Deel 2: Lichaamshygiëne en
levenswijze
1. Huidverzorging
• Structuur van de huid = 3 lagen
o Opperhuid (keratinocyten, melanocyten)
o Lederhuid (zweetklieren 6, talgklieren 5, zenuweind-organen,
bloedvaten...)
o Subcutaan weefsel
• De keratinocyten produceren een ondoorlaatbare laag van keratine: de
hoornlaag of stratum corneum, met een lipoïdische laag (huidsmeer of
talg)
1.1 Principes van huidverzorging
• Micro-organismen van de huid zullen zich in huidsmeer vermenigvuldigen (voornamelijk bij
zweten)
• Nood aan een goede persoonlijke hygiëne, bad of douche
o (Opgelet: bad in te warm water of met gebruik van een agressieve zeep →
verwijderen van huidsmeer → droge huid)
o Vermijd te lang baden
o Gebruik een neutrale, bij voorkeur niet geparfumeerde zeep (cave allergie)
o Producten op oliebasis en nadien bodylotion gebruiken
o Zwemmers ervaren niet zelden huidproblemen
• Bescherming tegen zon (zonnebrandcrème (factor 50), zonnepet of kledij) of tegen kou
(aangepaste kledij, groot deel van de warmte gaat via hoofd verloren)
2. Voethygiëne
• Specifiek probleem van de voeten: vochtigheid → schimmelinfecties (“atleetvoet”,
zwemmerseczeem)
o Dit komt doordat je te veel wast of met teveel zeep
• Preventie:
o Zuurtegraad van de huid behouden (te veel wassen, te veel zeep)
o Aangepaste schoenen met verluchting
o Zweetabsorberende kousen (katoen)
o Goede hygiëne (goed drogen na wassen, ook tussen de tenen)
3. Sportuitrusting
• Sportkledij: moet afkoeling vermijden (! Onderkant van de rug, uitstekende lichaamsdelen,
zoals de knieën) maar ook een overschot aan warmte moet afgevoerd worden
• Goed gepast om wrijving te vermijden (schaaf- en schuurwondes)
• Regenkledij: mag verdamping van zweet niet belemmeren (de huid kan hier dus ook niet
ademenen)
• Beschermingsmateriaal:
o Bescherming tegen trauma
o Ook tegen tekenbeten bij activiteiten in bosomgeving (zie Lyme disease)
1
, Welzijn, bewegen, gezondheid en EHBO
• Sportschoenen, kousen: zie voethygiëne
4. Tandhygiëne
• In de mond komen er veel (onschadelijke) bacteriën voor (mondflora)
• Ze hopen zich op het tandglazuur (ze voeden zich met suiker, etensresten, ec), op rand van
het tandvlees en tussen de tanden → tandplak gevormd
• Indien dit niet op tijd wordt verwijderd door poetsen → tandsteen gevormd
• Gevolgen:
o Tanden zien er gelig uit
o Slechte adem
o Aantasting tandvlees met mogelijkheid tot ontstekingen
o Cariesvorming
o Maar het kan zich ook naar het lichaam verspreiden zoals bijvoorbeeld zich op de
hartkleppen vestigen en ernstige infecties veroorzaken
• Preventie: tandenpoetsen (bij voorkeur elektrisch), flossen, niet te veel suikers eten want
dat bevordert de bacterie groei
• Slechte mondhygiëne kan veroorzaker zijn van infectieziektes elders in het lichaam
(endocarditis)
5. Nachtrust
• Emoties, prikkels en informatie verwekken
• Hormonen in balans houden (eetlustgevoel)
• Invloed op huid
• Prestaties gaan achteruit bij gebrek aan slaap (ook voor recuperatie)
• Slaap bevordert het immuunsysteem
o Na langdurig slaaptekort ben je vatbaar voor allerlei infectieziekten
• Te kort aan slaap kan leiden tot inflammatie en celbeschadiging (blessures)
• Variabele nood in functie van leeftijd:
o Pasgeborene: > 20 uren/dag, kind: 10 à 12 uren, volwassene: ongeveer 6-8 uren
o Grote individuele variaties (genetische factoren, conditionering tijdens
kinderleeftijd, psychische en psychologische toestand)
6. Evenwichtige voeding
• Voedingsstoffen: 6 groepen
o Eiwitten of proteïnen
o Vetten of lipiden
o Koolhydraten
o Mineralen
o Water
o Vitaminen
6.1 De drie functies van de voedingsstoffen
• Het leveren van energie
o Koolhydraten → onmiddellijke
energiebehoeften (kleine reserve, ongeveer 500g, vooral glycogeen)
o Vetten: reservebrandstof
o Eiwitten: worden enkel verbrand in toestanden van ondervoeding of bij vermageren
2
, Welzijn, bewegen, gezondheid en EHBO
o Sporters hebben andere behoeftes (duur- versus krachtsporters)
• Opbouw van de weefsels
o Vooral eiwitten (belangrijk in recuperatiefase)
o Water, mineralen
• Regeling van de lichaamsfuncties
o Hormonen en enzymen, met behulp van mineralen (oa spoorelementen) en
vitaminen
7. Toxische producten
7.1 Alcohol
• Geen essentiële voedingsstof
• Calorierijk
• Ethanol: klein molecule met snelle absorptie, vnl. in de maag.
• Wordt als een drug gemetaboliseerd, vnl. in de lever →acetaldehyde en waterstof →
gestoord levermetabolisme
• Inflammatie maag, pancreas en darm → malabsorbtie → malnutritie met tekort aan
vitamine B1 (thiamine), vitamine B12, vitamine B11 (foliumzuur), vitamine
• Toxiciteit op centraal zenuwstelsel
• Hyperlipidemie, hoge bloedmelkzuur concentraties, lage bloedglucose, vaatverwijdering
• Diuretisch effect (vaak naar het toilet moeten gaan)
• Negatief effect op herstel
7.2 Koffie en andere cafeïne bevattende dranken
• Kunnen ook een negatief effect hebben op ons lichaam bij overdreven verbruik (stijging
hartritme en diuretisch effect)
7.3 Roken
• Nicotine = drug
o Vermindering van de respiratoire capaciteit: contractie van de terminale bronchioli,
zwelling van epitheelcellen, vermindering van vocht secretie in bronchi, verlamming
trilharen
o + negatieve consequenties op cardiovasculair vla
3
, Welzijn, bewegen, gezondheid en EHBO
7.4 Geneesmiddelen en doping
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lauravdd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.85. You're not tied to anything after your purchase.