Summary
Rechtsstaat SE samenvatting
- Course
- Level
alle paragrafen en de tussenparagraaf zijn samengevat hier.
[Show more]
Seller
Follow
108914
Content preview
2.1 Wat is een rechtsstaat?Het nut van regels en wetten
• In Nederland gelden geschreven (boete bij door rood fietsen) en ongeschreven regels (de
deur voor iemand anders openhouden).
Voor de rechtsstaat zijn de rechtsnormen belangrijk
➔ Regels die door de overheid wettelijk worden vastgesteld
Het geheel van alle vastgestelde wettelijke regels is het recht
• het nut van rechtsnormen zie je op 2 manieren terug:
1. in het ordenen van het maatschappelijke leven. De afspraken die we met elkaar maken
zodat samenleven geordend verloopt. (rechts rijden op de weg bijv)
2. wanneer rechtsnormen aansluiten bij onze waarden (dingen die wij belangrijk vinden) en
normen (ongeschreven regels over hoe je je moet gedragen). De rechtsnorm geweld
verboden is en bestraft wordt sluit aan bij de waarde respect en norm je mag geen geweld
gebruiken.
Rechtsgebieden
• privaatrecht gaat over zaken tussen burger vs. burger (of bedrijven, maar niet de overheid)
Soorten:
➔ Personen-en familierecht: bv. bij een scheiding, huwelijk, overlijden, adopteren
kinderen
➔ Ondernemingsrecht: bv. bij het oprichten van een stichting, vereniging
➔ Vermogensrecht: regelt alle zaken die te maken hebben met vermogen (een erfenis,
huurovereenkomst, arbeidsovereenkomst
Publiekrecht gaat over zaken tussen Burger vs. Overheid. Of alleen overheid
Soorten:
➔ Staatsrecht: gaat over inrichting Nederlandse staat (wanneer verkiezingen etc)
➔ Strafrecht: heeft als doel de veiligheid van burgers te garanderen. Gaat over wat
strafbaar is. Samenleving vs. Criminelen.
➔ Bestuursrecht: gaat over de regels waar de overheid zich aan moet houden bij
besturen. En biedt bescherming aan burger tegen de Overheid (bouw aan nieuw
station etc)
, Rechtvaardigheid
• het is belangrijk dat rechtsnormen zoveel mogelijk overeenkomen met: de opvattingen die
wij als burgers hebben over goed en kwaad: ons gevoel van rechtvaardigheid.
Recht verandert namelijk. Denk aan de #MeToo discussie die ervoor heeft gezorgd dat alle
vormen van onvrijwillige seks gelden als verkrachting. Rechtsnormen zijn dus nuttig als ze
overeenkomen met ons gevoel van rechtvaardigheid.
Ontstaan van een rechtsstaat
• in de tijd van verlichting hadden de koningen de macht. Ze konden doen wat ze willen.
Tijdens de verlichting werden burgers kritischer tegen dit onrecht, wat ertoe leidde dat de
overheid (en koningen) zich aan de regels moesten houden. Zo ontstond de rechtsstaat
Rechtsstaat: is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd
tegen machtsmisbruik en willekeur. -> de overheid is dus gebonden aan regels, en
bestuurders kunnen niet doen waar ze zin in hebben, maar zijn gebonden aan de recht.
De 2 kerntaken van de overheid
1. Rechtshandhaving: de staat moet ervoor zorgen dat we ons aan de wet houden.
➔ Geweldsmonopolie: alleen de overheid is gelegitimeerd om geweld te gebruiken. Zo
kan de overheid zorgen voor rechtshandhaving.
➔ Omdat de overheid als enige geweld mag gebruiken heeft zij meer macht dan
burgers. Zo kan ze ervoor zorgen dat iedereen zich aan de wet houdt =
rechtshandhaving. Dit biedt burgers bescherming en veiligheid.
2. Rechtsbescherming: wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid
1. De overheid heeft meer macht dan burgers, mede door haar geweldsmonopolie.
Daarom zijn er allerlei wetten waar de overheid zich aan moet houden zodat zij haar
macht niet kan misbruiken.
Landen zonder rechtsstaat
Niet alle landen hebben een rechtsstaat. In een autoritaire staat bepaalt 1 machthebber of
kleine groep mensen wat de regels zijn (niet het recht). Denk aan dictaturen als Saudi-
Arabië, Noord-Korea, Turkmenistan hier hebben de mensen met macht de mogelijkheid om
tegenstanders uit te schakelen zonder rechtsproces.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 108914. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now