Bestuursrecht
Wanneer het gaat om het uitvoeren van bestuurstaken, de term openbaar bestuur gebruiken.
Het openbaar bestuur treedt in verschillende hoedanigheden en op verschillende manieren op en
behartigt daarbij het algemeen belang.
Het bestuursrecht bevat regels, ook wel rechtsnormen genoemd, met betrekking tot:
- de organisatie van het openbaar bestuur;
- het verlenen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen;
- de rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij de uitoefening van
die bestuursbevoegdheden;
- rechtsnormen die gelden voor de burger en regels voor de handhaving ervan;
- de juridische bescherming voor de burger tegen het optreden van het openbaar bestuur.
Legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel
Vormen het fundament van het publiekrecht en in het bijzonder van het bestuursrecht
Wetmatigheid van bestuur Legaliteitsbeginsel het opleggen van een dergelijke plicht mag het
openbaar bestuur alleen als daarvoor een wettelijke grondslag bestaat.
het openbaar bestuur mag alleen inbreuk maken op de rechten en vrijheden van een burger als de
wet dit toestaat. Art. 8 gw
wet in formele zin Wetten die worden vastgesteld door de formele wetgever, dat wil zeggen de
volksvertegenwoordiging (de Staten-Generaal) en de regering samen
wet in materiële zin Elke wet algemeen verbindende voorschriften bevat waaraan iedereen voor
wie wet is bedoeld gebonden is.
Kijk naar art. 2.2 lid 1 ond b. Wabo , rt. 14 lid 1 van de gemeentelijke monumenten verordening,
art. 2.1 en 2.2 Wabo. Art. 2.4 Wabo, art. 2.7 lid 2 van de Wet natuurbescherming
GS zijn bevoegd vergunning te verlenen, maar om redenen van efficiëntie wordt deze vergunning
aangemaakt bij de omgevingsvergunning, wat inhoudt dat GS de aanvraag toetsen en een verklaring
van geen bedenkingen (Vvgb) afgeven die college van B&W vervolgens betrekt in de procedure van
de omgevingsvergunning.
Specialiteitsbeginsels Het openbaar bestuur in de gevallen waarvoor de wet of regeling is
vastgesteld dus alleen het specifieke belang behartigen waarop die wet of regeling zich richt
Kort samengevat ziet het fundament van bestuur is een grondslag in de wet nodig
(legaliteitsbeginsel) en bij het af wegen van de belangen moet het openbaar bestuur binnen het
kader blijven de toepasselijke wet (specialiteitsbeginsel).
Bronnen van bestuursrecht
Het bestuursrecht zijn drie rechtsbronnen van belang:
- wet en regelgeving en verdragen;
- jurisprudentie;
- ongeschreven recht, met name enkele algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Formele wetgever (= regering en Statengeneraal)
Let op: verdragen, beleidsregels en vergunningvoorschriften behoren niet tot de wet- en regelgeving!
Verdrag Staat der Nederlanden
Wet- en regelgeving:
EU-verordening en EU-richtlijn europees Parlement/Raad/Commissie
Grondwet europees Parlement
Wet in formele zin Formele wetgever
, Algemene Maatregel van Bestuur (AMVB) Regering
Ministeriële regeling Minister
Provinciale verordening Provinciale Staten
Gemeentelijke Gemeenteraad/ waterschapsbestuur
verordening/waterschapsverordening
Geen wet- en regelgeving:
Beleidsregels en vergunning voorschriften Op alle niveaus van het openbaar bestuur
Verdragen, EU-verordening en Eu-richtlijn
Deze verdragen en Europese verordeningen hebben rechtstreekse werking, dat wil zeggen dat de
daarin opgenomen regels rechtstreeks in Nederland van toepassing zijn.
Europese richtlijnen zijn gericht tot lidstaten en hebben in beginsel geen rechtstreekse werking.
Kijk naar art. 3 EVRM: folteringsverbod
Grondwet, wet in formele zin en AMVB
De Grondwet is de hoogste wet in formele zin
Algemene Maatregel van Bestuur (AMVB) is van lagere orde en wordt vastgesteld door de regering.
Verordening/regeling
Ook ministeriële regelingen bevatten hoofdzakelijk algemeen verbindende voorschriften voor
burgers en kunnen daarnaast bevoegdheden toekennen bestuursorganen.
