De definitie van psychologie: we beschouwen psychologie als de wetenschap van
het gedrag en de psychische processen van het individu.
De definitie van sociale psychologie: het is de wetenschap die bestudeert hoe de
gedachten, gevoelens en gedragingen van mensen wordt beïnvloed door de echte of
denkbeeldige aanwezigheid van andere: ouders, vrienden, werkgevers, leraren en
vreemden, in feite de gehele sociale situatie.
De kern van de sociale psychologie: is het fenomeen sociale invloed: we worden
allemaal beïnvloed door andere mensen. Het effect dat de woorden, daden of alleen al
de aanwezigheid van andere mensen hebben op onze gedachten, gevoelens, attitudes
of gedrag.
Rechtstreekse overreding: waarbij iemand opzettelijk probeert om het gedrag of de
attitude van een ander te veranderen, bijvoorbeeld: reclamemakers,
verkiezingscampagne, vrienden overhalen om iets te doen. Deze rechtstreekse
pogingen tot sociale beïnvloeding vormen een groot deel van het onderzoeksterrein
van de sociale psychologie.
Voor de sociaal psycholoog is het begrip sociale invloed breder dan de pogingen van
de ene persoon om het gedrag van de ander te veranderen. Ten eerste: gaat de
sociale invloed verder dan gedrag, het omvat gedachten en gevoelens en zichtbare
handelingen. Ten tweede: sociale invloed heeft meer uitingsvormen dan alleen de
doelbewuste pogingen tot overreding. We worden namelijk ook al beïnvloed door de
aanwezigen.
Een serie wetenschappelijke methoden is ontworpen om onze aannames, vermoedens
en ideeën over menselijk sociaal gedrag empirisch: dus op waarneming en/of
onderzoek gebaseerd en systematisch kunnen testen, in plaats van af te gaan op
volkswijsheden, gezond verstand of de meningen en inzichten van filosofen, schrijvers,
politiek of oma’s.
Empirische methode is dus: Op waarnemingen en/of onderzoek gebaseerde
methode voor het toetsen van hypothesen. (Voorlopige stelling waarin je aangeeft
wat je verwacht te vinden in je onderzoek, daarna ga je dit testen, je stelt een
hypothese op voordat je het onderzoek uitvoert).
Een taak van de sociaal psycholoog is onder meer dat hij onderzoekt wat de
specifieke eigenschappen zijn van de omstandigheden waaronder het een of het ander
het waarschijnlijkst is, een voorbeeld van een onderzoeksvraag: Nemen jongeren meer
risico in het verkeer wanneer zij alleen zijn of wanneer zij met leeftijdsgenoten zijn?
Andere disciplines zoals de antropologie en de sociologie zijn ook geïnteresseerd in
de manier waarop mensen beïnvloed worden door hun sociale omgeving, de sociale
psychologie onderscheidt zich door: ze richt zich in de eerste instantie op de manier
waarop mensen beïnvloed worden door hun interpretatie of construct van hun
sociale omgeving. Sociaal psychologen nemen dat je pas kunt begrijpen hoe mensen
door hun sociale wereld worden beïnvloed als je begrijpt hoe ze die sociale wereld
waarnemen, begrijpen en interpeteren.
Een construct is dus: De manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen,
begrijpen en interpeteren.
,Het verschil tussen een socioloog en een sociaal psycholoog: De sociale
psychologie bestudeert het menselijk gedrag op individueel niveau en een socioloog
op collectief (groep) niveau.
Antropologie betekenis: Het is een wetenschap die de mens in al zijn aspecten,
zowel fysiek als cultureel bestudeert.
De sociale psychologie hecht veel belang aan de manier waarop mensen de sociale
wereld interpeteren, daarom besteden sociaal psychologen speciale aandacht aan de
wortels van deze interpretaties. Wanneer je een interpretatie maakt van je sociale
omgeving; je kan er voor zorgen dat je jezelf in een positief daglicht plaatst, of ervoor
zorgen dat de interpretatie zo accuraat (precies, zorgvuldig, kwalitatief) mogelijk is
zelfs als je er slechter vanaf komt.
Een groot deel van het sociaalpsychologisch onderzoek richt zich op deze en andere
determinanten van gedachten, gevoelens en gedragingen van mensen.
Een determinant is dus een: Bepalende factor in een ontwikkeling of toestand.
Als persoonlijkheidspsychologen proberen sociaal gedrag te verklaren,
concentreren ze zich over het algemeen op individuele verschillen: in die aspecten
van de persoonlijkheid van de betrokkenen die ervoor zorgen dat ze anders zijn dan
andere.
Individuele verschillen zijn dus: Die aspecten van de persoonlijkheid die mensen
onderscheiden van andere.
Sociale psychologie is gerelateerd aan andere sociale wetenschappen, zoals
sociologie, economie en politicologie. Al deze vakgebieden bestuderen de invloed van
sociale factoren op het menselijk gedrag, maar door belangrijke verschillen staat de
sociale psychologie apart, met name op analyseniveau.
