ Meer aandacht psychische afwijkingen
■ Natuurwetenschappelijke benadering
○ Engeland: ‘Moral treatment’: niet iedereen weet goed onderscheid te maken tussen goed en
kwaad.
○ Enkele wettelijke regelingen voor opsluiting psychisch gestoorden.
● 19e eeuw
○ Pinel: ‘manie sans délire’: omschreef mensen die geen beperkt intellect hadden, maar meer
een soort stemmingsstoornis hadden.
○ 1841: eerste ‘Krankzinnigenwet’ zorgde voor meer supervisie van delinquenten met een
stoornis en voor verbeterde zorg.
■ Later: TBS: zware vergrijpen, niet (volledig) toerekeningsvatbaar, hoog recidiverisico
○ Meer gevallen waarin delinquenten niet werden gestraft vanwege mentale problematiek
● Strafrecht jeugdigen in 19e/20e eeuw
, ○ Eerder: geen onderscheid tussen kind en volwassene
○ Tijdens Code Pénal: ‘zonder oordeel des onderscheids’: een kind/jongere kan nog niet goed
onderscheid maken tussen goed en kwaad.
○ 1905: invoering Kinderwetten
○ Van straffen en wreking naar verbetering
○ Staat in het teken van de verschuiving naar moderne strafrechtschool: belang dader, niet de
daad:
■ Gericht op herstel/verbetering
■ Rechtvaardige straf
■ Mildere straffen, maar garantie veiligheid burgers?
● 20e eeuw
○ Voorstel van Van Hamel
■ Lichtere vergrijpen: maatregel of straf ter afschrikking
■ Zwaardere vergrijpen: behandeling en verpleging van lange duur
■ Zeer zware gevallen: terbeschikkingstelling van de regering; behandeling van 10 jaar
en daarna verder overweging
○ 1928: Psychopatenwetten - opname strafrecht: tbs van de Regering en verpleging.
○ Deze wetten zorgden ervoor dat rechters het als een soort tussenweg konden gebruiken →
TBS werd heel vaak opgelegd → veel nieuwe instellingen → Stopwet in 1933.
● Ontwikkeling na de tweede wereldoorlog
○ Commissie naoorlogs strafrecht: genuanceerde opvattingen
○ ‘Utrechtse school’: Baan, Pompe, Kempe, internationaal toonaangevend: meer integratie van
disciplines voor meer humane zorg van delinquenten.
○ Betere zorg voor gevangenen en ook speciale zorg voor gedetineerden met een psychische
stoornis
○ Jaren ‘60 - toename duur TBS maatregel
○ Ca. 1995: introductie Longstay-afdelingen
Achtergrond Nederlandse forensische context: TBS
Basiswetgeving TBS:
● In 1971 ontstond een veranderde tijdgeest met meer nadruk op zelfbeschikking en tolerantie van
andere leefstijlen (antipsychiatrie).
● Wet Bijzonder Opneming in Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ).
● Binnen enkele decennia ontstond een groep patiënten met ernstige psychiatrische ziektebeelden
waaraan geen intensieve zorg en begeleiding werd gegeven en die in sommige gevallen overlast
veroorzaakten. BOPZ ingrijpen niet (lang genoeg) mogelijk.
Straffen of behandelen:
● Waar wordt iemand van verdacht?
● Maakt hij een zieke/gestoorde indruk? (PJ-rapportages)
● Wat staat voorop: noodzaak behandelen of noodzaak bestraffen?
● Welk onderzoek is vereist om een besluit te nemen over de passende maatregel die tevens voldoet
aan criteria van proportionaliteit, subsidiariteit en effectiviteit?
○ Subsidiariteit = iemand heeft gehandeld omdat hij geen andere mogelijkheid had.
Basis onder opleggen maatregel:
● Delict gepleegd waarvoor minstens 4 jaar gevangenis kan worden opgelegd (ernst is hier criterium).
○ Niet (helemaal) verantwoordelijk te houden als gevolg van psychische ziekte of stoornis.
, ○ Die indien niet behandeld tot herhaling van delict leidt.
● Dus: : bij de instroom is de kans op recidive theoretisch gezien 100%. Deze moet met de tijd
afnemen. De behandeling moet tevens gericht zijn op het terugdringen van het recidiverisico tot
maatschappelijk aanvaardbare normen.
● In Nederland heb je het zogenaamde combinatievonnis.
○ TBS wordt dus opgelegd als de rechter de dader niet volledig verantwoordelijk acht voor zijn
daden.
○ Voor het deel dat de dader wel wordt aangerekend kan de rechter een gevangenisstraf
opleggen.
○ Eerst gevangenisstraf en daarna tbs.
Kern van de TBS-maatregel:
● TBS is een behandelmaatregel en geen strafmaatregel.
● In de wet ligt niet alleen vastgelegd dat behandeling nodig is, maar wordt ook de opdracht tot
resocialisatie gegeven.
● Beveiliging van de samenleving is het directe doel.
● Verhouding controle-zorg: waarop sturen?
○ Op korte termijn door hoge beveiliging van gebouwen.
○ Op langere termijn door de stoornis of ziekte zodanig te behandelen dat gevaar voor
herhaling voldoende geweken is.
● Verlof is onderdeel van het TBS-stelsel omdat terugkeer in de samenleving uiteindelijk doel is
(www.efp.nl).
Verlof en ontslag:
● Typen verlof: begeleid, onbegeleid, transmuraal en proefverlof
● Voorbereiding verlofaanvraag en verlofevaluatie
● Verlofmachtiging
● Verlofverlening
● Intrekken en opschorten van verlof
● Terugvalpreventie
● Proefverlof of Voorwaardelijk ontslag
● Reclasseringstoezicht
● Beëindiging van de maatregel en dan?
Basiswetgeving en ontwikkelingen TBS:
● http://www.parlement.com/9291000/d/tk30250_5.pdf
● 2006 Commissie Visser Parlementair Onderzoek:
○ Belangrijkste verbeteringen: langer volgen van TBS-gestelden na voorwaardelijke
beëindiging;
○ onderzoek naar risico’s en effecten van TBS-behandelingen
○ betere aansluiting tussen de justitiële en de reguliere zorg
○ meer voorzieningen op maat
● Bij implementatie van de aanbevelingen accent eenzijdig op beveiliging maatschappij
(verlofverlening).
● Politiek-maatschappelijk klimaat is verhard.
● Enkele incidenten bepalen beeld TBS-gestelde.
● Vervreemding en verdwijnende sociale structuren belemmeren integratie en vergroten de angst
(wij-zij).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottepsychologie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now