Summary
Samenvatting Mammacarcinoom oncologie opleiding
- Course
- Institution
Samenvatting over het hoofdstuk mammacarcinoom. Theorie uit het leerboek oncologie verpleegkunde en hoorcolleges van de erasmus academie.
[Show more]
Seller
Follow
Denisevstraten
Reviews received
Content preview
MammacarcinoomMammacarcinoom is de meest voorkomende kwaadaardige aandoening bij vrouwen, waarbij het bij
een bepaalde groep vrouwen een chronische ziekte is geworden door alle nieuwe ontwikkelingen in
behandelingen.
Benigne: (Goedaardige) afwijking:
- Drukt omliggend weefsel weg & kan niet uitzaaien
o Fibroadenoom o Tepelvloed (hormonaal,
(bindweefselknobbel) ductestasieen, papilloom. Kleur:
o Cyste (holte met vocht, oorzaak wit/geel of groen. Eenzijdig en/of
verstopping) bloederig vocht. Risico op
o Mastitis (warm, rood en maligne!!!
gezwollen. Kan een abces vormen) o Papilloom (kan tepelvocht en
o Mastopathie (Pijnklachten: ingetrokken tepel veroorzaken)
hormoonremmers) o Verwijde melkgangen
(ductectasieen)
Maligne: (kwaardaardige) afwijking:
- Groeit in omliggend weefsel (invasieve groei)
- Kan uitzaaien (longen, lever, botten en hersenen)
Epidemiologie & etiologie
- Jaarlijke 14.000 vrouwen = 1/7
- 12-13% kans om borstkanker te krijgen in je leven
- Mortaliteit per jaar 3500. Doodsoorzaak nummer 1
- Meest voorkomende leeftijd 45-75 jaar meer westerse landen
- 1 op de 100 diagnoses is een man
Bij het ontstaan van mammacarcinoom speelt een combinatie van hormonen, erfelijkheid en
omgevingsfactoren een rol.
Hormonale factoren
Een langdurige blootstelling aan oestrogene factoren lijkt een relatie te hebben met de kans op
mammaca. Risicofactoren zijn: jong beginnen met menstruatie <12 , laat in de overgang >55, na je
35e jaar een eerste kind krijgen, geen/kortdurend borstvoeding geven, langer dan vijf jaar
hormoonsuppletie rondom de overgang slikken en langdurig zware pil.
Erfelijke en familiaire factoren
- Erfelijke BRCA 1 EN 2 mutatie (5-8%)
Omgevingsfactoren
o Eerder doorgemaakt mammaca DCIS OF LCIS
o Bestraling bovenlichaam (jonge leeftijd)
o Eerder doorgemaakt overium- endometrium- of colonca
o Eerder verwijdering van een goedaardige afwijking in de mamma
o Overgewicht + weinig bewegen
o Alcoholgebruik
Preventie
Primaire preventie: preventieve mamma-amputatie zeer hoog risico bij een vastgesteld BRCA-gen
mutatie.
, Secundaire preventie (gericht op zo vroegtijdig mammaca op het spoor te komen met doel dat het
curatief behandeld kan worden:
o Bevolkingsonderzoek: 1989 gestart waar vrouwen tussen de 50-76 jaar elke 2 jaar een
oproep krijgen. 1 op de 100 vrouwen moet voor verder diagnostisch onderzoek, waarvan
minder dan de helft de diagnose krijgt 1/3. Screening heeft geresulteerd in: toename
incidentie van klein invasief, lymfekliernegatief mammaca, afname gevorderde ziektestadia,
daling mastectomieën door borstsparende operaties.
o Screening buiten het kader van het bevolkingsonderzoek: Wanneer het risico 2 a 4 keer groter
is, dit geldt bij: Eerder behandeld voor mammaca of ductaalca, dragerschap BRCA1 of -2
mutaties, thoraxwandbestraling in voorgeschiedenis, atypische benigne borstafwijking in de
voorgeschiedenis. Screening vanaf 35e jaar (zeer hoog risico) of 40e jaar (verhoogd risico)
houdt in jaarlijks een mammografie en bij zeer hoog risico komt daar nog een jaarlijks klinisch
onderzoek bij. Screening boven de 50 houdt in 1 keer per 2 jaar een mammografie. Bij
draagster van het BRCA mutatie wordt jaarlijks een mammografie, mri en klinisch onderzoek
verricht vanaf 25e jaar.
o Borstzelfonderzoek: Breast awareness wordt gestimuleerd. Zelfonderzoek vergroot de kennis
van eigen lichaam. Tijd tussen eerst waarneembare symptomen en behandeling wordt
verkort. Geeft geen verminderde sterfte of verbeterde prognose.
Symptomatologie
Onderscheidt in twee typen patiënten
o Type 1: vrouwen die zelf een knobbel ontdekken of een andere klacht en hiermee naar de
huisarts gaan (symptomatische afwijkingen)
o Type 2: vrouwen die om wat voor reden dan ook een mammografie is verricht
(bevolkingsonderzoek, familiaire belasting) waarop een afwijking is gevonden
Symptomatisch afwijkingen
o Gevoeligheid/pijn in een of beide mammae. Klachten hangen vaak samen met menstruatie
zelden maligniteit
o Voelbare (palpabele) afwijking groot deel benigne zoals een cyste of adenoom. Boven de
dertig meer risico op maligniteit
o Huid of tepelintrekking door fixatie van de tumor aan de huid of spier zeer verdacht van
maligne
o Tepel uitvloed. Indien bloederig of bruin van kleur berust 10% op maligne. Indien melkkleur
vaak een andere oorzaak
o Eczeem van de tepel. Ziekte van paget indien geen genezing ondanks medicatie moet
maligniteit worden uitgesloten
o Ontstekingsverschijnselen. Rode en warme mammae en sinaasappelhuid gevordend
stadium van maligne.
o Ulceratie. Ontstaat door tumorgroei door de huid gevorderd stadium van maligne
Bij een invasief carcinoom kan doorgroei plaatsvinden naar de lymfebanen. Lymfogene
metastasering komt het meest frequent voor. Hematogene metastasering vind je voornamelijk in de
longen, lever en skelet, huid en hersenen. Hiervoor is verder onderzoek nodig, zoals xthorax, echo
lever en botscan.
Diagnostiek en stadiëring
Diagnose vind plaats in de triplediagnostiek: klinisch onderzoek, beeldvormend en pathalogisch.
Klinisch onderzoek
- Afnemen anamnese
- Borstonderzoek (visuele of palpale afwijkingen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Denisevstraten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
54879 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now