Deze samenvatting betreft alle leerdoelen week 1 t/m 6 van het vak Sociale Zekerheid. Dit vak wordt gegeven tijdens de opleiding HBO-Rechten op Avans Hogeschool leerjaar 2
De (historische) ontwikkeling van ons sociaal zekerheidsstelsel in grote
lijnen schetsen
- Middeleeuwen: Gilden
- 1854: Armenwet: de overheid zou zo min mogelijk helpen als iemand niet meer
in zijn bestaanskosten kon voorzien. Want liefdadigheid ging voor. Vanuit de kerk
of vanuit liefdadigheidsinstellingen. Alleen als dat niet hielp, kon je een beroep
doen op de overheid en kreeg je een minimale ondersteuning.
- 1901: Ongevallenwet: een voorloper van de latere Wao en de huidige wet Wia.
Was een wet die inkomen verstrekt aan mensen die getroffen werden dooor een
bedrijfsongeval. Als jij gehandicapt raakte doordat je aangevallen werd door een
wilde stier en daardoor gehandicapt raakte, had je niks aan deze wet. Het ging
hier alleen om de ongevallen op het werk.
- 1913: Invaliditeitswet: als je invalide was en daardoor niet in je bestaanskosten
kon voorzie, kon je gehlopen worden door de overheid. Deze gold niet alleen voor
werknemers, maar ook voor andere mensen die invalide waren.
- 1913: Ziektewet (pas in werking in 1930)
- WO II: Commissie Van Rhijn denkt na over de vormgeving van de sociale
zekerheid na de bevrijding. Laat zich daarbij inspireren door het Britse stelsel.
Wanneer vroeger een medewerker uitviel, vingen andere werknemers dit op.
Solidariteitsbeginsel: als er 1 iets overkomt, helpen we met zijn allen. Daardoor
konden de risico’s gedragen worden die je in je eentje niet kan dragen.
Trends na 1975
Forse ingrepen in het stelsel
- Vanwege economische omstandigheden
- Volumebeperking (hoogte en duur van uitkeringen)
beperking uitkeringspercentages (van 80% naar 70%)
beperking WW-duur (nu mag 24 maanden)
invoering inkomenstoets in Anw en AOW
kostendelersnorm
Partnertoeslag in de Aow afgeschaft
Strengere toegang aan de poort
- Wet poortwachter (dat wij ons best doen om te voorkomen dat mensen ziek
worden. Het wordt steeds moeilijker om een uitkering te krijgen. De keuring is
steeds zwaarder)
- Aanscherping keuringseisen
- Wet huisbezoeken
Latere tendensen
Meer accent op activering:
- Wet werk en bijstand
- Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
- Participatiewet
Terugtrekkende overheid: privatisering en marktwerking:
, - Doorbetaling loon bij ziekte gedurende 104 weken
- ’privatisering’ van derde WW jaar
- zorgverzekeringswet
- aanvullende pensioenen
De organisatiestructuur van het Nederlandse socialezekerheidsstelsel
beschrijven
Socialezekerheidsrecht maakt deel uit van het bijzondere bestuursrecht
De financiering van het Nederlandse socialezekerheidsstelsel uitleggen
Sociale voorzieningen worden gefinancierd vanuit Belastingopbrengsten
Sociale verzekeringen worden gefinancierd vanuit premies die geheven worden.
Onderscheid maken tussen werknemersverzekeringen,
volksverzekeringen en sociale voorzieningen
Sociale verzekeringen
1. Werknemersverzekeringen
- voor werknemers
Arbeidsovk
gelijkstellingen met arbeidsovk
, - financiering: betaling via premies die worden opgehoest door werkgever.
2. Volksverzekeringen
- ingezetenen (iedereen die in Nederland woont of werkt)
- Financiering: betaling via premies. Die moet je zelf betalen en die wordt
gelijktijdig met de loonheffing geheven door de Belastingdienst.
- Premie + loonbelasting = premie.
Sociale voorzieningen
inkomens(aanvullende)voorziening
- Geven een uitkering oop het niveau van het sociaal minimum of vullen het
inkomen aan tot het sociaal minimum.
- Financiering: Belastingdienst
Inkomensondersteunende voorzieningen
- Toeslagen belastingdienst
- Financiering: Belastingdienst
Uitvoering
- Werknemersverzekeringen: UWV
- Volksverzekeringen AOW, Anw en AKW: SVB.
- Volksverzekeringen Wlz en Zvw: zorgverzekeraars
- Sociale voorzieningen Participatiewet, IOAW, IOAZ en Wmo: Gemeenten
- Sociale voorzieningen Zorgtoeslag, Kinderopvang toeslag, Huurtoeslag en
Kindregelingen: Belastingdienst.
Toezicht en handhaving
Toezicht
- Minister van SZW: toezicht op SVB en UWV (via inspectie SZW)
- Minister van SZW en Algemene Rekenkamer: gemeenten
- Clientenparticipatie
Sancties
- Maatregelen
- Boeten
- Terugvordering
Aangeven hoe bewaar en beroep is geregeld tegen besluiten op het
terrein van de sociale zekerheid
Rechtsbescherming
Uitvoeringsinstanties zijn bestuursorgaan in de zin van de Awb, dus:
- Geschreven en ongeschreven regels algemeen bestuursrecht (Awb, abbb) van
belang naast bijzonder bestuursrecht. Tenzij er afwijkende regels staan in die
Socialezekerheidswet.
- Bezwaar tegen besluiten van uitkeringsinstanties
- Beroep bij bestuursrechter
- Hoger beroep Centrale Raad van Beroep
- Heel soms cassatie bij HR
- Termijnen wijken soms af van de termijnen uit de Awb.
Kennisclips
Socialezekerheidsrecht
- Het geheel van wettelijke maatregelen dat de (inkomens)risico’s opvangt die
mensen lopen bij hun functioneren in de maatschappij.
- Enerzijds regels die beogen mensen die niet (meer) in hun levensonderhoud
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zjeex. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
