Hoofdstuk 2: Personen
Afdeling 1: waar gaat het over?
Privaatrecht: boek I. Personen
Afdeling 2: het begrip persoon
Rechtssubjecten Rechtsobjecten
= personen = voorwerpen
Natuurlijke
Rechtspersonen
personen
Publiekrechtelijk Privaatrechtelijk
Rechtssubject = drager van rechten en plichten tegenover rechtsobjecten.
Dieren behoren ook tot rechtsobjecten, zij zijn op zich zelf geen dragers van
rechten en plichten.
Afdeling 3: vanaf wanneer is iemand persoon?
Rechtspersoonlijkheid valt samen met het biologisch leven van een
persoon.
Biologisch leven is vanaf de geboorte als levend en levensvatbaar mens.
Geboorte is een feitelijke vaststelling, iemand is levend vanaf hij een teken van
leven vertoond.
Levensvatbaar: men zegt dat wanneer een persoon bij de geboorte de
noodzakelijke menselijke eigenschappen en organen bezit om minstens enige tijd
zelfstandig in leven te blijven.
Levensvatbaarheidsgrens: 180 dagen na conceptie van de verwekking. Als
iemand 180 dagen na de conceptie wordt geboren, wordt die levensvatbaar
geacht. 180 dagen = ongeveer 6 maand 2/3e vd zwangerschap.
Er moet een geboorte zijn, hartslag hoor je al redelijk snel en is dus eerder een
bijteken. Er wordt vooral rekening gehouden met het ademenen of wenen.
1
,2 formaliteiten om het kind te laten herkennen als rechtspersoonlijkheid:
- Kennisgeving aan ambtenaar burgerlijke stand met medisch attest door
verantwoordelijke vh ziekenhuis de eerstvolgende werkdag
- 1 van de ouders/beide moeten een aangifte doen binnen de termijn van 15
dagen na de geboorte. De akte van geboorte wordt onmiddellijk opgesteld
door de ambtenaar vd burgerlijke stand. (art. 43 e.v. BW)
Levensloos kind: heeft eigenlijk nooit geleefd dus is niet dood. Bij dood wordt er
vanuit gegaan dat er ooit levensvatbaarheid is vastgesteld.
Akte van levensloos kind: (art. 58 e.v. BW)
Zwangerschap 140-170 dagen vanaf de verwekking KAN akte opgemaakt
worden. Ouders beslissen of de akte opgemaakt moet worden.
Niet: bij zwangerschap korter dan 140 dagen.
Het menselijk leven voor de geboorte
(infans conceptus-regel)
Basisregel: natuurlijke persoon krijgt rechtspersoonlijkheid vanaf verklaring van
levensvatbaarheid.
Uitzondering: soms krijgt een persoon al rechtspersoonlijkheid vanaf de
verwekking. (bv. om te erven als moeder/vader sterft voor geboorte)
Opschortende voorwaarde: zal pas uitwerking hebben vanaf de levend en
levensvatbare geboorte.
Vermoeden van verwekking: als de vader op dag 301 voor de bevalling overlijdt,
dan wordt de vader niet bekeken als de biologische vader, hij kan de moeder niet
bevrucht hebben biologisch gezien. Art. 725 & 906 BW.
Afdeling 4: tot wanneer is iemand persoon?
Tot aan zijn overlijden
Rechtspersoonlijkheid valt samen met het biologisch leven van een
persoon.
Basisregel: er is rechtspersoonlijkheid tot overlijden.
Art. 55 BW: akte van overlijden.
Tot aan de gerechtelijke verklaring van overlijden van
vermisten (art. 126-135 BW)
Vermiste (“verdwenen persoon”): zekerheid omtrent overlijden, maar aangifte is
onmogelijk bij gebrek aan (identificeerbaar) lijk. Bv. vliegtuigcrashes,
terroristische aanslagen,…
4 toepassingsvoorwaarden: art. 126 BW.
2
,Gevolg:
- Vonnis FRB1 (beschikkend gedeelte) = vermeldingen voor de akte van
overlijden & datum van overlijden (vermoeden).
- ABS = opmaak akte van overlijden op aanvraag van rechtbank.
Tot aan het ‘alsof-overlijden’ van de afwezige (art. 112-125 BW)
Afwezige: onzeker of iemand al dan niet in leven is, gebaseerd op vermoedens
en veronderstellingen.
2 stappen:
- Vermoeden van afwezigheid (vrederechter)
- Verklaring van afwezigheid (familierechtbank)
A. Vermoeden van afwezigheid
3 toepassingsvoorwaarden (art. 112 BW)
Gevolg:
- Gerechtelijk bewindvoerder
- Belang behartigen
- Minderjarige kinderen
- Echtgenoten
Art. 220 BW voorziet dat als 1 van de echtgenoten vermoedelijk afwezig is, de
andere echtgenoot toestemming kan krijgen van de FRB om de handelingen van
art. 215 BW te verrichten.
B. Verklaring van overlijden: het ‘alsof-overlijden’
Toepassingsvoorwaarden art. 118 BW.
Vermoeden moet niet verplicht orden uitgesproken door de vrederechter, het
kan.
Gevolg:
- Vonnis FRB (beschikkend gedeelte) = vermeldingen voor de akte van
‘overlijden’/afwezigheid
- ABS = akte van afwezigheid (overlijden kan niet worden vastgesteld)
- Datum akte van afwezigheid (art. 61 BW) = datum overlijden
Hoofdstuk 3: identiteit
Afdeling 1: de feitelijke identiteit: de
persoonlijkheidsrechten
Waar gaat het over?
Wij zijn door de persoonlijkheidsrechten beschermd door inmenging door andere
burgers. Bv. recht op privacy, recht op eer en goede naam,…
1
familierechtbank
3
, Afdeling 2: de juridische identiteit
De staat van de personen
= het geheel van wat iemand mag (deelnemen ah rechtsverkeer) en wat iemand
heeft (vermogen).
Onze staat is het geheel van wat wij hebben en mogen. Wij worden in het
rechtsverkeer ingedeeld in bepaalde categorieën. Onze staat is meerderjarige
ouders. Staat in familie is bv. kind van ouders. Indeling in categorie gaat bepalen
wat je rechten en plichten zijn. Je wordt ingedeeld op basis van bepaalde
eigenschappen = element van staat.
1 staat van de persoon in de natie (nationaliteit) = element van staat
2 staat van de persoon als enkeling (leeftijd & geestelijke / fysieke
gezondheidstoestand) = element van staat
3 staat van de persoon in de familie = verhouding van staat
De vorderingen van staat
= rechtsvorderingen om een element of verhouding van staat te doen vaststellen
of wijzigen.
Ex nunc = constitutief = toekomst. (NUnc, vanaf NU)
Ex tunc = declaratief = terugwerkend.
Rechtsvordering
Wijzigen Vaststellen
Constitutieve Declaratieve
vordering van vordering van
staat (ex nunc) staat (ex tunc)
Vordering tot Vordering tot
betwisting van inroeping van
staat staat
Vordering tot inroeping van staat = bv. je staat in familie is dat je vaderloos bent
maar na 5 jaar word je erkend, dan is dat inroeping van staat en werkt dat
retroactief terug tot op het moment vd geboorte.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shanyawouters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $11.32. Je zit daarna nergens aan vast.