Samenvatting van het boek Compendium van het personen- en familierecht van S.F.M. Wortmann & J. van Duijvendijk-Brand (viertiende druk). In de samenvatting zijn alle artikelen opgenomen die voorgeschreven staan. Verder zijn de volgende hoofdstukken van het boek samengevat: 1 t/m 20. Deze samenvatti...
Week 1a – Inleiding, EVRM, ouders en kinderen l (afstamming en adoptie) en week 1b –
Ouders en kinderen ll (afstamming en adoptie).....................................................................11
Hoofdstuk 1 Inleiding......................................................................................................... 11
1. Algemeen................................................................................................................... 11
2. Inhoud van Boek 1 BW: personen- en familierecht.....................................................11
Hoofdstuk 2 De algemene bepalingen (titel 1)...................................................................11
6. Bloed- en aanverwantschap.......................................................................................11
6a. Het Marckx-arrest; positieve verplichtingen..............................................................12
6b. Wanneer is er familie- en gezinsleven......................................................................12
Hoofdstuk 11 Afstamming en adoptie (titel 11 en 12)........................................................13
111. Inleiding.................................................................................................................. 13
111a. Recht om te weten van wie men afstamt..............................................................14
111b. Draagmoederschap..............................................................................................14
112. Rechtsgevolgen van het al dan niet in familierechtelijke betrekking staan tot een
ouder.............................................................................................................................. 15
113. Kunstmatige donorbevruchting...............................................................................16
114. Tijdens huwelijk of geregistreerd partnerschap geboren kinderen..........................16
115. Ontkenning van het door huwelijk of geregistreerd partnerschap ontstane vader- of
duomoederschap...........................................................................................................16
Verschillen ontkenning vaderschap en ontkenning duomoederschap.........................17
Voorwaarden voor ontkenning vaderschap en ontkenning duomoederschap.............17
116. Rechtskarakter, vorm en gevolgen van erkenning..................................................18
117. Nietigheid van de erkenning...................................................................................18
117a. Vervanging van de toestemming tot erkenning.....................................................19
A. Voorwaarden voor de aspirant-erkenner die verwekker of donor is (art. 1:204 lid 3
BW)............................................................................................................................ 19
B. Voorwaarden voor de aspirant-erkenner die als levensgezel toestemming heeft
gegeven tot een daad die de verweking van het kind tot gevolg kan hebben gehad
(art. 1:204 lid 4 BW)....................................................................................................19
118. Vernietiging van de erkenning................................................................................20
119. Gerechtelijke vaststelling van het ouderschap.......................................................20
120. Inroeping en betwisting van staat van een kind......................................................21
121a. Algemene voorwaarden voor adoptie...................................................................21
122. Bijzondere voorwaarden voor adoptie....................................................................21
122a. Gevolgen van adoptie; herroeping.......................................................................22
Een kindje van de ooievaar? Over draagmoederschap: heden en toekomst.....................24
1. Inleiding...................................................................................................................... 24
2. Terminologie en vormen van draagmoederschap......................................................24
2
, 3. Juridische vormgeving van het ouderschap...............................................................24
4. De rol van de rechter..................................................................................................25
5. Toekomst................................................................................................................... 25
Week 2a – Ouders en kinderen lll (gezag, zorg en omvang) en week 2b – Ouders en
kinderen lV (gezag, zorg en omgang, rapport Staatscommissie Herijking ouderschap.........27
Hoofdstuk 12 Minderjarigen en het over hun uitgeoefende gezag (titel 13 en 14).............27
127. Raad voor de kinderbescherming; gezagsregister.................................................27
128. Gezag; algemene uitgangspunten..........................................................................27
128a. Belangenstrijd tussen ouder of voogd en kind; bijzondere curator........................28
129. Het gezag over de persoon van de minderjarige....................................................28
130. Gezamenlijke gezagsuitoefening door ouders........................................................28
131. Gezamenlijke gezagsuitoefening door een ouder en zijn partner...........................29
Van rechtswege..........................................................................................................29
Krachtens rechterlijk beslissing...................................................................................29
131a. Geschillen over gezamenlijke gezagsuitoefening.................................................30
132. Gezagsuitoefening door een ouder alleen..............................................................30
133. Door de rechter opgedragen gezagsuitoefening door een ouder alleen.................30
136. Beperking van het gezag; ondertoezichtstelling.....................................................31
136a. Taak van de gecertificeerde instelling; aanwijzingen en geschillen......................31
136b. Uithuisplaatsing....................................................................................................32
136c. Uitoefening gezag door gecertificeerde instelling; beperking contact...................32
137. Beëindiging van het gezag.....................................................................................32
137a. Voorlopige voogdij................................................................................................33
138. Blokkaderecht van pleegouders.............................................................................33
139. Voogdij................................................................................................................... 33
140. Gezamenlijke voogdij.............................................................................................33
141. De rechtspersoon-voogd........................................................................................34
