Hoorcollege 1 | De school als pedagogische context
De omgeving van de basisschool
Belang van onderwijs
• Persoonlijke ontwikkeling kinderen
• Overdacht van maatschappelijke en culturele waarden
• Voorbereiden op deelname aan de maatschappij
• Kernfunctie bassischool is kinderen goed onderwijzen > kennis verwerven, leren
nadenken, problemen oplossen, samenwerken en wereld begrijpen
Belangrijke begrippen
• Kerndoelen = leerdoelen die landelijk gelden en wettelijk verplicht zijn
- Geven aan wat kinderen op een bepaald moment moeten kennen en kunnen
• Streefdoelen = inspanningsverplichting (ruimte voor eigen invulling)
• Referentiedoelen = tussendoelen en referentieniveaus voor rekenen en de
Nederlandse taal
- De drie referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen > 1F (fundamenteel), 1S
(streef) en 1S+
• Leerlijnen = geven aan hoe de school aan kerndoelen werkt (mogen zij zelf maken)
,Plaatsen van kinderen in de klas
à Afhankelijk van > je geboortemaand, doubleren (blijven zitten) en/of versnellen
Geboortemaand
• Kinderen vanaf 4e levensjaar naar school (kan in elke maand) > daardoor niet altijd
precies 8 jaar naar school
• Age-appropriate group (Verachtert 2010) > zichtbaar dat jongere kinderen in de klas
vaker blijven zitten en gemiddeld minder presteren op rekenen
• Er is sociale ongelijkheid binnen het onderwijs door verschillen in de geboortemaand
(okt-nov > jong & jan-maart > ouder)
• Selectieproces door doubleren en versnellen (groepen worden meer homogeen) >
het verschil in leeftijd binnen de klas wordt groter in groep 4, terwijl de verschillen in
prestaties kleiner worden
Doubleren (blijven zitten)
• Voor- en nadelen
- Voordelen > stof bouwt op, homogene groepen, even de beste zijn, hard werken om
door te gaan
- Nadelen > kost geld, vrienden gaan door, veel herhalen (geen uitdaging), stressvol
• Globaal gezien > geen verschil tussen leerlingen die wel/niet blijven zitten
- Soms op korte termijn beter sociaal-emotionele uitkomsten bij nieuwe klasgenoten
- Soms op lange termijn negatieve uitkomsten (schoolloopbaan en werk)
Versnellen
• Bevindingen
- Geen schade op korte of lange termijn
- Enkele studies tonen aan dat er voordelen zijn
- Een enkele studie laat zien dat niet versnellen leidt tot problemen
• De voordelen zijn vooral groot voor specifieke leerlingen
- Sociaal-emotioneel en cognitief een voorsprong
- Gemotiveerde leerlingen
- Gunstige omstandigheden > geleidelijke overgang (wennen in nieuwe groep) en
onderdeel van de groep zijn (vriendjes mee)
• Negatieve gevolgen kunnen vaak opgelost worden door aanpassingen in curriculum
en juiste begeleiding
Plussklassen – Neihart (2007) > mogelijk alternatief voor versnellen
• Kinderen groeperen op basis van capaciteiten > positief effect op leerprestaties
- Sociaal-emotionele effecten zijn wisselend
• Belangrijke overwegingen
- Afname in zelfconcept > effect op zelfbeeld
- Competitie
- Relaties met vrienden
- Specifieke leerproblemen
- Lagere SES-kinderen
, Hoorcollege 2 | Taal
Fasen in taalontwikkeling
1. De prelinguale periode > het kind communiceert al en maakt geluid, maar maakt niet
gebruik van conventionele woorden.
2. Vroeglinguale periode > het kind gebruikt woorden en voegt ze samen tot
telegramachtige zinnetjes
3. Differentiatiefase > zinnen worden vollediger en correcter.
4. Voltooiïngsfase > het kind werkt zijn taalontwikkeling verder af en leert de
vaardigheden lezen en schrijven
Taal > inhoud, vorm, gebruik
• Inhoud > betekenis van de woorden letterlijk en figuurlijk (semantiek)
• Vorm > klakreeksen die mogelijk zijn (fonologie), de vervoegingen (morfologie), de
volgorde binnen zinnen (syntax)
• Gebruik > communicatief, kan iemand de taal inzetten zoals het nodig is?
(pragmatiek), hulp vragen, informatie delen, contact maken etc.
Wat is taal?
• Taal = een typisch menselijk communicatiesysteem dat betekenis weergeeft en
doorgeeft
• Arbitraire koppeling van klanken aan betekenis > de betekenis van een woord is niet
gelijk duidelijk, deze moet je echt leren
• Taal is nodig voor het verwerven van kennis, delen van informatie en belangrijk voor
het welzijn
- Het is interactief > sociaal en een cultureel leerproces
- Kinderen leren ook beter in het echt dan door beelden op tv bijvoorbeeld
- Joint attentional scenes = begrijpen van de oorzaak-gevolg-handeling-doel relatie,
gecoördineerde gedeelde aandacht en koppeling tussen object/handeling en
taaluiting
Taal leren
• Kind factoren die het leren van woorden en grammatica beïnvloeden
- Algemene cognitie > geheugen (woorden onthouden), aandacht, waarnemen
- Sociale cognitie > kijkrichting volgen van de spreker, imitatie, joint attention
• Auditieve verwerking en fonologie > segmentatie (‘kijk daar is een hond’), intonatie
• Zinscontext (bootstrapping) > helpt om nieuwe woorden te begrijpen (gaat het om
een ding of een werkwoord bijv.)
• Woordleerconstraints
- Whole word constraint = als mensen zijn wij geneigd om bij het horen van het woord
ervan uit te gaan dat het om het hele ‘ding’ gaat en niet om een deel
- Mutual exclusivity constraint = kinderen leren onderscheid te maken tussen nieuwe
woorden door na te denken over welke woorden ze al kennen
• Kinderen leren patronen herkennen > ‘kijk de x’ / ‘heeft ge xt’
- Geleidelijk vormen ze dan abstracte regels over hoe ze bijv. meervoud moeten
gebruiken
- Kinderen produceren de routinematige zinnetjes ui het taalaanbod en gaan daarna
patronen gebruiken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynnvv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.