Triết học Mác Lênin (Trường Đại học Bách khoa Hà Nội)
, lOMoARcPSD|11700591
Triết học Mác – Lênin
10 câu 6 điểm
Câu 1: Vấn đề cơ bản của triết học là gì? Phân tích nội dung vấn đề cơ bản của triết
học?
● Khái niệm: theo Ăng ghen “ Vấn đề cơ bản lớn của mọi triết học, đặc biệt là
triết học hiện đại là vấn đề qhe giữa tư duy và tồn tại”
● Nội dung của vđ CB của triết học gồm có 2 mặt:
- Mặt thứ nhất: trả lời câu hỏi giữa vc và ý thức cái nào có trc cái nào có
sau o CNDV: cho rằng vật chất có trc quy định ý thức
o CNDT: cho rằng ý thức có trc ý thức quyết định vật chất
o Nhà triết học nhị nguyên: cho rằng ý thức và vc cùng tồn tại ko nằm trg
quan hệ quyết định nhau
- Mặt thứ hai: trả lời cho câu hỏi con người có nhận thức đc thếgiới hay ko
o Các nhà triết học khả tri: cho rằng con người nhận thức đc
o Các nhà triết học bất khả tri: cho rảng con người ko nhận thức đc thếgiới
hoặc chỉ nhận thức đc bề ngoài mà ko biết đc bản chất.
● Ý nghĩa của vđ cb của triết học:
- Giai quyết vđ cb của triết học là cơ sở để giải quyết các vấn đề khác của triết
học
- Giai quyết vđ cb của triết học còn là tiêu chí khách quan phân chia các
trường phái triết học lớn trong lịch sử
● MQH vc và ý thức là vấn đề CB của triết học bởi vì:
- Trong thếgiới có nhiều htg khác nhau MQH giữa vc và ý thức bao trùm lên
toàn bộ thếgiới
, lOMoARcPSD|11700591
- Quyết định MQH này là cơ sở nền tảng để giải quyết nhg vấn đề còn lại của
triết học
- Giải quyết MQH này là cơ sở để phân định lập trường tư tưởng thếgiới quan
của các nhà triết học cx như học thuyết của họ
- Tất cả các nhà triết học đều trực tiếp hoặc gián tiếp giải quyết MQH
này Câu 2. Tại sao nói triết học Mác ra đời là một tất yếu lịch sử?
Chủ quan:
● Điều kiện Kinh tế- XH:
- Chủ nghĩa Mác được ra đời những năm 40 thếkỷ 19. Đây là thời kỳ phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa ở các nước Tây Âu phát triển mạnh mẽ.
⇨ Mâu thuẫn sâu sắc giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất ( tính xã hội hóa
ngày càng cao của lực lượng sản xuất và tính cá nhân của quan hệ SX tư bản chủ
nghĩa)
⇨ Mâu thuẫn xã hội bộc lộ càng rõ rệt, hàng loạt cuộc đấu tranh giai cấp công nhân
nổ ra khắp Châu Âu.
⇨ Giai cấp vô sản trở thành lực lượng tiên phong trong công cuộc đấu tranh cho nền
dân chủ công bằng và tiến bộ XH
- Thực tiễn cách mạng của giai cấp vô sản được soi sáng bằng lý luận khoa học, CN
Mác ra đời đã đáp ứng yêu cầu đó.
( Những kiến thức để hiểu: mục tiêu là giải phóng giai cấp công nhân khỏi áp bức dựa vào những tiền
đề lý luận- lý thuyết đã có trước: tiền đề khoa học tự nhiên)
● Tiền đề lý luận:
- Triết học cổ điển Đức đại biểu là Heghen và Phơ-bách: Mác đã kế thừa hệ thống
triết học của Heghen trên cơ sở gạt bỏ các yếu tố duy tâm thần bí, đồng thời kế thừa
quan niệm duy vật trong triết học của Phobach để xây dựng chủ nghĩa duy vật biện
chứng. ( CĐ Đức có 2 cái: hệ thống triết Heghen; quan điểm duy vật Phơ bach)
- Kinh tế chính trị cổ điển Anh ( Smit, Ricacdo) : đã kế thừa những yếu tố khoa
học trong lý luận về kinh tế, góp phần tích cực hình thành quan niệm duy vật CN
Mác
- CN XH không tưởng Pháp ( Xanh Ximong, Phurie) đã kế thừa tư tưởng nhân đạo
trong lý thuyết của Xanh Ximong, Phurie trở thành tiền đề lý luận quan trọng cho sự
ra đời của lý luận Khoa học về CNXH trong CN Mác.
● Tiên đề KHTN:
- Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng: là cơ sở KHTN khẳng định rằng các
dạng vật chất tồn tại trong thếgiới đều có mối liên hệ với nhau có thể chuyển hóa cho
nhau
- Học thuyết tế bào là cơ sở KHTN chứng minh rằng thếgiới TV và ĐV có chung
nguồn gốc và hình thái đó là tế bào.
, lOMoARcPSD|11700591
- Học thuyết tiến hóa cả Dacuyn là cơ sở KHTN CM giữa các loài k phải là bất
biến mà đều được sinh ra từ các loài trước đó bằng con đường chọn lọc tự nhiên.
Chủ quan: Mác, Ăng Ghen
- Có khả năng tổng kết và tiếp nối lịch sử văn minh nhân loại.
- Có bộ óc thiên tài và trái tim nhân hậu đấu tranh cho giai cấp công nhân.
Câu 3: Phân tích định nghĩa vật chất của Lênin và rút ra ý nghĩa khoa học của định
nghĩa?
● Quan niệm trc Mác về vc:
- thời kỳ cổ đại: KH chưa phát triển nhận thức con người còn hạn chế, nhận thức một
cách trực quan, cảm tính
⇨ đồng nhất vật chất vs nc lửa kk và “nguyên tử”
- TK 17 18: nền khoa học tự nhiên, thực nghiệm ở châu âu có sự phát triển mạnh mẽ.
Đặc biệt là trên lĩnh vực vật lý học với phát minh của Niu Ton, phương pháp
nghiên cứu ở trong vật lý đã xâm nhập ảnh hưởng rất lớn vào trong triết học.
⇨ Mọi sự phân biệt về chất bị
⇨ Xem nhẹ và đều được quy giải chỉ sự khác nhau về lượng, đề cao vai trò của khối
lượng
⇨ Đồng nhất vật chất vs khối lượng
● Đn nghĩa vc của Lenin
“ Vc là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan đc đem lại cho con
người trong cảm giác, đc cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh và tồn tại
ko lệ thuộc vào cảm giác”
● Phân tích định nghĩa
- Vc là một phạm trù triết học là vc đc nhận thức dưới góc độ triết học chứ ko phải của
các KH cụ thể. Hơn nữa đây là nhận thức dưới hình thư phạm trù nghĩa là chỉ ra các
đặc trưng, những thuộc tính căn bản phổ biến của vc
- Vc chỉ thực tại khách quan là tất cả những j bên ngoài độc lập yws thức con người dù
con người nhận thức đc hay chưa nhận thức đc => thuộc tính khách quan
- Vc là cái gây nên cảm giác ở con người khi gián tiếp hay trực tiếp tác động lên các
giác quan của con người; ý thức của con người là sự phản ánh đối vs vc, còn vc là cái
đc ý thức phản ánh => thuộc tính phản ánh
● Ý nghĩa:
- Giải quyết triệt để hai mặt của vấn đề cb của triết học trên lập trường DVBC và khả
tri ( vc có trc)
- Khắc phục đc hạn chế trg quan niệm về vc của CNDV siêu hình
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KimLinda. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.