Class notes
College 2 - Publieke managers en leiderschap
- Course
- Institution
College 2, slides en uitgebreide aantekeningen
[Show more]
Seller
Follow
margotvanHouten
Reviews received
Content preview
College 2 – Publieke managers en leiderschap Verdieping theorie
prof. dr. Bram Steijn
Van Wart H3, H4 en H5
Wat is tot nu toe gebeurd?
Het begrip leiderschap is verkend
De structuur van het boek van Van Wart is toegelicht
De causal chain van Van Wart is toegelicht
De eerste hoofdstukken zijn behandeld
o met name het begrip leiderschapsstijl
Vorige week hebben we een start gemaakt met een inleiding op het boek van Van Wart. WE hebben
het begrip ‘leiderschap’ bekeken, de structuur van het boek, het begrip ‘causal chain’. We zagen dat
bij Van Wart een belangrijke weergave van de theorieën is dat je kan gebruiken bij het bestuderen
van de verschillende benaderingen. We hebben de eerste twee hoofdstukken behandeld en zijn vooral
ingegaan op het begrip ‘leiderschapsstijl’. Leiderschapsstijl is een aggregatie van gedragingen. Die
gedragingen met elkaar gezamenlijk, bijvoorbeeld zorgen voor of rekening houden met en luisteren
naar mensen, vormen een stijl.
Let wel!
Er is een grote verscheidenheid van leiderschapstheorieën
‘There is a truth in each of them’
Dit bleek ook uit het filmpje vooraf aan college 1 met allerlei
leiderschapstheorien. In iedere theroei zit een kern van waarheid. In
sommige situaties zijn ze waar, maar in sommigen misschien niet.
Basismodel deel 1: causal chain model
Dient om benaderingen samen te vatten en te vergelijken
Dit was dus die causal chain van Van Wart. Hij
probeert van iedere theorie in zo’n model weer te
geven. Hij zegt daarover dat iedere
leiderschapstheorie een bepaalde stijl of stijlen
centraal stelt. Wanneer die stijlen op een bepaalde
manier worden toegepast leiden ze tot behandelt
uitkomsten. Bijvoorbeeld, mensen mijn meer
gemotiveerd of gaan harden werken. Die
uitkomsten worden door contingentiefactoren,
namelijk de ideale condities waaronder die theorie
zich voordoet, en de strategieën tot succes die je
kunt doen om dat succes te bevorderen, beïnvloed.
,Van Wart beschrijft steeds dat die stijlen, die uitkomsten, dan die ideale condities en dan beschrijft hij
hoe je via bepaalde strategieën die successen kunt bereiken. Dit is dus telkens de manier waarop Van
Wart naar al die verschillende theorieën kijkt. Al je straks de theorieën voor het tentamen bestudeert,
dan is het wel verstandig om dit te doen vanuit die causal chains. Dit geeft de kortste en makkelijkste
manier van bestuderen. Zorg wel dat je dit dan vervolgens in woorden kunt uitleggen en er ook wat
mee kunt doen.
Indeling Van Wart (deel 1)
1. ‘Oudere’ theorieën (waaronder transactionele); H3
2. Charismatische en Transformationele theorie; H4
3. Distributieve benaderingen; H5
4. Ethische benaderingen; H6
5. Restpost moderne benaderingen; H7
(inclusief complexiteits leiderschap)
6. Op competenties gebaseerd leiderschap; H8
H8 is scharnier naar deel 2, waar competenties centraal staan
Op tentamen is deel 1 belangrijker dan deel 2
o En H11 tot en met H14 is geen tentamenliteratuur
Vandaag gaan we in op de theorieën uit de hoofdstukken 3, 4 en 5. Dit zijn allereerst de oudere
theorieën, ook wel de transactionele theorieën. We gaan kijken naar de charismatische theorie en de
transformationele theorieën. Dit zijn de meer recentere theorieën waar het meer om verandering
gaat. En we kijken naar de distributieve benaderingen die er vanuit gaan dat je de beste situatie krijgt
als je geen of zo weinig mogelijk leiderschap toepast, dus leiderschap gespreid over veel mensen.
Vervolgens gaat Nele in op de hoofdstukken 6,7 en 8. H8 is de scharnier naar deel 2 van het boek
waar het gaat op ‘op competenties gebaseerd leiderschap’.