Provinciale verordeningen, gemeentelijke verordeningen waterschapsverordeningen. De regels in
een provinciale verordening gelden alleen voor het grondgebied van de provincie, de regels in een
gemeentelijke verordening gelden alleen binnen de gemeentegrenzen. Een Algemene plaatselijke
Verordening (APV) is een gemeentelijke verordening met normen die voor iedereen in die gemeente
gelden. Waterschapsverordeningen hebben dezelfde rang als gemeentelijke verordeningen en zijn
van toepassing op het grondgebied van het waterschap.
Beleidsregels en vergunningvoorschriften
Beleidsregels zijn eigen richtlijnen voor het openbaar bestuur (zie art. 1:3 lid 4 Awb) en gelden alleen
voor het orgaan van het openbaar bestuur dat ze heeft vastgesteld of waarvoor ze zijn bedoeld.
Vergunningvoorschriften zijn normen die gelden in het individuele geval, namelijk voor degene aan
wie de vergunning is verleent, voorschrijft.
Gelede normstelling normen voor een bepaald geval (mede) worden bepaald door normen in
verschillende regelingen die dikwijls in een hiërarchische verhouding tot elkaar staan.
1.4 Algemeen en bijzonder bestuursrecht
Het algemene bestuursrecht bevat regels die op alle terreinen het bestuurlijk optreden van
toepassing zijn.
Bijzonder bestuursrecht bevat regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere gebieden waarop
het openbaar bestuur actief is.
In een coördinatiewet worden bepalingen die in alle regelingen op een bepaald gebied van het
beursrecht voorkomen, bij elkaar gebracht.
Voorbeelden daarvan zijn:
- Sociale zekerheid
- belastingen
- omgevingsvergunning
- Fysieke leefomgeving
, De Awb
Basis voor de Awb is gelegen in art. 107 lid 2 Gw, aan de wetgever de opdracht geeft om een wet te
maken met algemene regels van het bestuursrecht, met als doel:
- bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving;
- vereenvoudiging van bestuursrechtelijke wetgeving
- opnemen in de wet van ontwikkelingen in de bestuursrechtelijke rechtspraak:
- het treffen van algemene voorzieningen voor onderwerpen die zich niet lenen voor regeling
in een bijzondere wet.
Indeling van de Awb toont al een van haar belangrijkste kenmerken: de gelaagde structuur.
Relatie tot het bijzonder bestuursrecht
Algemene regel voor de zorgvuldige voorbereiding van besluiten (art. 3:2 Awb) geldt voor alle
besluiten in het bijzonder bestuursrecht.
Bijzonder bestuursrecht kan afwijken van vergunningprocedures waarbij in het algemeen een
bezwaartermijn geldt van zes weken.
De Vreemdelingenwet wijkt hier echter van af. 69 lid 1 Vreemdelingenwet 2000 bepaalt: de termijn
voor het indienen van een bezwaar- of beroepschrift vier weken.
Hoofdstuk 2
Organisatie van het openbaar bestuur
Openbaar bestuur
Andere
Overheidsorganisaties organisaties/personen
met overheidstaken
Overheidsorganisaties
Er zijn twee soorten overheidsorganisaties;
- openbare lichamen
- publiekrechtelijk vormgegeven zelfstandige bestuursorganen.
Openbare lichamen De Nederlandse rechtsstaat is een gedecentraliseerde eenheidsstaat de
centrale overheid een deel van haar taken zelf uitvoert (centraal) en een ander deel heeft
overgedragen aan lagere overheden(decentraal)
- volgens art. 134 Gw kunnen in een bijzondere wet nog andere openbare lichamen worden
ingesteld, namelijk openbare lichamen voor beroep en bedrijf en andere openbare lichamen.
-Hun taken zijn gericht op bepaalde beroepen of ondernemingen of op een bijzonder
bestuurlijk gebied
- vb. de Nederlandse orde van advocaten (art. 17 lid 1 Advocatenwet)
- enigste vb van een openbaar lichaam voor bedrijf is de Sociaal-Economische Raad (SER) (art.
41 Wet op de SER).
- Alle openbare lichamen worden dus ingesteld door de Grondwet of een bijzondere wet.
Art. 2:1 Burgerlijk Wetboek (BW) kent aan openbare lichamen rechtspersoonlijkheid toe.
Krachtens publiekrecht’ door een wet of lagere regeling, zijn ingesteld.
Feitelijke handeling bv. Het aanbrengen van straatverlichting en het aanleggen van een stadspark
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chimeneboesten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.