▼△▼△▼△▼△▼△▼△▼Introductie▼△▼△▼△▼△▼
▼△▼△
Voordat we kunnen beginnen met de hoofdstukken zijn de volgende begrippen belangrijk om te weten:
Begrippen Definitie
Demografische Wanneer een land een daling heeft in zijn geboorte- en sterftecijfer.
transitie
Demografische Het niet-actieve deel (0-19 en 66+) van de bevolking in verhouding tot het actieve
druk deel (20-65) van de bevolking. Dit wordt weergeven als een percentage.
Diffusie Een proces waarbij een cultuurelement (of ander ruimtelijk verschijnsel) verspreidt
in een andere cultuur.
Herstructurering De verbouwing van de economische basis → (bijv. agrarisch naar industrieel).
Lagelonenlanden (Semi)periferie landen met een laag loonniveau, vergeleken met rijke landen. Dit
trekt arbeidsintensieve bedrijven aan.
Protectionisme Het beschermen tegen buitenlandse concurrentie van de binnenlandse markt.
Push- en Argumenten om naar een land te gaan (pull) of om juist te verlaten (push)
pullfactoren
Ruilvoet Verhouding van gemiddelde import- en exportartikelen prijzen in een land.
Vrijemarkteconomi Systeem waar particuliere ondernemers de productie in hand hebben en de prijs
e ontstaat door vraag en aanbond (evenwichtsprijs)
▼△▼△▼△▼H1.1 Globalisering: one world?
▼△▼△▼△▼
Globalisering: het begrip
Globalisering/mondialisering is het toenemend proces
op aarde van vervlechting tussen gebieden en
samenlevingen. → Een voorbeeld van globalisering is, de
toename van de gemiddelde afstand dat mensen en
goederen verplaatsen. Door globalisering veranderen veel
gebieden door de invloed van andere culturen, zo heeft
Shanghai door globalisering een meer westers uiterlijk
gekregen en is het nu een belangrijk knooppunt in de
internationale econome (dus de inrichting en functie zijn
verandert).
Technologische vernieuwing stimuleert de Tijd-ruimtecompressie
globalisering Globalisering is de laatste twee eeuwen zo snel
Door transporttechnologie (technologie om gegaan door onder andere de multinationale
grondstoffen, goederen en mensen te vervoeren) onderneming (mno). Deze bedrijven planten zichzelf
wordt globalisering steeds groter. Beide overal op de aarde, waardoor het een mondiaal
transporttechnologie en informatie-/ netwerk vormt (dit is grotendeels mogelijk door de
communicatietechnologie (technologie voor het verbeterde tijd transport- en
uitwisselen van informatie) zijn in de afgelopen 25 jaar communicatietechnologie). Door de mno's is de
heel erg verbeterd. relatieve afstand tussen gebieden afneemt, dit is een
Er zij in deze jaren drie belangrijke ontwikkelingen voorbeeld van de tijd-ruimtecompressie (een proces
ontstaan: waarbij ruimte en tijd in elkaar gedrukt worden).
1. Reis- en vervoerstijden zijn gedaald, waardoor Door deze veranderingen wordt de wereld steeds
alles veel sneller loopt; kleiner en is er een global village gevormd, hier is de
2. Transport en communicatie zijn goedkoper sociale functie verplaatst door de sociale media. De
geworden, grotendeels door het toenemende global village werkt het best bij regio's die het best
vermogen van schepen en vliegtuigen; ontwikkeld zijn. Hierdoor is de tijd-ruimtecompressie in
3. De infrastructuur van transport en dataverkeer sommige gebieden veel beter dan in andere.
is verbeterd.
, △▼△▼H1.2 Economische globalisering: oorzaken▼△▼△
Multinational: "Think global, act local"
Toen de liberalisering (het vrijer worden) populair werd ook de vrijemarkteconomie het leidende economisch
systeem in de WTO (Wereldhandelsorganisatie). De gevolgen hiervan zijn:
De productie en uitwisseling van goederen + diensten worden internationaal;
Gebieden worden economisch steeds hechter verbonden.
Deze economische globalisering kan je het meeste herkennen aan:
De buitenlandse investering;
De groei van internationaal transport- en communicatieverkeer;
De toename van wereldhandel.
Rond 2012 daalt deze groei in de economie, hierdoor zochten mno's naar nieuwe manieren om geld te verdienen. Het
gevolg van dit is dat mno's hun bedrijven wegtrokken uit sommige gebieden. Als gevolg daarvan raakte veel mensen
hun baan kwijt en dachten bedrijven niet meer na over waar ze hun bedrijf plaatste.
Grenzen vervagen De productieketen wordt uitgerekt
De WTO stimuleert de vrijhandel hierdoor Tegenwoordig plaatsten veel mno's de
verminderen de strenge controles en invoerbeperking arbeidsintensieve delen van het bedrijf in
van de staatsgrenzen. Met de vrijhandel worden lagelonenlanden, omdat het in hun thuisbasis te duur
handelsbeperkingen (tariefmuren, importquota, etc.) is om te produceren. Het gevolg is dat de
afgeschaft. Een probleem van de vrijhandel is dat het productieketen (route die een product van grondstof
afhangt op de economische welvaart, een gevolg tot consument aflegt) van goederen zich verspreidt
hiervan is dat landen meteen protectionistische over een veel groter gebied. Hierdoor zijn de handel
maatregelen invoeren zodra er een economische crisis en vervoer veel sneller dan de productie.
is of aankomt.
△▼△▼H1.3 Economische globalisering:
Gevolgen▼△▼△
De triade bedreigd?
Veel landen in de semiperiferie (grotendeels uit Azië) ontwikkelen zich snel, er vormt zich een Global shift
(verschuiving van economische zwaartepunten en activiteiten over de wereld als gevolg van economische
schaalvergroting). Door deze Global shift wordt het mondiale netwerk van de triade (Noord-Amerika, de EU en
Japan) bedreigd. Je kan deze verschuiving van het economische zwaartepunt vooral zien aan de verplaatsing van
witteboordenbanen (kantoren, laboratoria, callcenters, etc.), die nu veel meer in China ligt.
De ruimtelijke gevolgen van globalisering
Deze snelle globalisering zorgt voor verschillende geografische gevolgen, een paar voorbeelden zijn:
Zo zorgde de nieuwe internationale kosten zo veel mogelijk winst te maken en
arbeidsverdeling (hoe de agrarische, industriële verplaatsen zich dus naar het land met het
en dienstverlenende activiteiten in het laagste loon. Toen vanaf 2015 robotisering op de
wereldsysteem verdeeld zijn) vanaf 1980 voor markt kwam, trokken veel bedrijven terug;
een toename van multinationals in Azië en Mno’s focussen zich nu grotendeels op hun core
kwamen er 500-600 miljoen nieuwe mensen business (bijv. het produceren van kleren) en
onderdeel van het internationale huren zo nodig iemand in voor andere
productiesysteem geworden; activiteiten;
Veel arme mensen in Azië door deze global shift Door globalisering zijn problemen overal
minder arm; merkbaar (bijv. benzineprijzen gaan overal
Veel mno’s verplaatsen hun productieafdelingen omhoog);
naar Azië en exporteerden tegelijkertijd ook hun En economische globalisering zorgt voor grote
winkels naar Azië; sociale en regionale ongelijkheid.
De mno’s die zich in Azië plaatsten verplaatsten
vaak. Hun doel is namelijk om voor zo weinig
Meedoen of niet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jayjaylee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.46. You're not tied to anything after your purchase.