Class notes
College 4 - Publieke managers en leiderschap
- Course
- Institution
College 4, slides en uitgebreide notities
[Show more]
Seller
Follow
margotvanHouten
Reviews received
Content preview
College 4 – Publieke managers en leiderschap Actuele ontwikkelingen in de literatuur II
dr. Nele Cannaerts
Van Wart H9, H10 en H15
Doelstellingen College 4
Eenvoudig doel:
o Na afloop van het college is de student op de hoogte van de belangrijkste concepten
en theorieën van de hoofdstukken 9, 10 en 15;
o Na afloop van het college is de student in staat om de hoofdvragen van dit college te
beantwoorden.
Deze hoofdstukken gaan respectievelijk over deel II – Applied leadership competencies:
o ‘Traits and leader effectiveness’ (H9)
o ‘Skills and leader effectiveness’ (H10)
o ‘Leadership Development and evaluation’ (H15)
We gaan dit college de actuele ontwikkelingen in de literatuur fase 2 bespreken. Dit betekent dat we
vandaag heel Van Wart gaan afwerken! We beginnen nog met een stukje H8 omdat die Leadership
Action Cycle (LAC) hierin zit. Deze komt vandaag weer helemaal aan het einde terug omdat die echt
een samenvatting geeft van het gehele boek van Van Wart. Hoofdzakelijk focussen we dit college op
de hoofdstukken 9, 10 en 15. Deze gaan over een geheel nieuwe spring in Van Wart, we maken dus
echt een breuk met de vorige week waarbij we het hadden over ethische leiderschapsstijlen, open-
systeemtheorieën en complexiteitleiderschap Dit laten we nu achterwege, dus we laten achterwege
dat die volger de voornaamste of aan belang heeft gewonnen door de theorieën heen, dat parkeren
we. Nu nemen we eigenlijk een nieuwe blik op leiderschap. Deze blik komt vanuit competenties en
vanuit vaardigheden. H11, 12, 13 en 14 focussen op gedrag. Die zijn niet tentamenstof! Er is maar
een slide over gemaakt. Wat je wel uit deze hoofdstukken moet weten zit in deze slides. We eindigen
met leiderschapsontwikkeling en leiderschapsevaluatie. Dit zijn eigenlijk ook de uitkomsten van het
LAC.
College 4: Actuele ontwikkelingen in de literatuur I I
2 centrale vragen
Wat maakt een leider effectief?
o De rol van eigenschappen
o De rol van vaardigheden
Wat is leiderschapsontwikkeling?
Dit college zijn er twee centrale vragen. Wat maakt een leider nou effectief? Er wordt dan gekeken
naar competenties, vaardigheden en eigenschappen. Ten tweede wordt gekeken wat
leiderschapsontwikkeling dan is.
College 4: Actuele ontwikkelingen in de literatuur I I
Wat maakt een leider effectief?
o De rol van eigenschappen
,Allereerst, wat maakt een leider effectief, en wat is de rol van eigenschappen?
Leidereffectiviteit – eigenschappen
Eigenschappen = min of meer aangeboren eigenschappen (traits)
o Gaat niet om wat leiders onderscheid van volgers
o Gaat om wat effectieve leiders onderscheid van niet-effectieve leiders
In college 1 is hier eigenlijk al uitgebreid
aandacht aan besteedt. Bram is toen
ingegaan op de zogenaamde ‘trade
theorieën’. Trade theorieën van leiderschap
focussen op precies dit: eigenschappen!
Echter, nu hier ligt dit vraagstuk anders. Bij
de originele trade theorieën was de
hoofdassumptie dat het gaat om aangeboren
eigenschappen wat die leiders dus onderscheid van volgers. Dus, het idee ging over wat een leider ten
opzichte van een volger uniek maakt op vlak van aangeboren eigenschappen. Dit idee werd
doorgetrokken in die ‘great man theorieën’, dus in die theorieën die zeiden van als je echt opzoek
bent naar effectieve leiders, dan moeten dit mannen zijn. Die mannen hebben bepaalde aangeboren
eigenschappen. Maar er is helemaal geen bewijs dat leiders van volgers worden onderscheiden door
aangeboren eigenschappen! Ten tweede, waarom zouden alleen mannen effectieve leider kunnen
zijn? Dan zou het college van vorige week over gender meepakt en de sociale aspecten en
multiculturaliteit ook meteen overbodig maken.
Wat we vandaag gaan doen start met dezelfde kernassumptie mits twee nuances: die eerste zit hem
in het woordje ‘aangeboren eigenschappen’. Dit gaat hier namelijk niét over want dit gaat nu juist
over welke vaardigheden of eigenschappen/skills/competenties hebben effectieve leiders ten opzichte
van niet-effectieve leiders en dat is de tweede nuance. Waarom niet-aangeboren? Omdat hierin het
gedachtegoed in zit dat die eigenschappen ontwikkelbaar zijn! Als iets is aangeboren of niet, dan
gaat men er eigenlijk vanuit dat je het hebt of niet en als jet het niet hebt, dan zou jet het dus ook
niet kunnen ontwikkelen. Dit is dus een heel ander gedachtegoed dan in H8, 9 en 10 t/m H15.