Deel 1 van Van Wart
In hoofdstuk 3 bespreekt Van Wart een aantal klassieke theorieën (die echter nog steeds
bruikbaar zijn)
Van origine zijn leiderschapstheorieën sterk universalistisch, maar langzaam aan steeds meer
aandacht voor contingente of situationele theorieën.
In jaren ‘50 zien we opkomst van transactionele benaderingen waarin ook expliciet
werknemers worden meegenomen. Daardoor aandacht voor relatie leidinggevende –
werknemer en mede daardoor meerdere leiderschapsstijlen worden onderscheiden. Ik
bespreek vandaag:
o Blake & Mouton: Grid Theorie
o Hersey & Blanchard: Situationeel leiderschap (vgl week 1).
o House: Path-Goal Theorie
o LMX
Let op, de eerste twee hoofdstukken zitten niet bij deel 1. Deel 1 begint bij H3. In H3 worden een
aantal klassieke theorieën besproken. Hij begint dan met een pure klassieke managementtheorie. In
dit college zegt de docent hier alleen niks over. De pure klassieke management theorie zegt eigenlijk’
, hoe geef je leiding door tegen iemand te zeggen dat jij A of B gaat doen, ik ben de baas, dus houd je
mond, ik bepaal wat er moet gebeuren’. Dit is dus een hele directieve leiding.
Die traditionele theorieën waren eigenlijk sterk ‘leader-centric’ waarbij de leider heel erg centraal
stond en de traditionele theorieën ware universalistisch, dus volgens de theorie ging die theorie altijd
op in iedere situatie. Wat betreft die causal chains is er dus geen ideale situatie, want de theorie klopt
altijd!
In de loop der tijd zag je dat er steeds meer aandacht kwam voor contingentie of situationele
theorieën. Die zegen dat de theorie wel werkt, maar alleen onder bepaalde condities en onder
conditie X of Y kan je de theorie dan toepassen. Dit is dus één belangrijke ontwikkeling/benadering
die in de loop der tijd ontstaat.
De tweede ontwikkeling die je in de loop der tijd ziet is de opkomst van de transactionele benadering.
Het verschil tussen de klassieke benadering en de transactionele benadering is dat in de klassieke
benadering heel sterk nadruk lag op het directieve, terwijl in de transactionele benadering heel
expliciet de relatie tussen ‘leader’ en ‘follower’ meegenomen. Er is als het ware een transactie tussen
beiden. Die transactie komt o.a. tot uiting dat de ‘leader’ rekening houdt met zijn/haar ‘follower’ en
de ondergeschikte gaat ondersteunen en meeneemt in de leidinggevende processen. Er is dus
aandacht voor de relatie tussen leidinggevende en werknemer. Er zijn heel veel van die transactionele
theorieën. We kijken zo naar een aantal waaronder de Grid Theorie van Blake & Mouton, Hersey &
Blanchard: Situationeel leiderschap die we vorige week ook al zagen, House met zijn Path-Goal
Theorie en de LMX-theorie (leader, member, exchange-theorie) die ook vanaag veel wordt gebruikt.
Start H3: Trait theorie
In zekere zin is discussie of vrouwen ‘een andere leiderschapsstijl’ hebben dan mannen een
soort ‘trait’ discussie.
Maar voor dat we naar die vier
transactionele theorieën kijken, is er
nog een andere klassieke theorie
waarmee H3 begint: de Trait theorie.
De trait theorie, ook wel e ‘kenmerken-
theorie’, zegt eigenlijk dat als je naar
leiderschap kijkt dan zijn er een aantal
eigenschappen die alle grote leiders
hebben. Bijvoorbeeld, competent,
intelligent, sociaal, besluitvaardig,
betrouwbaar, creatief.
Er is een hele discussie over dat vrouwen een andere
leiderschaps hebben dan mannen omdat ze een meer
‘agile’ leiderschapsstijl hebben en meer rekening
houden met hun followers. Denk bijvoorbeeld aan de premier van
Nieuw-Zeeland. Die heeft bepaalde persoonlijke kenmerken.
Als je de goede mensen kiest dan zal je zien dat die mensen die al die competenties hebben, zoals net
opgenoemd, onder alle omstandigheden succesvol zijn. Dit is dus in essentie de trait theorie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotvanHouten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now