KWALITATIEF ONDERZOEK: SESSIE 1 (24/09)
WAT IS DIT VAK?
Het is een derde bachelor vak. Het betekent dat we gaan terugvallen op kennis die je al verworven hebt in
vakken die je in de voorbije jaren hebt gekregen. In veel gevallen gaat dat om een stuk inzicht in criminologie
en de methode vakken. Hier gaat het om een methode vak. Dit is de wijze waarop je systematisch werkt en
documentaties verzameld, analyseert en interpreteert om uitspraken te doen over een onderwerp dat
criminologisch interessant is.
In de eerste lessen gaan we toch nog proberen opnieuw uit te leggen wat we precies bedoelen met de
onderzoekscyclus. In dit vak is het niet alleen het kennen, maar ook het toepassen belangrijk.
Dit vak bestaat uit twee onderdelen: hoorcollege en WPO’s.
De theorie is belangrijk, alles wat gezien wordt in het hoorcollege wordt verondersteld gekend te zijn. Maar het
is minstens even belangrijk om die theorie kunnen toe te passen. Er wordt getoetst via een paper en een
examen. Theorievragen: ik verwacht niet dat je het handboek uit het hoofd leert. Met puur dingen uit het
hoofd leren, slaag je niet. Ik toets meer op inzicht. Voorbeeldvraag: Wat zijn de kwaliteitscriteria van
kwalitatief onderzoek? Je moet dan wel verwijzen naar de inhoud van het handboek. Je moet begrijpen wat de
theorie is en wat essentiële kenmerken van de theorie zijn.
Er wordt vooral gefocust op datgene wat kwalitatief onderzoek nu net zo specifiek maakt. Kwalitatief
onderzoek is een beetje onderzoek, maar de algemene doelstellingen zijn vrij vergelijkbaar met andere
methodische manieren van werken. Er zijn bepaalde aspecten die specifiek zijn en afwijken van het
kwantitatieve onderzoek, maar er zijn ook gewoon aspecten die met de aard van het kwalitatieve onderzoek te
maken hebben.
Mensen vinden de professor nogal streng op het schriftelijk online examen. Hij heeft een reputatie van
moeilijke vragen te stellen en duidelijke antwoorden te verwachten. Het gros van de studenten slaagt voor dit
vak, sommige onmiddellijk in eerste zit anderen meestal in tweede zit. Maar hij verwacht wel dat je inzicht hebt
en dit toont in open vragen. Het examen bevat inzichtvragen en openvragen waar dat je een redenering en
argumentatie moet opbouwen. Veel zijn te oppervlakkig en te slordig. Sommige denken dat ze intuïtief kunnen
antwoorden op een methodologische vraag maar ze geven te weinig antwoord op de achtergrond.
Er is een verdeelsleutel van 50% - 50%. Maar speculeer hier niet op, want dan slaag je niet. Er is een
ondergrens van 7/20 als je dit behaalt slaag je sowieso niet. Momenteel is het een online schriftelijk examen
met 6 theoretische vragen. Hij heeft voorbeeldvragen tijdens de lessen, maar hij lost de vragen niet op. Er is
een groot voordeel aan het traject. Dit jaar zijn de werkcolleges en hoorcolleges parallel. Als je oefeningen
moet maken, maak gebruik van het theoriehandboek, kijk wat de doelstellingen zijn.
,DE ONDERZOEKSCYCLUS
Wanneer we het hebben over alle methodologische vakken heeft dat vooral tot doel om systematisch te
werken volgens afspraken die in een bepaald wetenschapsveld gelden. Het tweede van methodisch werken is
transparantie en toetsbaarheid. Het is fundamenteel dat in een academische manier van werken lezers of
gebruikers van het studiemateriaal perfect kunnen traceren en reconstrueren wat je hebt gedaan. Je moet heel
duidelijk rapporteren hoe je te werk bent gegaan, welke stappen je hebt gezet (identificeren van doelstellingen,
afbakening, proces van dataverzameling en data-analyse). Duidelijk rapporteren over de conclusie en
interpretatie is ook zeer belangrijk. Als je niet transparant rapporteert kan het niet getoetst worden hoe het
onderzoeksproces is verlopen. Leg uit dat je systematisch werkt en dat je transparant rapporteert zodat de
lezers het hele verhaal zo goed mogelijk kunnen reconstrueren.
De basis van systematisch werken kan je traceren vanuit de onderzoekscyclus. Het is een stappenplan waarin
een aantal basiscomponenten naar voren worden geschoven.
