Summary
samenvatting Deel 1 Ouverture hetwesterse constitutionele model
- Course
- Institution
samenvatting Deel 1 Ouverture hetwesterse constitutionele model
[Show more]
Seller
Follow
KimLinda
Content preview
lOMoARcPSD|11700591Samenvatting
Geschiedenis van hetpubliekrecht (Katholieke Universiteit Leuven)
, lOMoARcPSD|11700591
Deel 1: Ouverture: hetwesterse
constitutionele model
1. De haastige triomftoch van hetwesterse
constitutionele model
Het Charter voor een Nieuw Europa en einde van
de Koude Oorlog
De Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa
(CVSE) tusssen Helsinki en Parijs
1975: CVSE in Helsinki
1990: CVSE in Parijs
CVSE = 32 Europese landen en VS en Canada
De insteek van de top van Parijs was grondig anders dan die van Helsinki
Helskinki: De vertegenwoordigers van de landen beoogden aan beide zijden van
hetIjzeren gordijn de voorwaarden vast te leggen voor een vreedzaam samenleven
(Slotakte van Helsinki).
Parijs: de strijdbijl van KO in EU definitief te begraven en tekenen een nieuwe
constitutionele ordening voor EU (Charter voor een Nieuw Europa).
Communistische regimes in alle satellietstaten van SU waren gevallen en men zette stappen
naar hetwesterse model van democratie en vrije markteconomie. De eenmaking van DU was
formeel voltrokken en hetvoortbestaan van de SU werd bedreigd.
Slotakte: tekende de contouren van een vreedzaam samenleven in een verdeeld EU
Charter: ‘Europa Whole and Free’ – George Bush
Voorwaarde voor vrede in EU is de overname van hetwesterse model van
meerpartijendemocratie, mensenrechten, rechtsstaat en vrije markteconomie
door heel EU.
Francis Fukuyama en heteinde van de geschiedenis
Fukuyama = Amerikaanse politieke filosoof die de val van hetcommunisme voorspelde
‘Het einde van de ideologische strijd was nabij’: Fascisme was verslagen in 2de
wereldoorlog.
Nu is ook communisme niet meer aantrekkelijk.
Neergang communisme: bleek hetwesterse model hetenige werkzame model te zijn
, dus logisch dat hetwordt omarmd door grootste deel van de wereld.
‘End of history’ (boek van Fukuyama) refereert naar Hegel. Hegel beschouwde de
voortgang
van de geschiedenis als een soort collectief leerproces van de mensheid dat een
logisch eindpunt zou kennen.
1
, lOMoARcPSD|11700591
MAAR ‘end of history’ wil niet zeggen dat na de val van communisme een
succesvolle invoering van liberale democratie overal automatisch zou volgen.
Volgens Fukuyama: nog gronden voor spanningen met andere ideeenstelsel: religieuze
tegenstellingen en nationalisme
Thomas Buergenthal:
Één van de leidende mensenrechtenspecialisten
Nam deel aan de Conference on the Human Dimension: daarin hield hij de
pen van het slotdocument, dat de basis werd voor het Charter voor een Nieuw
Europa
Rechter in het Internationaal Gerechtshof
George H.W. Bush:
Lid van de Republikeinse Partij
Lid van het Amerikaanse Huis van afgevaardigden, ambassadeur bij de VN en vicepresident
Zelf later ook president van de VS
Michaël Gorbatsjov:
Verkozen tot secretaris-generaal van CPSU, voerde de glasnot en perestroika uit
Voorzitter van de Opperste Sovjet (staatshoofd van de USSR)
François Mitterand:
De eerste socialistische president van de Vijfde Republiek in Frankijk.
Helmut Kohl:
Leidde de coalitie van zijn christen-democratische CSU
Samen met Bush de grote architest van de Duitse eenmaking
Margaret Thatcher:
Leider van de conservatieve partij in Engeland
Was ook premier
Gorbatsjovs hervormingen in de Sovjet-Unie
Gorbatsjov = geen uitgewerkt plan, maar er moest iets veranderen
Nodige hervormingen: Landbouw en industriële productie opnieuw doen
herleven (dus betere relaties met hetWesten) + einde maken aan wapenwedloop
(kost te veel) + meer toegang tot de westerse technologie, producten en
kredieten.
Gorbatsjov was een overtuigd marxist-leninist. Zijn hervormingspolitiek: communisme versterken
dmv een economische en ideologische heropleving.
Gorbatsjovs binnenlands beleid: perestroika en glasnost
Perestroika: economische hervormingen
2
, lOMoARcPSD|11700591
planeconomie verlaten, zonder dat er van een bewuste overgang naar
een vrijemarkteconomie spraken was, hoewel dit pas in 1990-1991 een
duidelijke beleidsdoelstelling was
Glasnost: Politieke hervormingen in de richting van inspraak en vrijheid (bv.
persvrijheid en vrijheid om zich te verenigen).
• Persvrijheid nam toe, mensen kregen vrijheid om zich te verenigen, politieke
dissidenten werden vrijgelaten + er kwamen voorzichtige
democratische hervormingen
• Parlement: een blok conservatieven tegen een blok liberale hervormers waarin
Gorbatsjov in hetmidden zat.
• In 1990 verklaarde Litouwen zich onafhankelijk. Vanaf dan vocht Gorbatsjov
voor zijn politiek overleven en dat van de SU.
Gorbatsjov en heteinde van de Koude Oorlog
Gorbatsjovs buitenlands beleid: nieuwe politieke denken in internationale aangelegenheden (=
zoektocht naar betere relatie met hetWesten)
Globale uitdagingen (bv. migratie, armoede, …) waren zo urgent dat ze de strijd
tussen hetcommunistische en hetwesterse systeem in de schaduw plaatsten.
1e fase: tot 1988: hetverbeteren van de bilaterale relatie tussen de VS en de USSR
(Reagan en Gorbatsjov droomden van een wereld zonder atoomwapens)
1987: INF verdrag (Intermediate-Range Nuclear Forces) = éérste ontwapeningsverdrag
ondertekend in Witte Huis
• Alle middellangeafstandsraketten met atoomkoppen uit EU te verwijderen
• Verdrag door regering Trump in 2018 opgezegd
1991: START I verdrag (Strategic Arms Reduction Treaty) = ondertekend in Moskou
• Drastische vermindering van hetarsenaal aan langeafstandsraketten
waarmee beide supermachten elkaar rechtstreeks konden bestoken.
1988-1989: Terugtrekking van Sovjet troepen uit Afghanistan
2e fase: vanaf 1988: hetverbeteren van de relaties met FR, ENG en W-DU (het Westen)
Deze relatie was cruciaal om economische redenen
VS kon weinig doen op economisch vlak omdat allerlei resoluties van
hetAmerikaans Congres verhinderden om betere handelsrelaties of kredieten toe te
staan aan SU zolang Moskou niet voldeed aan bepaalde standaarden op hetgebied
van mensenrechten.
Onder invloed van Mitterand en andere socialistische leiders van W-EU, besefte
Gorbatsjov
hoe welvarend EU was en dat hij dringend goede relaties moest hebben om toegang tot hun
technologie en vooral krediet te krijgen
Het Gemeenschappelijke Europese Huis en de ineenstorting van
hetcommunisme in Oost- en Centraal-Europa
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KimLinda. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50064 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now