Er is wel enige overlap tussen de domeinen van de sociologie en sociale
psychologie omdat de samenleving is opgebouwd uit verzamelingen van individuele
mensen. Wat hebben ze gezamenlijk gemeen: zij zullen zich eerder bezighouden met
de vraag waarom een specifieke samenleving, of groep binnen een samenleving,
verschillende niveaus en typen van agressie bij haar leden oproept. Samengevat:
sociologie richt zich op collectief en sociale psychologie op psychologie van het
individu. Ze hebben bepaalde dingen wel (gemeen) overlappen elkaar: Waarom een
groep (collectief) allemaal agressief kunnen zijn?
Voor sociaal psychologen is het analyseniveau het individu in de context van
een sociale situatie.
Naast het analyseniveau verschil van een sociaal psycholoog en andere sociale
wetenschappen is er nog een verschil namelijk; de vraag wat ze proberen te
verklaren. Het doel van de sociale psychologie is het identificeren van de universele
eigenschappen van de menselijke natuur die ervoor zorgen dat iedereen gevoelig is
voor sociale invloed, onafhankelijkheid van sociale klasse of cultuur.
Het doel van de sociaal psychologen is het ontdekken van dergelijke universele
wetten, maar ook van culturele verschillen in de manier waarop deze wetten tot uiting
komen.
Discipline betekend: Karaktereigenschap, waarbij iemand doet wat er van hem
verwacht wordt. Daarnaast is het ook een vakgebied.
Samengevat:
Sociologie: Verschaft algemene wetten en theorieën over samenlevingen, niet over
individuen.
Sociale psychologie: Onderzoekt de psychologische processen die mensen met elkaar
gemeenschappelijk hebben en hen gevoelig maken voor sociale invloed.
, Persoonlijkheidspsychologie: Onderzoekt de kenmerken die maken dat individuen
uniek zijn en van elkaar verschillen.
De sociale psychologie beweegt zich in het gebied tussen de sociologie en
persoonlijkheidspsychologie.
We hebben allemaal de neiging om het gedrag van mensen te verklaren in termen van
hun persoonlijkheid. Deze neiging wordt de fundamentele attributiefout genoemd:
de neiging om ons eigen en andermans gedrag volledig toe te schrijven aan
persoonlijkheidstrekken en het effect van de sociale invloed en de acute situatie te
onderschatten. Dus mensen kijken in een situatie naar de persoonlijkheid (interne
factoren) en niet naar de situatie (externe factoren).
Attributie: Het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans gedrag en
het daarmee voorzien van verklaringen.
Toelichting: als we gedrag op deze attributieve manier in termen van persoonlijkheid
verklaren, kan ons dat een onterecht gevoel van veiligheid geven. Als we
weerzinwekkend of bizar gedrag proberen te verklaren is het verleidelijk en op een
vreemde manier ook geruststellend om de slachtoffers af te doen als bijvoorbeeld
gestoorde mensen.
Wat bedoelen we precies met sociale situatie? Een manier om deze term te
definiëren is de objectieve eigenschappen van de situatie te bepalen, zoals hoe lonend
die situatie is voor mensen, en vervolgens te kijken naar het gedrag dat door die
objectieve eigenschappen ontstaat.
Er is een stroming in de psychologie die verdedigt de stelling dat alle gedrag verklaart
kan worden aan de hand van beloningen en straffen in de omgeving van het
organisme en dat het niet nodig is om er subjectieve zaken als denken en voelen bij te
betrekken. Dit noemen we behaviorisme. Bijvoorbeeld om een kind de tafels te leren
geef je een sticker als het kind het antwoord goed heeft, dit is de benadering van het
behaviorisme een stroming die in gang werd gezet door B.F. Skinner.
Wanneer verschillende mensen hetzelfde tegen jou zeggen gaat het erom hoe je
datgene interpreteert. Je kunt dit gedrag op uiteenlopende manieren construeren, en
je antwoord hangt af van wie het tegen je zegt. Deze nadruk op constructen, de
manier waarop mensen de sociale situatie interpeteren, vormt de basis van een
benadering genaamd: de gestaltpsychologie. Deze stroming onderzoekt hoe
mensen de fysieke wereld waarnemen en stelt dat we de subjectieve manier moeten
onderzoeken waarop een object in de geest van de mensen verschijnt (het gestalt of
geheel), in plaats van de manier waarop de objectieve, fysieke eigenschappen van het
object een geheel vormen.
Gestaltpsychologen zeggen dat je je moet richten op de fenomenologie van de
waarnemer, op hoe een object op hem/haar afkomt, in plaats van op de afzonderlijke
objectieve elementen van het object.
Kurt Lewin wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne experimentele
sociale psychologie. Hij heeft het antisemitisme (jodenhaat) aan den lijve
ondervonden, dat heeft zijn denken ingrijpend beïnvloed. Hij zette een belangrijke
stap om de gestaltprincipes niet alleen op de perceptie van objecten toe te passen,
maar ook op sociale perceptie.
Perceptie betekend het beeld dat een individu of groep van de omgeving heeft,
gesteund op en gekleurd door eigen ervaringen en waarnemingen.
Sociaal psychologen begonnen zich al snel te concentreren op het belang van de
manier waarop mensen hun omgeving construeren. Frits Heider is een
medeoprichter van de sociale psychologie en hij merkte op; over het algemeen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evelienfonk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.