Het eerste wat dat je moet doen is een onderwerp kiezen. Dat is een kleine opstap naar de probleemstelling.
De eerste stap dat je moet doen als je aan de slag gaat is goed uitschrijven wat het onderwerp is, in welk
domein van de criminologie het onderzoek zich situeert (jeugd? Penologie? Politie en veiligheid...). Een
onderwerp is niet genoeg om systematisch te werken.
De tweede stap is de probleemstelling. De auteur stelt het probleem. Het komt erop aan om de
maatschappelijke en wetenschappelijke relevantie neer te schrijven. De maatschappelijke relevantie schrijft
men vaak uit buikgevoel. Het maatschappelijk probleem moet ook systematisch worden beschreven met de
hulp van wetenschappelijke informatie. Vandaar dat het literatuuronderzoek belangrijk is. In het systematisch
werken bij het stellen van het probleem moet je duidelijk maken wat de stand van zaken in de wetenschap is
over dit probleem, zodat je kan argumenteren hoe en wanneer dit probleem al besproken is.
De volgende stap is de doelstelling. Wat is het doel van het onderzoek? Er zijn verschillende soorten doelen:
verkennend onderzoek (in welke mate is het mogelijk om een bepaald onderwerp te onderzoeken: eerder
oriënterend werken), beschrijvend onderzoek (beschrijven wat er in de sociale realiteit gebeurt: observatie
maar niet de intentie om daar veel interpretatie of verklaring aan te geven), verklarende of interpretatieve
doelstelling (waarom gebeuren de zaken zoals ze gebeuren). Bij de start van het onderzoek moet je vertellen
wat je gaat doen. Verklarend onderzoek is het ultieme doel bij wetenschappelijk kwalitatief onderzoek. Een
vierde doel is het evaluatieonderzoek: oordelen of een bepaald beleid of bepaalde interventies werken. Zijn de
maatregelen die worden genomen nuttig?
De volgende stap is de vraagstelling. Veel onderzoekers vertrekken vanuit een vraagstelling, maar die zijn altijd
gekoppeld aan uw probleemstelling en doelstelling. De onderbouw van de onderzoeksvraag moet duidelijk
worden geargumenteerd en gemotiveerd. Een beschrijvende doelstelling zorgt voor een heel andere
vraagstelling dan een verklarende doelstelling. Zodra al het bovenstaande is omschreven moeten we een
kernonderzoeksvraag en deelvragen gaan neerschrijven.
Dataverzameling: Welke gegevens uit de sociale realiteit heb ik nodig? De verschillende varianten in
dataverzameling zijn vaak technieken die info verzamelen uit de sociale realiteit in de vorm van cijfers: bv.
scores van enquêtes. In dit vak gaan we vooral focussen op kwalitatieve data. Wat is de essentie van kwalitatief
onderzoek? Gegevens verzamelen door je eigen zintuigen en dat je een verhaal schrijft in termen van woorden.
Observaties is bijvoorbeeld een techniek om de sociale realiteit te observeren via je eigen zintuigen. Hier krijg
je heel veel info mee die je niet op een kwantitatieve manier zou kunnen verkrijgen. Een andere techniek zijn
interviews, hier verzamel je woorden. Je probeert een verhaal te krijgen van de respondent.
Op het einde moet een conclusie neergeschreven worden in functie van de vraagstelling.
, Hoofdstuk kwaliteitscriteria van kwalitatief onderzoek: examenvraag
Samenvatting les: Methodisch werken is systematisch werken. Systematisch werken betekent dat je een
onderwerp hebt dat criminologisch relevant is en dat je dit ook uitlegt. Dat je een probleem stelt door de
maatschappelijke en criminologische wetenschappelijke relevantie aan te duiden. Bij de wetenschappelijke
relevantie moet je gebruik maken van wetenschappelijke bronnen om de stand van zaken weer te geven.
Daarna schrijf je de doelstelling, waarna je vraagstelling volgt. De vraagstelling is in essentie de vraag waar je in
de conclusie een antwoord op geeft.
Transparantie en toetsbaarheid zijn belangrijk! Heel helder uitleggen waarover het gaat en welke stappen je
hebt gezet zodat rond o.a. de dataverzameling en data-analyse een discussie kan ontstaan. De toetsbaarheid
heeft te maken met argumenten uitwisselen bij elkaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentsammie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.63. You're not tied to anything after your purchase.