Class notes
SV Grondwettelijk Recht
- Course
- Institution
Bevat persoonlijke notities uit de les en verwerking van de cursus.
[Show more]
Seller
Follow
EstéeG
Reviews received
Content preview
H1 | DE STAAT BELGIË1| SOORTEN STATEN
1 Grondgebied – territorium .
2 Bevolking → (staats)burgers
º = volk/natie1
3 Gezag
º Soeverein
º Georganiseerd → 3 staatsmachten (WM, UM, RM)
Grondgebied – territorium Is het geografische gebied waar een staat zijn gezag kan uitoefenen. Wordt
ook een territorium genoemd.
Bevolking Dit zijn de mensen die door de staat politiek-juridisch gegroepeerd worden,
de onderdanen of burgers van een staat.
Gezag Is de mogelijkheid om de regels op te leggen, om macht uit te oefenen om
dwangmiddelen (politie, gerecht, leger) in te zetten.
Soeverein = het staatsgezag vormt het hoogste gezag, het moet een gezag
zijn dat van geen enkel gezag afhankelijk is.
Georganiseerd = door middel van stabiele instellingen.
Het staatsgezag wordt opgedeeld in 3 staatsmachten
De wetgevende macht
de macht om algemeen geldende en bindende regels uit te vaardigen
De uitvoerende macht
de macht om die regels uit te voeren
De rechterlijke macht
de macht om bindende beslissingen te nemen ingeval er geschillen ontstaan
over de concrete toepassing van die regels.
1Een groep mensen die een gemeenschappelijke taal, cultuur, afstamming en/of geschiedenis delen. Men
spreekt in deze gevallen van een natiestaat
1
,1.1 |DE UNITAIRE OF EENHEIDSSTAAT
= 1 centraal gezagsniveau, 1 bron van gezag en soevereiniteit. Een zuivere eenheidsstaat komt weinig voor in
de praktijk.
Het unitaire karakter wordt afgezwakt door vormen van:
Deconcentratie = delegatie van macht aan lagere instanties (zonder RP) sneller en efficiënter beslissen op lager
niveau conform nationale richtlijnen
Bijvoorbeeld: belastingcontroles door belastingdienst , inspectie, …
Maar er is een hiërarchisch toezicht! → bevelen, hervorming, indeplaatsstelling door hogere overheid
Decentralisatie = toewijzing van bevoegdheden aan autonome organen (met RP) ruimte voor eigen beleid.
Hier is er een bestuurlijk/administratie toezicht. → schorsing of vernietiging door voogdijoverheid
ALS strijdig met hogere norm of schending algemeen belang (maar géén bevelen, hervorming,
indeplaatsstelling)
Twee vormen van decentralisatie
Territoriale decentralisatie = algemeen omschreven autonomie dat territoriaal beperkt is door eigen politiek
verkozen organen.
Bijvoorbeeld: gemeente en provincie besturen
Functionele of dienstgewijze = hier wordt de autonomie inhoudelijk of functioneel omschreven maar is
decentralisatie territoriaal beperkt door openbare instellingen.
Bijvoorbeeld: de openbare instellingen als de RSZ of autonome
overheidsbedrijven, zoals de NMBS.
2
,1.2 |FEDERALE OF BONDSSTAAT
= de soevereiniteit is verdeeld tussen 1 centraal gezag en de deelstaten.
Bijvoorbeeld: België, Duitsland, VS, Canada, Zwitserland.
De bevoegdheidsverdeling kent geen hiërarchische band. Een federale staat treedt naar buiten toe als 1 staat
(BOND). Intern gaat het wel over meerdere rechtsordes.
Bijvoorbeeld: België is een federale staat en wij maken deel uit van de EU, niet enkel Vlaanderen maakt deel uit
van de EU.
De deelstaten zijn:
• Autonoom: ze hebben eigen staatsmachten en een eigen rechtsorde (wetgevende, uitvoerende en
rechterlijke macht)
• Ze beslissen mee over de federale staatsordening
• Samenwerking is meestal noodzakelijk en is ook voorzien (samenwerkingsfederalisme)
- Bijvoorbeeld: het Overlegcomité: ze gaan overleggen over materie die de grenzen
overschrijdt (Covid-19)
• Het ontstaan van zo’n staat kan zowel centripetaal als centrifugaal.
= weg van het centrum.
Landen die oorspronkelijk eerst onafhankelijk waren
maar op een bepaald moment gaan samenwerken
met een ander land, wat leidt tot een federale staat
CENTRIFUGAAL
Bijvoorbeeld: België is totstand gekomen via dit
proces. Ze begonnen als een unitaire staat, die uit
elkaar is gevallen in deelstaten die meer en meer
bevoegdheden kregen.
Bijvoorbeeld: we hebben een Grondwet, maar geen
specifiek voor de Vlaamse of Waalse gemeenschap.
Bij andere federale staten is dit wel het geval
= naar het centrum toe
CENTRIPETAAL
Federaties = afzonderlijke staten beslissen samen te gaan werken binnen een groter verband, de federatie, en
dragen daartoe een stuk van hun soevereiniteit over aan een nieuw op te richten centraal gezagsniveau.
3
, 1.3|CONFEDERATIE OF STATENBOND
= samenwerkingsverband tussen soevereine staten via een verdrag.
Bijvoorbeeld: Europese Unie (is een twijfelgeval), Benelux,
Het samenwerkingsverband is beperkt is materies (vooral defensie). Er wordt een extra gezagsniveau
gecreëerd, dat meer een diplomatiek orgaan is.
Extern gezien blijven het onafhankelijke staten, dus meerdere staten (STATENBOND). Ze zijn weinig stabiel, het
is eigenlijk een tussenstap naar een federatie of naar onafhankelijkheid.
1.3 |EN BELGIÊ
België is totstand gekomen via een centrifugaal proces, dus van unitaire staat naar een federale staat.
2 |DE BELGISCHE STAAT
2.1 |ONTSTAAN VAN DE STAAT BELGIË
DE BELGISCHE REVOLUTIE:
10/11/1830 Nationaal congres (1e parlement)
07/02/1831 Afkondiging Belgische Grondwet
21/07/1831 Eedaflegging koning Leopold I
KENMERKEN VAN DE BELGISCHE STAATSINRICHTING
✓ Scheiding der machten
✓ Representatieve en parlementaire democratie
✓ Rechtstaat
✓ Monarchie
GRONDWET 1831 (fundamentele wetten)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EstéeG. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now