Samenvatting Geschiedenis vwo 4/5/6 tijdvak 8 de tijd van de burgers en stoommachines Geschiedenis Werkplaats
33 views 2 purchases
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Dit is een samenvatting geschikt voor leerlingen uit vwo 4 vwo 5 en vwo 6. In deze samenvatting is hoofdstuk/tijdvak 8 'De Tijd van Burgers en Stoommachines' samengevat en onderverdeeld in de volgende paragrafen:
§1 De industriële revolutie
§2 Politiek-maatschappelijke stromingen
§3 Democr...
Geschiedenis tijdvak 8
De tijd van de burgers en stoommachines
§1 De industriële revolutie
De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een
industriële samenleving.
In 1800 veranderde de productiemethode in Groot-Brittannië, door middel
van stoommachines. Deze mechanisatie zorgden samen met
schaalvergroting voor de industrie. Deze ingrijpende verandering van
productiemethode in fabrieken wordt de industriële revolutie genoemd.
De industrialisatie verplaatste zich na Groot-Brittannië, in de tijd van
de burgers en stoommachines, naar de VS, Europa en Japan. Door deze
grote verandering wordt de periode vanaf 1800-heden de moderne tijd
genoemd.
Door de industriële revolutie ontstond de nieuwe industriële
samenleving, waarin het grootste gedeelte van de bevolking in de stad
woonde. Door de bouw van fabrieken en arbeiderswoningen breidden
steden zich uit. Boeren verhuisden vanuit het plattenland om in loondienst
in fabrieken te werken. Er ontstond zo een grote klasse van
industriearbeiders en een klasse van kapitalisten. Hiertussen ontstond er
een middenklasse die bestond uit leraren, ambtenaren, artsen, ect.
Oorzaken van de industriële revolutie
- Britse koloniale overheersing. Handelskapitalistische ondernemers
importeerde katoen uit India. Op het Britse plattenland maakte
spinners en wevers stoffen van katoen.
- Toen de plattelandsnijverheid de vraag niet meer aankon,
investeerde ondernemers in nieuwe technieken. Waardoor
spinnenwielen en weefgetouwen aangesloten konden worden op
stoommachines. Dit werd ontwikkeld in een ander deel van de
industriesector: de mijnindustrie. James Watt verbeterde de
stoommachine, waardoor het ook bruikbaar werd voor de
textielindustrie.
- Stoommachines zorgde voor sneller, grootschaliger en een
goedkopere productie. Door de industriële revolutie nam de kwaliteit
van producten toe.
- Door de Britse beheersing van de wereldzeeën, werd er ook veel
katoen geëxporteerd. Om aan grondstoffen te komen, gingen ze
naar het zuiden van de VS. Hier werd katoen goedkoop gewonnen
met slavenarbeid.
- De overgang van de textielindustrie stimuleerde de winning van
steenkool en de productie van ijzer.
, Vanaf de 17e eeuw probeerde Britse edelen en grote boeren geld te
verdienen door de landbouwproductie op te voeren. Hierdoor nam de
voedselproductie toe wat zorgde voor een bevolkingsgroei, wat zorgde
voor een grotere vraag naar kleding. Op het land was er minder arbeid
nodig, waardoor goedkope arbeidskrachten beschikbaar werden voor de
industrie.
De bevolkingsgroei nam ook toe door de uitvinding van het pokkenvaccin
(Edward Jenner), waarmee een medische revolutie ontstond en de
gezondheidszorg zich sterk verbeterde.
Er was ook een transportrevolutie, doordat ondernemers in het hele
land interesseerde in kanalen en wegen. Zo ontstond er een dicht netwerk
van vaarwegen, waar fabrieken langs werden gebouwd. De stoommachine
maakte ook de stoomtrein mogelijk, waardoor Groot-Brittannië een
spoorweegnet kreeg wat weer voordelig was voor de industrie.
Groot-Brittannië was in 1850 de werkplaats van de wereld. De industrieën
ontwikkelden zich verder voort tot een tweede industriële revolutie,
waarin Duitsland en de VS de leiding namen. Belangrijk in deze fase was
de ontwikkeling van de staalindustrie (ijzer vervangen voor staal),
chemische industrie (plastic en medicijnen) en elektronische industrie
(straatverlichting). De ontdekking van kunstmest zorgde ook voor een
nieuwe voedingsmiddelenindustrie (blikvoedsel).
Bedrijven groeiden en maakte gebruik van wetenschap door middel van
laboratoria voor verbetering van de producten. Kapitalisten strijden tegen
hun concurrenten, waardoor de industrie ook aan de gang bleef.
De transportrevolutie zette zich verder voor, met het spoorwegennet dat
wereldwijd werd uitgebreid. Het stoomschip verdrong de zeilboot en later
ontstonden er fietsen, auto’s en vliegtuigen.
§2 Politiek-maatschappelijke stromingen
De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme,
nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.
Na de ondergang van Napoleon werd op het Congres van Wenen (1814-
1815) afspraken gemaakt, zodat Frankrijk niet de vrede in Europa opnieuw
kon bedreigen. Hierdoor kreeg Pruisen veel gebied erbij en werd
Nederland samengevoegd met België. Oostrijk kreeg delen van Italië,
waarvan de rest werd verdeeld tussen koningen, hertogen en de paus. Het
Duitse gebied werd een los verbond van 4 stadsstaten en 35 monarchieën,
waaronder de grote mogendheden Pruisen en Oostenrijk.
Frankrijk kreeg weer een koning uit het huis Bourbon. Nederland werd een
monarchie met Willem I als koning. Overal werden de burgerrechten
beperkt en voorrechten van de adel en de kerk hersteld.
Groot-Brittannië, Oostenrijk, Pruisen en Rusland spraken in 1815 af de
vrede te handhaven om revoluties tegen te gaan, waarna Frankrijk hier
ook bij aansloot. Hierdoor bleef er tientallen jaren vrede tussen de grote
mogendheden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ElenavanVliet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.49. You're not tied to anything after your purchase.
