Overzichtelijke samenvatting van het boek De Geo Klimaatvraagstukken Hoofdstuk 1 en Hoofdstuk 2 (het klimaatsysteem, klimaatverandering is niets nieuws!). VWO5
Energiebalans/stralingsbalans: optelsom van de kortgolvige instraling(zonlicht) op aarde, de naar het
heelal teruggekaatste straling en de langgolvige uitstraling(warmte) van de aarde.
Het broeikaseffect vertraagt de uitstraling naar de ruimte.
Hoeveelheid straling die een bepaald gebied ontvangt hangt af van:
- De breedteligging
- Het albedo
- De gesteldheid van het aardoppervlak (water wordt langzamer warm en koud dan land)
oorzaken:
o Zonlicht kan dieper water doordringen, dezelfde hoeveelheid energie moet dus over
een grotere oppervlakte water worden verdeeld.
o Water is in beweging, warmte word beter verdeeld
o Kost meer energie water een graad in temp te stijgen dan land
o Bij verdamping van water gaat energie uit het water naar de dampkring. Boven land
is de verdamping veel lager
Paragraaf 2:
Transport van warmte komt door lucht en water
Wind stroomt van plaatsen waar te veel is naar waar te weinig is
Passaten: relatief droge wind die het hele jaar uit oostelijke richting van de subtropische
hogedrukgebieden naar de evenaar waait.
Moesson: land- of zeewind die elk half jaar ongeveer 180 graden van richting verandert.
, Laagste luchtdruk wordt gemeten waar de temperatuur het hoogst is dus de ITCZ beweegt mee. Het
hele windsysteem verschuift in juli naar het noorden en in januari naar het zuiden.
Paragraaf 3:
Ontstaan oceanische circulatie (zeestromen) komt door overheersende winden. Deze zeestromen
zorgen voor herverdeling van zonne-energie over de aarde. Ook zeestromen hebben een afwijking
door Corioliseffect.
2 soorten zeestromen
- Warme zeestromen: brengen warm water naar de polen
- Koude zeestromen: zorgen ervoor dat koud water naar lagere breedtes stroomt
Warm en koud betekent dat de watertemp. hoger of lager dan je op een bepaalde breedtegraad zou
mogen verwachten.
Diepwaterpomp: het thermohaline circulatiesysteem in de oceaan waarbij koud water afzinkt bij
Groenland, via de diepte bij de tropische streken aan de oppervlakte komt en weer naar het noorden
wordt gezogen.
El Niño, het kerstkindje
- langs de evenaar in de oostelijke Grote Oceaan
- onregelmatig, gemiddeld eens in de drie tot 7 jaar
- ontstaat in januari/december
- sterke opwarming van het normaal koele zeewater voor de westelijk kusten Zuid-Amerika
- maakt eind aan visseizoen in Peru
- gedurende langere tijd van invloed op het weer in grote delen van de wereld
El Niño ontwaakt als het evenwicht tussen, thermocline, passaatwinden en de temperatuur van het
oppervlaktewater in de oceaan verstoord raakt.
Thermocline= scheiding tussen warm en koud water
El Niño slaat toe wanneer warm opgewarmd water oostwaarts terugstroomt
- temperatuurverschil oost en west Pacific neemt af
- zeewatertemperatuur stijgt langs westkust van Zuid-Amerika
- luchtdrukverschil tussen oostelijke en westelijke Grote Oceaan neemt af
- Oostelijke passaatwinden zwakken af en maken plaats voor westenwinden
Gevolgen El Niño:
- Extreme weersomstandigheden
- Overstromingen
- Hitte en droogte afnemende landbouwproductie, bosbranden, smogvorming, toevoeging
van grote hoeveelheden CO2 aan atmosfeer
- Warm water, geen vis: warm tropisch oceaanwater uit de omgeving van Indonesië en de
Filipijnen, bevat veel minder voedingsstoffen en veel minder vis economische ramp voor
Zuid-Amerikaanse vissers
- Schade kan oplopen tot tientallen miljarden euro’s
- Onderbrekingen in het windpatroon
Ook positieve gevolgen tijdens El Niño:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pienbesselink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.