Class notes
Eet- en drinkstoornissen (eds) Samenvatting
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak ‘eet- en drinkstoornissen’ (eds) voor de opleiding Logopedie aan de Hogeschool Rotterdam (1e jaar). .
[Show more]
Seller
Follow
nnnurr
Reviews received
Content preview
Les 1 Eet-en drinkstoornissen (EDS)• Eten (drinken):
- Is het proces van voedselopname van mond tot maag, met inbegrip van de sensorische
activiteit, het gedrag, de opname van het voedsel en de verwerking ervan.
• Slikken:
- ”Door het keelgat doen gaan”) is het proces waarbij het voedsel via de orale, faryngeale en
oesofageale fase naar de maag wordt getransporteerd.
• Het normale slikproces in 3 fasen
- Fase 1: (voorbereidende) Orale fase
- Fase 2: Faryngeale fase
- Fase 3: Oesofageale fase
• Fase 1: (voorbereidende) Orale fase
- Willekeurig en bewust
- Mond openen, afbijten, voedsel wordt in de mond
geplaatst, proeven, zijwaartse tongbeweging, kauwen,
tong verzamelt voedsel, bolusvorming, voedsel wordt
naar achteren getransporteerd.
• Fase 2: Faryngeale fase
- Onwillekeurig en bewust
- Het velum (zachte verhemelte) trekt op om de neusweg
af te sluiten, het bovenste gedeelte van de keelholte
trekt licht samen, he ng en naar voren bewegen van
hyoid (tongbeen).
• Fase 3: Oesofageale (slokdarm) fase
- Onbewust en onwillekeurig
- Ontspannen en openen van slokdarms ncter (onderste
sluitspieren van je slokdarm), voedselbrok wordt naar
maag getransporteerd door de peristaltische beweging.
• In welke fase gaat het mis?
- Een kind van 0;5 jaar krijgt voor het eerst lepelvoeding.
Het lukt het kind niet om de mond te openen en van de
lepel af te happen.
- Een kind van 1;0 jaar eet een koekje. Het lukt het kind
niet om een goede kauwbeweging te maken.
- Antwoord beide casussen: orale fase.
• Primaire mondfuncties:
- Borst en/of esvoeding
- Lepelvoeding
- Kauwen
- Drinken
• Borst en/of esvoeding
- Adem-/zuig-/slikcoördinatie
- Tijdens het zuigen kan kind ademhalen
- Tijdens slikken wordt de ademhaling onderbroken
- 12- 14 weken pm (post menstrueel) kan kind al slikken. Dus de baby kan 12-14 weken na de
bevruchting slikken
- 15-18 weken pm kan kind zuigen
- Vanaf de geboorte op basis van orale re exactiviteit
- Afname orale re exactiviteit door neurologische rijping
flfl fl ffi fi fl
, • Orale re exen
- “orale re exen bestaan uit motorische patronen die uitgelokt worden door sensibele ervaringen
(input)”
- Re exen kunnen een voedende en beschermende functie hebben
- Orale re exen indelen in 2 categorieën: voedende re exen en beschermende re exen
Voedende re exen Beschermende re exen
Zuig-slikre ex Wurgre ex
Tepelzoekre ex Hoestre ex
Bijtre ex
(Palmomentale re ex) niet bij alle baby’s even
goed uit te lokken
• Zuig-slikre ex
- Opwekken: met tepel, speen of vinger zachtjes de lippen, het lipslijmvlies, het tandvlees of het
hardde gehemelte aanraken
- Reactie: tuiten van de lippen, zuig-/slikreactie treedt op
- Doel: voedsel tot je kunnen nemen
- Ontwikkeling: vanaf geboorte aanwezig
- de gecombineerde zuig-/slikre ex verdwijnt tussen 3 a 5 maanden
- de afzonderlijke slikre ex blijft bestaan
• Slikre ex
- Opwekken: voedsel, vloeistof raakt de gehemeltebogen en velum
- Reactie: slik wordt opgewekt
- Doel: voedsel transporteren
- Ontwikkeling: levenslang aanwezig
• Tepelzoekre ex
