Summary
Natuurkunde havo 3 samenvatting (hoofdstuk 3)
- Course
- Level
- Book
Dit is een samenvatting over heel hoofdstuk 3: elektriciteit.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
jw5
Content preview
Paragraaf 1: elektriciteit en ladingElektrische lading en kracht
Elektrische verschijnselen: verschijnselen die te maken hebben met lading.
Elektrische verschijnselen ontstaan doordat ladingen krachten op elkaar
uitoefenen. Eigenschappen van ladingen:
- 2 soorten: positief en negatief
- Positieve en negatieve ladingen trekken elkaar aan (ongelijksoortige)
- 2 positieve of 2 negatieve stoten elkaar af (gelijksoortige)
Stoffen zijn opgebouwd uit atomen en die bevatten lading. Atomen bestaan uit
een kern met daarin positieve deeltjes (protonen) en de ongeladen of neutrale
deeltjes (neutronen). Om de kern heen bewegen negatieve deeltjes (elektronen).
Omdat er in een atoom evenveel negatieve elektronen als positieve protonen
zitten, is een atoom elektrisch neutraal. Stoffen zijn opgebouwd uit atomen, dus
zijn stoffen normaal gesproken ook neutraal. Er kan echter extra lading bijkomen
of van afgaan > stof is geladen. Er werken dan elektrische krachten op als er
andere ladingen in de buurt zijn. Bij elektrische verschijnselen zijn het meestal
de elektronen die bewegen.
Stroom is bewegende lading
Bewegende lading is wat je elektrische stroom noemt. Metaal is een goede
geleider, dat betekent dat de elektronen er gemakkelijk doorheen kunnen. Bij
stroom zijn het meestal de geleidingselektronen die bewegen.
Met stroomsterkte (I) geef je aan hoeveel lading er per seconde door een punt
of draad stroomt. De eenheid van stroomsterkte is ampère (A).
Kleine stromen geef je aan met mA
1 A = 1000 mA
Met elektrische stroom kun je beweging opwekken (elektromotor), warmte
creëren, communiceren en licht maken.
Spanning veroorzaakt stroom
Voor blijvende elektrische stroom is een gesloten stroomkring en een
spanningsbron nodig. Een spanningsbron ‘pompt’ de lading rond. Bovendien
geeft hij energie aan de lading mee. De spanning (U) geeft aan hoeveel energie
de lading meekrijgt. De eenheid is volt (V).
Hoe de spanning van een spanningsbron stroom veroorzaakt is het gemakkelijkst
te begrijpen bij een batterij. Een batterij heeft twee polen: een min pool en een
pluspool. Bij de minpool hoopt zich negatieve lading elektronen op. Daardoor is
de minpool negatief geladen. Bij de pluspool ontbreken juist elektronen daardoor
is de pluspool positief geladen. Er is dus een ladingsverschil tussen de pluspool
, en de minpool. Als ergens in ladingsverschil is, is er sprake van spanning.
Daardoor ontstaan krachten: de minpool stoot elektronen af en de pluspool trekt
ze aan. De elektronen krijgen dan elektrische energie. Verbind je de polen met
een geleidende draad, dan lopen daar elektronen doorheen van de min- naar de
plus pool. Vroeger voordat elektronen bekend waren is afgesproken dat in een
stroomkring de stroom van de plus- naar de minpool gaat. We weten nu dat de
elektronen juist de andere kant opgaan, dus van de min- naar de pluspool.
Paragraaf 2: geleidbaarheid en weerstand
Geleidbaarheid
De geleidbaarheid (G) geeft aan hoe goed een voorwerp of draad stroom
geleidt. De eenheid van geleidbaarheid is siemens (S). De geleidbaarheid van
geleiders is groot, de geleidbaarheid van isolatoren is klein. Goede geleiders:
metaaldraden, koolstof en kraanwater. Slechte geleiders: hout, plastic en steen.
De geleidbaarheid van een draad hangt af van:
De dikte van de draad: hoe dikker de draad, hoe groter de geleidbaarheid;
De lengte van de draad: hoe langer de draad, hoe kleiner de
geleidbaarheid;
Het materiaal waarvan de draad is gemaakt.
Koper heeft de beste eigenschappen en zit daarom meestal in
elektriciteitsdraden.
Geleidbaarheid bereken
Door een draad met een grote geleidbaarheid loopt bij gelijke spanning een
grotere stroom dan door een draad met een kleine geleidbaarheid.
G = I : U of I = G x U
Met G de geleidbaarheid in siemens (S)
I de stroomsterkte in ampère (A)
U de spanning in volt (V)
Geleidbaarheid en het (I,U)-diagram
Als de lijn in een (I,U)-diagram een rechte lijn door de oorsprong is, is de
geleidbaarheid van het draadje constant. Is het een kromme lijn door de
oorsprong, dan verandert de geleidbaarheid als je de spanning verandert.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jw5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now