Samenvatting van kennisclips, hoorcolleges, werkgroepen, practica, voorbereidende opdrachten, bestudeerde literatuur en verwerkingsopdrachten van de module Statistiek, Methodologie en Klinimetrie.
Klinische epidemiologie en evidence-based practice
Epidemiologie • Wetenschap van het vóórkomen en de verspreiding van ziekten binnen
en tussen populaties.
• Behandelt zowel etiologie, diagnostiek, prognostiek als interventie
vraagstukken.
• Epidemiologisch onderzoek is van wezenlijk belang voor de verbetering
van de preventieve en curatieve gezondheidszorg, in zowel de
medische als de paramedische sector.
• Statistische analyses van vaak grote databestanden zijn daarbij een
belangrijk hulpmiddel.
Klinische • Specialisme binnen de epidemiologie dat groepen patiënten
epidemiologie onderzoekt om het stellen van diagnoses en prognoses te
optimaliseren en behandelingen te evalueren.
• Klinische epidemiologisch onderzoek is gefocust op specifieke
klinische problemen.
EBM / EBP Evidence based medicine (EBM)
Het baseren van de diagnostische/therapeutische aanpak van een
gezondheidsprobleem op het beste wetenschappelijke bewijs.
Evidence based practice (EBP):
Het baseren van de diagnostische/therapeutische aanpak van een
gezondheidsprobleem op een combinatie van:
• Het beste wetenschappelijke bewijs.
• Klinische expertise van zorgverlener.
• Verwachtingen van de patiënt.
Om te komen tot evidence-based handelen in de praktijk is een “vragende
attitude” van de zorgverlener nodig.
➢ Bijv. Wat is de waarde van een test voor screening/diagnostiek?
Belangrijkste hinderpaal bij het implementeren van EBP in fysiopraktijk:
Tijdsgebrek
➢ Minimale specifieke attitude, kennis, vaardigheden zijn nodig!
Belangrijkste hinderpaal voor het implementeren van richtlijnen in praktijk:
Gebrek aan kennis of vaardigheden
➢ Kennis en vaardigheden vergroten en blijven ontwikkelen!
,5 stappen van 1. Een klinische onzekerheid vertalen naar een beantwoordbare vraag
EBM / EBP 2. Zoeken naar de beste evidence
3. Het kritisch beoordelen van deze evidence
4. Beslissing nemen op basis van de evidence, behoefte/voorkeur/
verwachting van de patiënt, eigen kennis en ervaring
5. Regelmatig evalueren van de kwaliteit van dit proces
Stap 1: vragen
Soorten vragen Achtergrondvragen:
• Ook wel contextvragen genoemd
• Betreffen algemene aspecten over een ziektebeeld of therapie; niet van
belang voor specifieke patiënt
• Antwoorden vooral te vinden in leerboeken
Voorgrondvragen:
• Worden meer gesteld wanneer behandelaar meer ervaring opdoet
• Betreffen meer details; van belang voor specifieke patiënt
• Hebben grotere impact op de te verlenen zorg, omdat alternatieven
afgewogen worden
• Antwoorden vooral te vinden in literatuur
Prioriteiten in Wegens de soms grote hoeveelheid vragen, is prioritering soms nodig.
vragen
Mogelijkheden om prioritering in vragen aan te brengen:
• Bestaan er richtlijnen op dit gebied?
• Zijn er nog andere bronnen voor verzameld bewijs?
• Hoe vaak komt deze vraag terug in mijn praktijk?
• Hoe belangrijk is het antwoord voor een specifieke patiënt?
• Is het antwoord makkelijk te vinden?
,PICO(TS)
P = Patient / population / problem
I = Intervention / Prevention
C = Comparison / Control
O = Outcome
T = Time
S = Study design
Indien T en S toegevoegd: sprake van nog bredere zoekopdracht
Eigenschappen:
• Dwingt vraagsteller om van tevoren goed na te denken over wat men
wil weten
• Biedt mogelijkheid om een uniek probleem te omschrijven
• Leen zich uitstekend voor het stellen van vragen op het domein van
etiologie, prognose, therapie/interventie
• Leen zich minder goed voor het stellen van vragen op het domein van
diagnose
Vragen op het domein van therapie/interventie:
P: eenvoudig te formuleren
I: experimentele interventie (indexinterventie) / aanwezigheid schadel. factor
C: controle interventie / afwezigheid schadelijke factor
O: eenvoudig te formuleren
Vragen op het domein van etiologie en prognose:
P: eenvoudig te formuleren
I: aanwezigheid oorzakelijke/prognostische factor
C: afwezigheid oorzakelijke/prognostische factor
O: eenvoudig te formuleren
Vragen op het domein van diagnose:
Stuk lastiger doordat andere componenten benoemd moeten worden
P: alle elementen die voor diagnostiek van belang zijn (soort klachten, in
welke setting welke tests al hebben plaatsgevonden vóór de indextest)
I: aanwezigheid oorzakelijke/prognostische factor
C: afwezigheid oorzakelijke/prognostische factor
O: lastig te formuleren (meestal sens./spec./voorsp. waarde van indextest)
, Domeinen van Etiologisch:
onderzoek Bestuderen van oorzaken of determinanten van een aandoening
(risicofactoren). Bijwerkingen van een behandeling vallen hier ook onder.
Prognostisch / predictief:
Bestuderen van factoren (prognostische factoren) die invloed hebben op het
verdere beloop van de aandoening of het ontwikkelend van chroniciteit.
Diagnostisch / discriminatief:
Bestuderen van de verschijnselen die een indicatie geven van aanwezigheid van
een aandoening.
Evaluatief / therapeutisch / interveniërend:
Bestuderen (evalueren) van de effectiviteit van een bepaalde
behandeling/interventie. Interventies gericht op preventie vallen hier ook
onder.
Variabelen Eigenschappen/gegevens/parameters die variëren tussen subjecten binnen de
populatie
Baselinevariabelen:
Kenmerken van de onderzoekspopulatie.
(geslacht, leeftijd, aandoening, etc.)
Deze beschrijven de P van PICO
Onafhankelijke variabele:
Oorzaakvariabele, verklarende variabele, determinant.
De beschrijven de I en C van PICO
Afhankelijke variabele:
Gevolgvariabele, uitkomstvariabele, uitkomstmaat.
Deze beschrijven de O van PICO
Stap 2: zoeken
Aanpakken 1. Het geniet altijd de voorkeur om te zoeken naar bewijs met de hoogste
zoekactie kwaliteit van evidence
(bijv. richtlijn > systematic review > individueel artikel)
2. Gebruik van metazoekmachines: internetsites die in diverse databases
zoeken met richtlijnen, systematic reviews en individuele artikelen
(bijv. TRIP, SUMSearch 2, Epistimonikos)
Andere mogelijkheid: instituutsbibliotheken
(bijv. CEBAM, MacPLUS, McMaster University)
Nadeel: geen Nederlandstalige bronnen
3. Gebruik van bibliografische databases: internetsites met zoekrobots
voor het zoeken naar systematic reviews en individuele artikelen
(bijv. Embase, CINAHL, MEDLINE met zoekmachine PubMed)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robinnoomen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.40. You're not tied to anything after your purchase.