142. Ontslag...................................................................................................................34
143. Ondertoezichtstelling; beëindiging van de voogdij..................................................35
146. Internationaal privaatrechtelijke aspecten..............................................................35
Hoofdstuk 13 Omgang met en informatie over minderjarige kinderen (titel 15)..................36
147. Inleiding.................................................................................................................. 36
148. Omgang tussen ouder en het kind.........................................................................36
148a. Omgang van anderen dan ouders en het kind......................................................36
148b. Handhaving van omgangsregelingen...................................................................36
149. Informatie en consultatie........................................................................................37
149b. Verzoeken van het kind zelf.................................................................................37
Hoofdstuk 19 Procesrecht in zaken van personen- en familierecht....................................37
2
, 171g. Verzoekers, belanghebbenden en anderen..........................................................37
171h. Het verloop van de procedure..............................................................................38
De voorstellen van de Staatscommissie Herijking ouderschap..........................................38
2. Uitgangspunten..........................................................................................................38
2.2 Rechten en belangen van het kind.......................................................................38
2.4 Stem van het kind.................................................................................................38
3. Voorstellen ouderschap en gezag (algemeen)...........................................................39
3.1 Buiten huwelijk geboren kinderen.........................................................................39
3.4 Pleeggezinnen......................................................................................................39
4. Meerouderschap en meerpersoonsgezag..................................................................39
4.1 Meerouderschap...................................................................................................39
4.2 Meerpersoonsgezag.............................................................................................39
5. Draagmoederschap....................................................................................................40
5.1 Voorgestelde regeling...........................................................................................40
Week 3a – De persoon, nationaliteit en naamsrecht.............................................................41
Hoofdstuk 2 De algemene bepalingen (titel 1)...................................................................41
4. Het begrip persoon.....................................................................................................41
5. Begin en einde van de persoonlijkheid.......................................................................41
6. Bloed- en aanverwantschap.......................................................................................41
Hoofdstuk 3 De nationaliteit...............................................................................................41
7. Inleiding...................................................................................................................... 41
8. Verkrijging, verlening, verlies en vaststelling van het Nederlanderschap...................42
Hoofdstuk 4 De naam (titel 2)............................................................................................43
11. Verkrijging en wijziging van de geslachtsnaam........................................................43
12. Bewijs van de geslachtsnaam..................................................................................44
13. Verkrijging en wijziging van voornamen...................................................................44
14. Bescherming van de naam.......................................................................................44
15. Naam van de echtgenoten en geregistreerd partners..............................................45
Hoofdstuk 5 De woonplaats (titel 3)...................................................................................45
17. Inleiding....................................................................................................................45
18. De zelfstandige woonplaats.....................................................................................45
19. De afhankelijke woonplaats......................................................................................45
20. De vrijwillig gekozen woonplaats..............................................................................45
21. De noodzakelijk gekozen woonplaats......................................................................45
Hoofdstuk 6 De burgerlijke stand (titel 4)...........................................................................46
22. Inleiding....................................................................................................................46
23. De geboorteakte.......................................................................................................46
2
, 24. De overlijdensakte....................................................................................................46
25. Latere vermelding; akten van inschrijving en inschrijving van buitenlandse akten....46
26. Bewijskracht van de akten; openbaarheid van de registers......................................47
26a. Weigering een akte op te maken............................................................................47
27a. Wijziging van het geslacht in de geboorteakte.......................................................47
27b. Gevolgen wijziging van het geslacht in de geboorteakte........................................47
De “derde gender”-optie: de stand van zaken in Nederland in rechtsvergelijkend
perspectief......................................................................................................................... 48
Week 3b – Minderjarigen en vermogen.................................................................................49
Hoofdstuk 12 Minderjarigen en het over hen uitgeoefende gezag (titel 13 en 14).............49
125. Handelsonbekwaamheid van minderjarigen...........................................................49
126. Handlichting...........................................................................................................49
134. Het bewind over het vermogen van het kind en zijn vertegenwoordiging...............50
135. Vruchtgenot............................................................................................................50
144. Uitoefening van de voogdij wat betreft het vermogen van de minderjarige, het
voogdijbewind................................................................................................................50
145. Rekening en verantwoording bij het einde van de voogdij......................................51
