Summary
Samenvatting Sociologie
- Course
- Institution
Samenvatting Sociologie
[Show more]
Seller
Follow
gaellevgh
Content preview
SociologieDeel 1: De sociologie ontdekken
H1: De sociologische verzuchting
.1 Wat sociologie ons leert
Alles is contingent maar niet arbitrair
↳ Alles = opvattingen, gewoonten, handelswijzen, levensstijlen, instellingen…
- Contingent = het had anders kunnen zijn dan het nu is; het is ook vaak anders geweest
(tijd) of anders elders ter wereld (plaats)
Vb. onderwijs: op andere plaatsen in wereld is anders dan bij ons
↳ vb. jongens en meisjes apart
Vb. infrastructuur: grote verschillen tussen België en Nigeria
Vb. Huwelijk: uithuwelijking, polygamie
= het kan anders zijn in tijd/plaats ter wereld
- niet arbitrair = niet willekeurig; er zijn goede redenen voor de vorm die iets bij ons – of in
bepaalde tijd/plaats – heeft aangenomen
= de reden waarom het is zoals het is
Vb. flesjes cola: - contingent = veranderen doorheen de tijd
- niet-arbitrair = door technologie/milieu
Vb. bier: linkse reclame = Belgische reclame
Rechtse reclame = Nederlandse reclame
= contingentie
Vb. reclame vrouw: contingentie: vrouwen moeten op andere plaatsen ter wereld meer
gekleed zijn
vb. reclamespot koppel in ochtend: niet-arbitrair: er zijn redenen om een woonverzekering af
te sluiten
vb. dove reclame: contingent: schoonheidsideaal: anders overal ter wereld
niet-arbitrair: er is een goede reden om dat idee over schoonheid te
veranderen
vb. gaia varkens: arbitrair: er is geen goede reden om ze te casteren
vb. melk van koeien: contingent: wij consumeren als maatschappij heel veel
arbitrair: er is geen goede reden om (zoveel) melk te drinken om
dierenleed te sparen/milieu te sparen
Vraag: dus als er geen goede redenen voor zijn is het arbitrair (willekeurig)? En als er goede
redenen voor zijn is het niet-arbitrair
Besef van contingentie
, Niet eenvoudig: dingen die anders zijn zien we als achterlijk
↳ dit moeten we proberen te vermijden
Etnocentrisme: oordelen over wat mensen doen vanuit u eigen standpunt, zo een
waardeoordeel vellen
vb. Rechtse foto: spaarpot: dit geld werd ingezameld voor Congo
kijken naar ander stukje van de wereld als ‘nog niet zo ver
geëvolueerd’
Linkse foto: zilverpapier sparen voor Belgisch Congo: ‘we zamelen dat in zodat ze dat
daar kunnen gebruiken’ ze konden dat daar niet hergebruiken dus had
eigenlijk geen nut
vb. advertentie scoutsfuif: dit kan nu niet meer
Afwijkend gedrag w geproduceerd door de samenleving
↳ waarom zijn bepaalde gedragen in bepaalde samenlevingen (tijd/plaats) afwijkend en in
andere niet?
= Normen en waarden: hebben sociale oorsprong
↳ normen = specifieke regels
waarden = wat we goed of fout kunnen doen
vb. homohuwelijk: - België: geen afwijkend gedrag
- Andere plaatsen ter wereld: kan niet geaccepteerd worden
vb. op zondag koffie en taart: kennen ze niet overal ter wereld
vb. in sommige culturen bestaat verkrachting binnen huwelijk niet
1.2 Contingent, maar niet-arbitrair
2 vragen:
1) probleem van de orde
2) Probleem van de niet-arbitraire contingentie
1) Probleem van de orde: hoe is sociale orde mogelijk?
we hebben regels en afspraken: hoe komt het dat we ons aan die regels houden?
we hebben regels nodig om het leven voorspelbaar en leefbaar te maken
vb. stoppen voor rood licht: wij leven deze regel onbewust na
Rousseau (18de eeuw):
↳ ‘hoe kan men de wet eerbiedigen als hij/zij zich ervan bewust w dat zij die zelf hebben
gemaakt?’
