Samenvatting VWO AARDRIJKSKUNDE EXAMEN - DOMEIN E : LEEFOMGEVING
22 views 0 purchase
Course
Aardrijkskunde
Level
VWO / Gymnasium
Voor Aardrijkskunde staan in de syllabus verschillende domeinen die je voor het vwo examen moet kennen, waaronder Domein E: Leefomgeving. Dat wat je voor dit domein moet kennen is verspreid over zowel verschillende boeken als hoofdstukken. Daarom heb ik, om het overzichtelijker te maken, alle infor...
De Rijn en de Maas zijn de grootste rivieren in Nederland
Zeven kenmerken van de Rijn
o 1230 km lang
o Ontspringt in Zwitserland
o Bergrivier
o Gletsjers uit het Gotthardmassief
o Stroomt door zes landen
o Gevoed door enkele zijrivieren
o Gemengde rivier
Vijf kenmerken van de Maas
o 950 km lang
o Ontspringt in Frankrijk
o Luxemburg, België en Nederland
o Regenwater
o Regenrivier
Verval= het hoogteverschil tussen twee punten van een rivier
Verhang (m/km)= het hoogteverschil tussen twee punten van een rivier die 1 kilometer uit elkaar
liggen, verval per kilometer
Lengteprofiel van een rivier= het verloop van de waterspiegel in lengterichting
Stroomstelsel= het geheel van hoofdstromen en zijtakken van de rivier
Drie onderdelen van het stroomstelsel
o Bovenloop (hoog in de bergen, stroming het snelst, veel erosie)
o Middenloop (middelste deel, door een dal, verhang gemiddeld)
o Benedenloop (laagland, overstromingsvlakte, verhang gering, meanderen, sedimentatie)
Stroomgebied= het verzamelgebied van een rivier waarbinnen alle neerslag via de zijtakken naar de
hoofdrivier stroomt
Waterscheiding= de grens tussen twee stroomgebieden
Waterscheidingen liggen meestal in gebieden met reliëf
, Vertragingstijd= de hoeveelheid tijd die water nodig heeft om na een regenbui in de rivier te komen
Drie factoren die de vertragingstijd bepalen
o De aanwezigheid van vegetatie
o De doorlaatbaarheid van de bodem
o De invloed van de mens (hoe meer, hoe korter)
Debiet (m^3/s)= de totale hoeveelheid water die een rivier in een bepaalde tijdseenheid afvoert
Regiem= de variatie van waterafvoer gedurende een jaar
Piekafvoer= wanneer er een grote hoeveelheid water in korte tijd moet worden afgevoerd via een
rivier
Drie soorten rivieren
o Gletsjerrivier (smeltwater uit bergen, vanuit gletsjers, vanuit sneeuw, voorjaar)
o Regenrivier (natte maanden, hoge verdamping)
o Gemengde rivier (minder schommelingen, relatief regelmatig)
De Rijn en de Maas hebben beiden een groter debiet in de winter
Zomerbed= de smalle bedding waarin de rivier in de zomer stroomt, als het water laag staat
Zomerdijk= lage dijk dichtbij de rivier, die ervoor zorgt dat de rivier in het stroomprofiel wordt
gehouden bij een alge afvoer
Winterbed= een bredere bedding waarin de rivier in de winter stroomt, als het water hoog staat
Winterdijk= hoge dijk die verder van de rivier af ligt, moet het binnendijkse gebied beschermen tegen
een overstroming
Uiterwaarden= het gebied tussen de zomer- en winterdijk die de rivier nodig heeft om tijdelijke
piekafvoeren aan te kunnen
Drie vormen van bedreiging door water
o Klimaatverandering (onregelmatiger neerslagregiem, onregelmatig regiem van de rivieren,
piekafvoer, hoog overstromingsrisico, zeespiegelstijging, stormen, hoge overstromingsrisico)
o Bodemdaling (noorden en westen, kanteling, gaswinning, klink, ontwatering, oxidatie van
veengronden)
o Absolute zeespiegelstijging (absolute bodemdaling, relatieve zeespiegelstijging, kustbeheer)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vwoexamenstress. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