Het idee is dus hier dat het gaat om wat effectieve leider onderscheid van niet-effectieve leiders en
het gaat om vaardigheden/competenties/skills die ontwikkelbaar zijn.
Voorbeeld: die hele discussie over gender die vorige week aan bod kwam, komt ook terug in het
wetenschappelijk veld. Men kijkt echt of vouwen zo’n andere leiderschapsstijl(en) hebben dan
mannen? Vanuit het competentiedenken valt daar wel wat aan te knopen. Er is veel onderzoek
gedaan over welke competenties anders zijn bij mannen dn bij vrouwen. Vanuit het gender zijn er
inderdaad dingen die hierop een verklaring kunnen bieden. Maar is dit nou zo sterk dat als je
bijvoorbeeld een transformationele leider zoekt dit persé een man moet zijn? Nee! Als je namelijk
kijkt naar die metastudies die onderzoek doen over allerlei gepubliceerde artikelen heen, dan blijken
die verschillen helemaal niet zo groot. Het blijkt bijvoorbeeld niet zo te zijn dan vrouwen eerder
transformationeel zijn in elke situatie en daardoor meer effectief dan mannen in welbepaalde andere
situaties. Is hierop een consistente lijn te trekken? Nee! Zijn er dan wel verschillen die de ene leider
heeft op basis van competenties en de ander niet? Ja dat wel, maar dit ligt niet rechtlijnig in een man
versus vrouw-verschil.
, Leidereffectiviteit – eigenschappen
Eigenschappen = min of meer aangeboren eigenschappen (traits)
o Samenhang met persoonlijkheid
o 1 onderdeel van competenties = alle ‘begaafdheden’ of capaciteiten die nodig zijn
om een job effectief uit te voeren
Andere: vaardigheden of aangeleerde kenmerken (H10) en concreet gedrag
(H11-14)
Vraag: welke leidercompetenties ontbraken of zijn net
aanwezig in de case ‘toeslagenaffaire’? Benoem er 1 + pitch
kort waarom
Opdracht: op de vorige slide bovenaan staan dus wat nou
eigenschappen zijn. We hadden het al over eigenschappen, vaardigheden en competenties. Die zijn
met elkaar verbonden en inwisselbaar. Ze hangen dus samen. Eigenschappen zijn min of meer
aangeboren. Dat is hier essentieel want dat koppelt aan die ontwikkeling. Als het enkel zou gaan over
iets wat je hebt of niet, dan gaat het om een stagnatie want dan heb je het of je hebt het niet en dan
kan je het niet ontwikkelen. Hier is het belangrijk dat je weet dat het gaat over dingen die
veranderlijk zijn. Het gaat om competenties, dus alle capaciteiten die eigenlijk nodig zijn om een baan
effectief uit te voeren, het gaat om andere vaardigheden of aangeleerde kenmerken en het gaat om
concreet gedrag.
Bijvoorbeeld: je kent de toeslagenaffaire. Een uitkomst van deze affaire was dat er een discrepantie
was tussen uitvoerders van beleid en e bedenker. Ouders moesten toeslagen terugbetalen wat ze
realiteit niet hoefden te doen. Er werd informatie achtergehouden en er was gebrek aan controle van
de Tweede Kamer omdat ze een gebrek hadden aan kennis die ze kregen. Ouders kwamen echt op
straat terecht. Bekijk dit vraagstuk nu eens vanuit een leiderschapscompetentie-perspectief en geeft 1
soort competentie die hier echt ontbrak.
De antwoorden die studenten gaven waren inderdaad
niet allemaal competenties. Waarom, omdat hier een
aantal verschillen tussen staan die je hebt aan
vaardigheden en dingen die je niet zozeer zelf hebt als
vaardigheid, zoals eigenaarschap. Dit kan je verwerven,
maar niet als leidinggevende bij jezelf kan ontwikkelen.
Integriteit, communicatie en doorzettingsvermogen,
moedigheid, faalangst, verantwoordelijkheid nemen, transparantie, eerlijkheid (valt eigenlijk onder
integriteit) zijn wel competenties. Kortom, wees je ervan bewust dat hier ook dingen in zitten die je
niet vanuit een competentieperspectief kan scharen!
Leidereffectiviteit – eigenschappen
Eigenschappen Van Wart (hfdst 9)
o 6 persoonlijkheidskenmerken: zelfvertrouwen, beslissingsmoed, veerkracht, energie,
flexibiliteit, emotionele maturiteit
o 2 ‘motivational drives’: De wil om verantwoordelijkheid op te nemen en de ‘need for
achievement’
o 2 waardenoriëntaties: persoonlijke integriteit en een ‘service’ mentaliteit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotvanHouten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64450 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now