Summary
Samenvatting maatschappelijke vraagstukken
- Course
- Institution
Ik heb met deze samenvatting een 6,5 gehaald. Dit was toentertijd boven het gemiddelde behaalde cijfer.
[Show more]
Seller
Follow
leoniemeerevoort
Content preview
Samenvatting Bestuurskunde blok 1: Maatschappelijkevraagstukken
Inhoudsopgave
Samenvatting Bestuurskunde blok 1: Maatschappelijke vraagstukken............................................................1
Leerdoelen blok 1.................................................................................................................................................2
Samenvatting probleem 1....................................................................................................................................2
Samenvatting probleem 2....................................................................................................................................9
Samenvatting hoorcollege 1...............................................................................................................................13
Samenvatting probleem 3..................................................................................................................................15
Samenvatting probleem 4..................................................................................................................................21
Samenvatting hoorcollege 2...............................................................................................................................25
Samenvatting probleem 5..................................................................................................................................29
Samenvatting probleem 6..................................................................................................................................33
Samenvatting hoorcollege 3...............................................................................................................................36
Hoe komt de overheid jou tegen?......................................................................................................................36
Samenvatting probleem 7..................................................................................................................................38
Samenvatting probleem 8..................................................................................................................................48
Samenvatting hoorcollege 4...............................................................................................................................52
Samenvatting hoorcollege 5...............................................................................................................................52
,Leerdoelen blok 1
Samenvatting probleem 1
Wat zijn de kerntaken van de overheid ten aanzien van de openbare orde en veiligheid?
(Kenmerken taken):
De (corrigerende) overheid heeft 3 grote taken: Beus gebaseerd op Musgraven
1. De allocatieve functie = volk voorzien van publieke (collectieve) goederen
2. De verdelende functie = zorgen voor solidariteit door het verdelen van inkomen en
vermogen. (Progressief belastingstelsel).
3. De stabiliserende functie = de economie op gang houden, tegengaan van
werkloosheid en inflatie (Keynesiaanse theorie).
- Rente van lenen/ sparen verhogen/ verlagen.
- Overheid moet (vanwege zijn corrigerende rol) marktfalen voorkomen en moet
dus ingrijpen. (Market failure = Het idee waarbij ervan uit wordt gegaan dat
markten lang niet altijd perfect functioneren) (tekortschietend aanbod van
collectieve goederen, tekort aan consumptieve en productieve activiteiten, een
bedrijfstak met dalende kosten, een markt met informatieasymmetrie, een
gebrek aan autonomie van consumenten en een uitschakeling van consument
(monopolies))
Manieren van ingrijpen zijn d.m.v. subsidies en accijns bij (de)merit goods.
Trias politica…?
Tabel 2 in Schmitter
,Economen hun motieven voor het bestaan van de overheid: Beus
1.1 Preventie van monopolies en kartels (voorkomen dat partijen elkaar buitenspel
zetten/ door samenwerking een gehele markt domineren)
1.2 Productie van collectieve goederen (voorkomen van uitsluitsel volk/ groeperingen)
1.3 Reguleren van externe effecten (vb: schadelijke stoffen > invloed gezondheid) (prod.
Staal zorgt voor gevaarlijke stoffen in de wijk. Gevaar volksgezondheid)
1.4 Beheersing van ‘merit goods’ en ‘demerit goods’ (bemoeigoederen) (vb: tabak en
studeren)
1.5 Herverdeling (vb: solidariteit, weghalen bij rijken geven aan armen) (het
compenseren van verdelingseffecten. Bijv. dmv belasting)
Waarom is de overheid verantwoordelijk?
Volk levert vrijheid en voorzieningen in, in ruil voor dat de overheid zijn kerntaken uitvoert.
Hierbinnen valt ook bescherming, daarom is de overheid in dit geval verantwoordelijk.
Vanuit verschillende stromen, waaronder socialisme, is het vanzelfsprekend dat er voor de
burgers van een staat wordt gezorgd door de overheid.
Argumenten voor het instellen van overheden: Herweijer
1. Zonder krachtige overheid geen openbare orde.
, In een samenleving zonder overheid leidt het zonder toestemming toe-eigenen van
middelen in een samenleving tot ‘een oorlog van allen tegen allen’. Rationele
individuen kiezen voor het instellen van een overheid als ze moeten kiezen tussen de
oorlog van allen tegen allen of de onderdrukking door een willekeurig optredende
overheid (Hobbes).
De taak van de overheid is reguleren:
- Straf- en privaatrecht eenduidig vastgelegd.
- Naleving v.d. contracten tussen burgers.
- Eigendommen moeten worden geëerbiedigd.
- Naburige staten moeten landsgrens respecteren.
o Als een overheid zich beperkt tot de bovenstaande taken is het een
nachtwakersstaat.
2. Zonder regulering verdwijnen eindige hulpbronnen.
Gemeenschappelijk gebruiksgoed = common pool resource = een goed met
aanmerkelijke gebruikswaarde dat van nature zonder kosten voor eenieder
beschikbaar is en zich naar zijn aard niet leent voor particulier eigendom.
Voorbeelden: visgronden, tropische regenwoud, schone lucht, fossiele brandstoffen,
stilte.
De voorraad gemeenschappelijke gebruiksgoederen verandert jaarlijks met het saldo
van de aanwas en de onttrekking. Als de voorraad boven het vervangingsniveau
(drempel waar na het behalen de jaarlijkse aanwas alleen maar kan dalen) ligt is dit
geen probleem.
Gemeenschappelijk gebruiksgoed overdragen aan particuliere eigenaren kan
onvermijdelijk zijn. Degene die het kan betalen is dan de enige die het mag
gebruiken. Zo ontstaat er handel in gebruiksrechten.
Gebruik van de goederen kan door de overheid beperkt worden via wetten,
bestemmingsplannen, vergunningen en concessies.
De overheid hun taak is dus om toezicht houden op naleving van voorschriften en op
de handel in gebruiksrechten.
o Een staat die zich actief op het behoud van de gemeenschappelijke
hulpbronnen richt, is een reguleringsstaat. Hardin
3. Zonder verplichte belasting, zijn er ontoereikende middelen.
Om anderen die meeprofiteren mee te laten betalen heb je dwang nodig (tegen het
freeridership). De overheid kan gebruikers dwingen (markt faalt dus om zulke
goederen op de markt te zetten/ burgers die een vrijwillige levering van collectieve
goederen willen dus ook sociaal dilemma + niet in staat sociaal afdwingbare
afspraken te maken). Voorbeeld: motorrijtuigenbelasting.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leoniemeerevoort. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.61. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78252 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now