Samenvatting Straling & Gezondheid - H5 Newton Havo
4 views 0 purchase
Course
Natuurkunde
Level
HAVO
Een samenvatting van hoofdstuk 5 Straling en Gezondheid van Newton: natuurkunde voor havo bovenbouw.
Mogelijke aanvullingen vanuit de lessen erin verwerkt.
- In het ziekenhuis worden röntgen- en kernstraling gebruikt voor diagnose en
therapie.
- In de industrie worden deze soorten straling onder andere gebruikt voor
materiaalonderzoek, het steriliseren van instrumenten en het conserveren van
voedsel.
● Röntgen- en kernstraling worden uitgezonden door de atomen van een stof.
● Atoombouw
- Een atoom bestaat uit een kern en elektronen die rond de kern bewegen.
>Kern bestaat uit protonen en neutronen.
- De massa van het proton is vrijwel even groot als die van het neutron.
>Massa van elektron is veel kleiner.
- Het proton heeft een positieve elektrische lading en het elektron een negatieve.
>Ladingen even groot.
>Neutron heeft geen elektrische lading.
Aantal protonen in kern gelijk aan aantal elektronen in het atoom: atoom elektrisch
neutraal.
- Een atoom dat er 1 of meer elektronen bij krijgt/kwijtraakt, verandert in een
negatief/positief geladen ion.
- Straling met voldoende energie kan een atoom ioniserende straling stoot een
elektron uit het atoom.
● Röntgen- en kernstraling hebben beide voldoende energie om atomen te ioniseren:
straling heet ioniserende straling.
Paragraaf 2: Röntgenstraling
● Röntgenstraling = energie die met de lichtsnelheid overgebracht wordt in
afzonderlijke energiepakketjes: fotonen.
- Bij röntgenstraling hebben fotonen veel meer energie dan bij zichtbaar licht,
waardoor een groot deel van de fotonen dwars door je lichaam kan gaan.
- Foton als kort stukje golf: korte elektromagnetische trilling die zich met de
lichtsnelheid c van 3,0 ⋅108 m/s verplaatst.
>Hoe groter de frequentie f (aantal trillingen per seconde), des te groter de
energie van de foton.
● Elektromagnetische straling: energie die zich als een stroom fotonen met de
lichtsnelheid voortplant.
, Elektromagnetisch spectrum
- Röntgenstraling gemakkelijk door huid en door zacht weefsel heen.
>Doordringend vermogen/dracht = hoe makkelijk de straling in een stof kan
doordringen.
- Digitale röntgencamera zet de ontvangen röntgenstraling rechtstreeks om in een
digitaal beeld.
- Straling die niet door het lichaam heen gaat, kan in het lichaam schade toebrengen
aan het DNA in cellen.
>Schade ontstaat doordat röntgenfotonen genoeg energie hebben om
elektronen uit atomen te kunnen wegstoten en daardoor die atomen te ioniseren:
ioniserend vermogen.
● Absorptie: het niet doorlaten van straling; de energie wordt opgenomen in het
lichaam.
- Bij absorptie van röntgenstraling verdwijnt het foton en wordt de energie gebruikt om
een atoom te ioniseren.
- Absorptie van röntgenstraling nooit volledig: altijd fotonen die door het materiaal
heen dringen.
● Transmissie: doorlaten van straling.
● Hoe groter de absorptie van röntgenstraling in een materiaal, des te kleiner is de
intensiteit van de doorgelaten straling.
>Intensiteit = hoeveelheid energie (J) die in 1 s een dwarsdoorsnede van 1
m2.
- Hoeveel van de straling wordt geabsorbeerd hangt af van soort materiaal en dikte
van de laag absorberend materiaal:
1. Materiaalsoort - Absorptie van röntgenstraling is groter in materialen
met grotere dichtheid.
2. Materiaaldikte - Hoe dikker de laag materiaal, des te groter is de
absorptie van straling en des te kleiner is de intensiteit.
● Halveringsdikte: dikte van een laagje dat de helft van de straling doorlaat.
- Voor elk materiaal verschillend en hangt af van de energie van de röntgenfotonen:
1. Materiaalsoort - Hoe groter de dichtheid, des te kleiner de
halveringsdikte.
2. Fotonenergie - Hoe groter de fotonenergie, des te groter is de
halveringsdikte.
- Doorlaatkromme: grafiek dat laat zien bij welke dikte hoeveel straling er wordt
doorgelaten.
BEREKENEN
Aantal halveringsdiktesn 0 1 2 3 4 5 ...
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller abel12zh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.