- Opwekken: aanraken van de wang of rondom de mond
- Reactie: kind draait het hoofd en de mond richting de stimulatie en opent de mond
- Doel: actief zoeken naar de voedselbron
- Ontwikkeling: vanaf de geboorte tot ongeveer 3 maanden na de geboorte
• Bijtre ex
- Opwekken: stimuleren van de kaken, zowel voor in de mond als aan de zijkant
- Reactie: ritmische op-en neergaande bewegingen van de onderkaak
- Doel: bijtre ex ondersteunt het zuigen
- Ontwikkeling: aanwezig rondom de geboorte naarmate het zuigen krachtiger wordt verdwijnt
het bijten en wordt het zuigen bepaald door het vacuüm in de mond
- Vanaf 4 maanden inhiberen (wordt onderdrukt) en rond de 6e maand verdwenen
• Palmomentale re ex (niet bij iedere baby even sterk)
- Opwekken: door over de muis van de duim van de zuigeling te wrijven
- Reactie: reacties in het mondgebied variërend van lichte trekkingen van de lippen tot duidelijke
zuigbewegingen
- Doel: stimuleren van activiteit in het mondgebied
- Ontwikkeling: vanaf geboorte tot 1 maand
fl flflflflflflfl flflflflflfl flflfl fl fl fl fl
, • Hoestre ex
- Stimulatie: voedsel of speeksel komt terecht op de stemplooien of in de bovenste luchtwegen
- Reactie: hoesten
- Doel: voorkomen van aspiratie (voorkomen dat het in je longen komt)
- Ontwikkeling: vanaf geboorte levenslang aanwezig
• Wurgre ex / kokhalsre ex
- Opwekken: bij stimulatie van de voorste delen van de mond (tandvlees, harde gehemelte,
tongpunt)
- Reactie: kokhalzen
- Doel: beschermen tegen vreemde voorwerpen in de mond
• Ontwikkeling van het wurgre ex
- Bij pasgeborene is de zuig-/slikre ex zo sterk dat deze de wurgre ex inhibeert (onderdrukt)
- Tot ong 7 maanden is e wurgre ex op te wekken op het eerste deel van de tong
- Vanaf t maanden verplaatst de wurgre ex zich naar het achterste deel van de tong en blijft daar
een leven lang
• Willekeurige motoriek
- Vanaf geboorte: re exmatig drinken
- Vanaf 2 mnd afname: van de re exen en overgang naar willekeurige motoriek van zuigen
- Vanaf 3 a 4 mnd: de gehele voeding drinken met willekeurige motoriek
- Vanaf 4 à 6 mnd: De slik- en beschermingsre exen blijven bestaan. Starten met eten van een
lepel
- Vanaf 8 a 12 mnd alle voedingsre exen verdwenen. Willekeurige, bewuste motoriek wordt
willekeurige automatische motoriek
• Lepelvoeding
- Vanaf 4-6 maanden
- Via zuig-slikbeweging naar actief afhappen
- Gevoelige periode smaakontwikkeling (4-12 mnd)
- Aanvankelijk alleen gladde voeding
- Mondmotorische vaardigheid moet geleerd worden
- Gemiddeld 7 weken nodig om te leren eten van een lepel
• Kauwen
- Vanaf 7-8 maanden
- Leren verwerken van structuur
- In begin kokhalzen / verslikken
- Mondmotorische vaardigheid moet geleerd worden
- Eerst voedsel aanbieden wat zacht wordt in de mond
• Laterale (zijwaartse) tongbewegingen
- 6 mnd: tong maakt laterale bewegingen als voedsel aan de zijkant zit
- 8 mnd: voedsel vanuit het midden naar de zijkant verplaatsen
- Laterale beweging is uit te lokken door voedsel in de wangzak aan te bieden
• Drinken uit een open beker
- Vanaf 8-10 maanden
- Vloeistof uit beker / glas
- Coördinatie adem / slikken / lipactiviteit
- Mondmotorische vaardigheid moet geleerd worden
- Meest ver jnde vaardigheid
flfl fi fl fl flflfl fl fl fl fl
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nnnurr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now