Economie: Geldzaken en Welvaart
Deel 1 – het BBP
Bruto binnenlands product Totale geldwaarde van alle in een land geproduceerde goederen en
(BBP) diensten
Productiefactoren Arbeid, kapitaal, natuur, ondernemerschap
Primaire inkomens Beloning voor de inzet van de productiefactoren: loon, huur, pacht,
rente, winst
Toegevoegde waarde De totale productiewaarde
Bij bedrijven Omzet – inkoopwaarde grond- en hulpstoffen
Bij overheid Som van de ambtenarensalarissen
Netto toegevoegde waarde Bruto toegevoegde waarde – afschrijvingen
Objectieve methode Bepalen van bpp door optellen van de toegevoegde waarde van
bedrijven en de overheid: je krijgt nu het nbp (het netto binnenlands
product)
Subjectieve methode Bepalen van bpp door optellen van de primaire inkomens
Binnenlands inkomen Som van de primaire inkomens
Binnenlands product Som van de toegevoegde waarde van alle bedrijven en de overheid
in een land, meestal in een jaar
Nationaal product Binnenlands product + ontvangen inkomens uit het buitenland –
betaald inkomen aan het buitenland
Kritiek op het BBP De verdeling van het bbp, koopkracht moet je naar kijken, het aantal
inwoners, informele economie zoals zwartwerken en negatieve
externe effecten
Negatieve externe effecten Negatieve gevolgen van consumptie of productie voor de welvaart
van anderen zonder dat de consument of producent daarvoor een
vergoeding vraagt
Negatief Een vermindering van de welvaart in ruime zin door milieuvervuiling
Extern De maatschappelijke kosten van het effect zijn niet in de prijs van
vlees verwerkt
Deel 2 – de groei van bbp
Structurele groei - Op de lange termijn groeit het bbp van een land
(beweging 1) - De trend wordt veroorzaakt door een toename van
hoeveelheid of kwaliteit van de productiefactoren
Trend De gemiddelde groei
Klassieken Economen die naar de lange termijn kijken
Conjuncturele groei - Op korte termijn zijn er periodes die afwijken van de trend
(beweging 2) - Door bijv. een economische crisis waarin de bestedingen
afnemen en daarmee ook de productie door bedrijven
Conjunctuurgolf Deze afwijking van de trend
Keynesianen Economen die naar de korte termijn kijken
Conjunctuurvisie - De korte termijn groei of krimp van het bbp wordt bepaald
door een verandering van de effectieve vraag (bestedingen)
-
Effectieve vraag formule EV = C + I + O + E – M
, Consumeren + investeren + overheidsbestedingen + export - import
Overbesteding Hoogconjunctuur, opgaande fase, EV > productiecapaciteit, lage
werkloosheid, kans op inflatie
Onderbesteding Laagconjunctuur, recessie, neergaande fase, EV <
productiecapaciteit, hoge werkloosheid
Bestedingsevenwicht EV = productiecapaciteit
Structuurvisie - De lange termijn groei van het bbp wordt bepaald door een
verandering in de kwantiteit, kwaliteit of kosten van de
productiefactoren
- ‘Niet mogelijk de economie te stimuleren met
overheidsbeleid’
- Rol van de overheid moet beperkt zijn maar kan wel
innovatie stimuleren
Deel 3 – Herverdelen
Herverdelingsfunctie De overheid beïnvloedt de inkomens-en vermogensindeling door
middel van belastingen, premies en sociale uitkeringen
Stabiliseringsfunctie De overheid beïnvloedt de conjunctuur van de economie bijv door
het stimuleren van de economie tijdens een recessie door lagere
inkomstenbelasting
Rivaliserend Consumptie van de een gaat ten koste van de consumptie door de
ander
Individuele goederen - Je kan mensen uitsluiten als zij niet bijdragen
- Rivaliserend
- Goederen uit een supermarkt
Collectieve goederen - Je kan mensen niet uitsluiten als zij niet bijdragen
- Kans op meeliftgedrag en geen bijdrage met als gevolg risico
dat niemand meer bijdraagt
- Hiervoor is collectieve dwang nodig
- Iedereen kan profiteren
- Niet-rivaliserend
- Dijken en rechtspraak
Quasi-collectieve goederen - Individuele goederen door de overheid geproduceerd en
geleverd
- Om maatschappelijke redenen
- Snelwegen en onderwijs
Privatisering Overheidsbedrijven worden verkocht aan de particuliere sector
(bijv. PostNL). Bevordert concurrentie en laat bedrijven efficiënter
werken.
Categoriale De verdeling van het nationaal of binnenlands inkomen over de
inkomensverdeling primaire inkomens
Arbeidsinkomensquote Het arbeidsinkomen als % van het totale inkomen
Personele De verdeling van de primaire inkomens over personen of
inkomensverdeling huishoudens
Lorenz-curve Grafische weergeving van de inkomensverdeling in een land:
cumulatief % personen VS cumulatief % inkomen, zegt niks over
aantal personen en nominaal inkomen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marie6633jrooij. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.48. You're not tied to anything after your purchase.