↳ zijn gedachtegang: mensen respecteren wetten & reglementen zolang zij geloven dat
deze van buitenaf w opgelegd vb. god/religie
↔ bij inzicht dat die wetten eigen producten zijn, dreigt het respect ervoor te
verdwijnen
↳ civiele religie = nodig! : religie moet doelbewust bijdragen tot burgerdeugd
↳ = goede, degelijke burgers kweken
- besef vh contingente: organisatie vd samenleving w door mensen gemaakt
, ↳ minder optimistisch geloof in totale beheers- en maakbaarheid
vd samenleving
↳ mensen met deze overtuiging w gezien als hulpeloze, stuurloze
stuntelige scheppers
↳ kan niet langer gezien w als goddelijke wil of natuurlijke
noodzaak: niet meer van buitenaf opgelegd (↔ vroeger)
als wetten doorheen te tijd veranderen: hoe wetten doen eerbiedigen?
Vb. migratie
19de eeuw: verlichting ↔ tegen-verlichting
- Verlichting: - sterk seculariseerde, geïndividualiseerde & gerationaliseerd
denken: verwierp beroep op religie als handhaver vd orde
↳ goede samenleven ≠ afhankelijk v goddelijke voorschriften
↳ goede samenleven = afhankelijk v volgen eigen rede/
redeneersvermogen
Rede = grondslag vd maatschappelijke/sociale orde
↳ Rationeel/redelijk individu centraal
↓
Gevolg: men gaat redelijk handelen
↓
Gevolg: samenleven w door vooruitgang, rust & geluk gekenmerkt
↓
Tradities & religie zijn tegennatuurlijk
- Tegen-Verlichting: als men niet meer gelooft dat regels vd samenleving van
bovennatuurlijke oorsprong zijn, zullen ze niet meer gerespecteerd
worden
↳ Rationeel handelen
↓
Egoïsme, nastreven eigenbelang
↓
Regels niet meer naleven: als regels het nastreven eigenbelang belemmeren
↓
Godsdienst & gezag nodig!
Auguste Comte: verzoening verlichting + tegen-verlichting
- Grondlegger sociologie: bedacht de term
- Pleitte voor sterk zakelijke, strakke wetenschappelijke observatie en logica gesteunde
sociologie = positivisme
↳ voorstander Verlichting: - onze aandacht moet gaan naar ontdekken v regelmatigheden in
gedrag deze regelmatigheden moeten onveranderlijkheid v
echte wetmatigheden hebben
- kennis + theorie: bestaan om waargenomen feiten te
coördineren
, - erkende 3 opeenvolgende stadia in menselijke ontwikkeling:
1) het religieuze
2) het metafysische
3) wetenschappelijk denken: menselijk handelen &
samenleven w door de rede
geleid
deze 3 volgde elkaar op in de mensheid
↳ voorstander Tegen-Verlichting: - wetenschap/rede is niet genoeg om wetten te laten
nastreven
- gelijkenis Rousseau:
• waarom zouden mensen wetten & normen
respecteren als ze inzagen dat dit slechts
beperkingen zijn die w opgelegd (& belangen
vd machtigen dienen)
• oude religies hebben afgedaan
• religie moest mensheid vooruithelpen
+ aangepast zijn aan nieuwe inzichten
wetenschappelijk denken
- maatschappelijke orde vloeit niet spontaan voort uit
individueel redelijk gedrag of dwang
menselijk handelen heeft 2 grote krachten:
1) de rede (maar leidt niet automatisch naar sociale orde)
2) mensen w ook geleid door emoties, impulsen, gevoelens
↳ emotionele elementen & de rede juist kanaliseren
↳ slechts 1 instelling is hiertoe in staat geweest: religie
⇒ vroegere religies: - rede onvoldoende aanvaard
- emoties nt altijd naar sociaal wenselijke doelen gericht
⇒ nieuwe religie: Religie van de Mensheid : de capaciteit vd mensen om hun
energie op wenselijke doeleinden
te richten
Sociologie nu
Habermas
- Wetten moeten rechtvaardig zijn: zo is sociale orde mogelijk
- Wetenschappelijke rede: - kan ons niet zeggen wat & waarom we iets moeten doen
- wel hoe we iets doeltreffend moeten aanpakken
- als we op open, wetenschappelijke, eerlijke en redelijke manier communiceren, gaan we
het eens worden = consensus
- het arbitraire verdwijnt: als er wetten zijn die we rechtvaardig vinden, houden we ons eraan
omdat we die regels/wetten rechtvaardig vinden
- in lijn vd Verlichting
Luhmann
- we worden het nooit eens over wat rechtvaardig is
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gaellevgh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now