Duidelijke en heldere samenvatting van het boek "Toegepaste micro-economie" van Dietz, Heijman & Marks. De samenvatting is aangevuld met voorbeelden (afbeeldingen) uit het boek en uit de colleges van Dhr. Marks.
Toegepaste micro-economie
Deel I: Werkterrein en methode
H1. De economische wetenschap
1.1 Economische problemen
‘Traditionele’ Economische problemen:
Goederenvoorziening verloopt niet altijd vlekkeloos.
NL: hoge huizenprijzen, hoge eurokoers, omvangrijke staatsschuld, failliet gaande
bedrijven, oplopende werkloosheid en vergrijzing.
‘Nieuwe’ economische problemen:
Milieuproblemen worden vaak gezien als technisch probleem, toch is de bijdrage van
economen aan de analyse ervan van grote betekenis. Ook honger en ondervoeding in de
wereld, wapenwedlopen en natuurrampen hebben een economisch karakter. Er is veel
discussie over welke economische problemen de prioriteit hebben.
Economisch probleem = situatie van relatieve schaarste
1.2 Wat bestudeert de economie?
Ervaringsobject en kenobject
Ervaringsobject/materiële object:
o Welk deel v/d werkelijkheid onderdeel van studie is: de maatschappij
(economie: volkshuishouding).
o Bestuderen van individueel menselijk gedrag, relaties tussen mensen of
groepen mensen en maatschappelijke instituties.
o Ervaringsobject is dus hetzelfde als bij andere sociale wetenschappen.
o Economie = ‘de wetenschap die zich bezighoudt met sociale relaties rond
productie, consumptie en de verdeling van goederen en diensten.’
Kenobject:
o Niet wat wordt bestudeerd maar hoe de werkelijkheid wordt geanalyseerd.
o Economen bezien de wereld vanuit het perspectief van de relatieve
schaarste: de spanning tussen behoeften en middelen.
o Robbins: relatieve schaarste, alternatieve bruikbaarheid en
rangschikbaarheid.
Behoeften
Samenvatting toegepaste micro- 1
economie
, Individuele behoeften zijn het vertrekpunt voor economische analyses. Alleen al om in
leven te blijven heeft iedereen behoeften.
Fysiek bepaalde behoeften: kleding, voedsel, medische zorg, etc.
Sociaal bepaalde behoeften: individuele behoeften die ontstaan doordat we leven
in een maatschappij waarin een bepaalde cultuur heerst (bijv. modieuze kleding).
Het is moeilijk om een onderscheid te maken tussen economische en niet-economische
behoeften. Economen kunnen eigenlijk niet zeggen waarom iemand een bepaalde
behoefte heeft (o.a. volgens economen Piet Hennipman & Lionel Robbins).
Het enige wat altijd geldt is dat het steeds om individuele behoeften gaat.
Complicaties/invloeden op individuele behoeften:
Interdependentie
o Afhankelijk zijn van de behoeften die andere individuen hebben.
o Veblen (1899): jaloezie-effecten ‘conspicuous consumption’
o Duesenberry (1949): aandacht voor het imiterende karakter van veel
consumptieve bestedingen.
Overheid
o Oefent invloed uit op het behoeftenpatroon. Sommige behoeften worden
opgelegd (leerplicht) of verboden (heroïnegebruik) anderen worden
ondersteund (met subsidies) of ontmoedigd (extra belastingheffing).
Maatschappelijk gedragen normen en waarden
Middelen
Om in behoeften te voorzien (behoeftebevrediging) zijn middelen nodig.
Verschillende soorten:
Goederen vs. diensten
o Individueel goed: rivaliserende consumptie, uitsluitbaar
o Collectief goed: niet-rivaliserende consumptie, niet uitsluitbaar
o Quasi-collectief goed: niet rivaliserend, producent kan consument uitsluiten
Consumptiemiddelen vs. productiemiddelen
o Consumptiemiddelen: Bevredigen op een directe wijze behoeften (bijv. een
broek).
o Productiemiddelen/productiefactoren: hiermee worden goederen en diensten
geschikter gemaakt voor consumptie (bijv. schaar en naaimachine of
productiefactoren natuur een arbeid).
Relatieve schaarste
Veel behoeften blijven onbevredigd: de middelen zijn schaars in verhouding tot de
behoeften. De relatering aan behoeften is essentieel voor het schaarstebegrip: het aantal
rotte eieren is bijv. gering, maar dekt de behoefte ruims. Aantal goede eieren is groot,
maar dekt de behoefte niet.
Tegenover relatief schaarse goederen staan vrije goederen, bijvoorbeeld het water in een
rivier. Als er weinig mensen langs de rivier wonen kunnen zij allemaal in hun behoefte
voorzien (drinken en wassen), als er steeds meer mensen langs de rivier komen wonen
wordt water een relatief schaars goed (bijv. door industriële vervuiling). Zodra rivierwater
echt schaars wordt is er een economisch probleem.
Samenvatting toegepaste micro- 2
economie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 118465BSKstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.76. You're not tied to anything after your purchase.
