Definities
Sociale psychologie: de wetenschap die zich richt op het begrijpen van de aard en
oorzaken van menselijk gedrag en cognities in sociale situaties.
Toegepaste sociale psychologie: toepassen van sociaal psychologische constructen,
principes, theorieën, interventietechnieken, methoden, en onderzoeksresultaten om
sociale problemen te begrijpen en op te lossen.
o Construct: latente individuele eigenschap (je hebt hem wel, maar je kan het
niet aan de buitenkant zien attitude, waarde, sociale norm,
prestatiemotivatie)
o Principe: werking van een psychologisch proces
o Theorie: geïntegreerde set principes waarmee gedrag en cognities kunnen
worden beschreven, verklaard en voorspeld.
Belang theorie
- ‘there is nothing so practical as a good theory’ – Lewin
- Structureren van problemen
- Selectie relevante determinanten
- Richting voor oplossing
- Evaluatie
Theorieën: sociale invloed
Invloed van sociale omgeving op gedachten, gevoelens en gedrag
Voorbeeld: focus theory of normative conduct.
Theorieën: sociale cognitive
Hoe denken we over anderen en de wereld
Voorbeeld: attributietheorie, cognitieve dissonantietheorie, theorie van gepland
gedrag, sociale vergelijkingstheorie
Theorieën: sociale relaties
Hoe gaan we om met anderen, waarom hebben we goede relaties dan wel conflicten
Voorbeeld: ingroup/outgroup biases, stereotypen, prosociaal gedrag,
interdependentietheorie
,Verschil fundamentele en toegepaste sociale psychologie
Fundamenteel:
- Nadruk op ontwikkelen en testen theorieën
- Deductief: van theorie naar probleem 1 theorie
Toegepast:
- Nadruk op begrijpen en oplossen van sociale problemen
- Inductief: van probleem naar verklaringen meerdere theorieën
Overeenkomst fundamentele en toegepaste sociale psychologie
Ontwikkelen en testen theorieën:
o Fundamentele benadering in toegepast onderzoek
o Toegepast onderzoek leidt tot fundamentele kennis
Wetenschappelijke methoden
Beschrijven, voorspellen, causaliteit, verklaren
Gericht op zelfde oorzaken van cognities en gedrag
Factoren die van invloed zijn op cognities en gedrag
- Individueel: attitudes, waarden
- Sociaal: opinies en gedrag van anderen
- Situationeel: fysieke omgeving
- Cultureel: gedeelde opvattingen, percepties, normen
- Biologisch: genetische factoren
Kenmerken toegepaste sociale psychologie
1. Probleemgericht: meerdere theorieën, methoden, interventies
2. Waardenorientatie
3. Sociale bruikbaarheid: sterke effecten, lange termijn effecten
4. Generaliseerbaarheid: representatieve steekproef
5. Veldonderzoek
6. Interdisciplinair
7. Opdrachtgever: ministeries, provincies etc. Snel resultaat en toegankelijk
8. Kosten-baten afweging
9. Politieke haalbaarheid
10. ‘output’: wetenschap vs maatschappij
Voorbeelden van toepassing onderzoek
Probleem oplossen: directe toepassing
Input voor beleid, naast andere factoren
Agenda setting
Onderzoek om besluitvorming uit te stellen
Onderzoek om eigen standpunt te ondersteunen
Manipulatie
Deel 2: interventies
Toegepaste gedragsanalyse
Gevolgen van gedrag motiveren gedrag
o Positieve gevolgen verkrijgen
, o Negatieve gevolgen vermijden
Vooral directe en zekere gevolgen beïnvloeden gedrag
Gewenst gedrag stimuleren of ongewenst gedrag afremmen door gevolgen van
gedrag te veranderen
Interventiestrategieën
Antecedente strategieën
o Veranderen van factoren in omgeving voorafgaande aan gedrag
o Sturen gedrag, kondigen mogelijke gevolgen aan
o Voorlichting, educatie, training, prompts, voorbeeldgedrag, commitment
Consequentie strategieën
o Veranderen van gevolgen van gedrag
o Controleren gedrag
o Straffen, belonen, feedback
Three-term contigency
o Antecendent gedrag consequentie
Interventies en sociale invloed
Compliance techniques: technieken die de kans verhogen dat iemand een verzoek
om gedrag te veranderen volgt
o Consistentie
Consistent over willen komen
Voet-tussen-de-deur techniek
Commitment
Cognitieve dissonantie oproepen
o Sociaal bewijs
Informatie over wat anderen verwachten (injunctieve normen) of wat
anderen doen (descriptieve norm)
Sociale vergelijkingsfeedback – jij in vergelijking met anderen. Slecht
voorbeeld doet slecht volgen
o Autoriteit
We laten ons gemakkelijker overtuigen door een autoriteit dan door
iemand met een lage status
Mening van deskundigen als heuristiek (ELM)
o Aardig vinden
We doen meer voor mensen die we kennen en aardig vinden
We vinden mensen die op ons lijken en die ons aanvullen aardiger
Benadruk overeenkomsten
Block-leader approach
o Reciprociteit
Voor wat hoort wat
Eerst iets geven
o Schaarste
Als iets schaars is of moeilijk te krijgen zal het wel waardevol zijn
Verlies vermijden
Potentiële verliezen benadrukken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jasmijn33. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.