Week 4a – Meerderjarigen en vermogen..............................................................................53
Hoofdstuk 14 Curatele (titel 16).........................................................................................53
150. Inleiding.................................................................................................................. 53
151. De ondertoezichtstelling.........................................................................................53
151a. De curator en kwaliteitseisen voor curatoren........................................................54
152. Gevolgen van de curatele......................................................................................54
153. Einde van de curatele.............................................................................................55
Hoofdstuk 16 Afwezigheid en vermissing (titel 18).............................................................55
164. Voorzieningen in geval van afwezigheid.................................................................55
165. Personen wier bestaan onzeker is.........................................................................55
166. Verklaring en vermoedelijk overlijden.....................................................................55
167. Vaststellen van overlijden in bijzondere gevallen...................................................56
Hoofdstuk 17 Beschermingsbewind (titel 19).....................................................................56
168. Inleiding; verhouding curatele en mentorschap......................................................56
169. De onderbewindstelling..........................................................................................57
169a. De bewindvoerder en kwaliteitseisen voor bewindvoerders.................................57
170. Gevolgen van de onderbewindstelling....................................................................58
171. Einde van het bewind.............................................................................................58
Hoofdstuk 18 Mentorschap (titel 20)..................................................................................58
171a. Inleiding; verhouding tot curatele en beschermingsbewind..................................58
171b. De instelling van het mentorschap.......................................................................59
2
, 171c. De mentor en kwaliteitseisen voor mentoren........................................................59
171d. Gevolgen van het mentorschap............................................................................59
171e. Einde van het mentorschap..................................................................................59
Week 4b – Huwelijk en geregistreerd partnerschap, ongehuwd samenwonen.
Huwelijksvermogensrecht l (rechten en plichten van echtgenoten).......................................60
Hoofdstuk 7 Het huwelijk (titel 5).......................................................................................60
28. Inleiding....................................................................................................................60
28a. Ongehuwd samenleven..........................................................................................60
29. De absolute inwendige huwelijksvereisten...............................................................60
30. De relatief inwendige huwelijksvereisten..................................................................61
31. De uitwendige huwelijksvereisten (formaliteiten)......................................................61
Kenbaar maken van het voornemen te huwen...........................................................61
32. Stuiting van het huwelijk...........................................................................................61
33. Voltrekking van het huwelijk.....................................................................................62
34. Nietigverklaring van een huwelijk.............................................................................62
35. Gevolgen van de nietigverklaring.............................................................................62
36. Bewijs van het bestaan van het huwelijk..................................................................62
Hoofdstuk 8 Het geregistreerd partnerschap (titel 5A).......................................................63
37a. Inleiding.................................................................................................................. 63
37b. Geregistreerd partnerschap en huwelijk: verschillen..............................................63
37c. Vereisten voor het aangaan van een geregistreerd partnerschap, stuiting,
voltrekking, nietigverklaring............................................................................................63
37d. Wijzen waarop het geregistreerd partnerschap eindigt...........................................63
37e. Beëindiging van het geregistreerd partnerschap met wederzijds goedvinden........63
37f. Ontbinding van het geregistreerd partnerschap......................................................64
37g. Omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk.............................64
Hoofdstuk 9 Het huwelijksvermogensrecht (titel 6-8).........................................................64
A. Algemene regels met betrekking tot rechten en verplichtingen van echtgenoten
(titel 6)..................................................................................................................... 64
39. Rechten en verplichtingen van echtgenoten.............................................................64
40. De wederzijdse verplichting elkander het nodige te verschaffen..............................64
41. De kosten der huishouding.......................................................................................66
42. Draagplicht voor kosten der huishouding.................................................................66
44. Fourneerplicht.......................................................................................................... 66
45. Afwijking van de hoofdregel bij overeenkomst..........................................................66
46. Rechten en verplichtingen tussen echtgenoten die niet samenwonen.....................66
47. Verruimde aansprakelijkheid voor huishoudelijke schulden (art. 1:85 BW)..............67
48. Bevrijding van aansprakelijkheid voor de in art. 1:85 lid 1 BW genoemde schulden 67
2
, 49. Vergoedingsrechten (art. 1:87 BW)..........................................................................67
50. Beschermende voorschriften (art. 1:88 en 1:89 BW)................................................67
55. Rechterlijke vervanging van de vereiste toestemming..............................................68
56. De sanctie; vernietigbaarheid (art. 1:89 BW)............................................................68
57. Bestuur (art. 1:90 BW...............................................................................................68
58. Bestuursopdracht (art. 1:91 BW)..............................................................................68
59. Derdenbescherming (art. 1:92 BW)..........................................................................68
60. Van tafel en bed gescheiden echtgenoten (art. 1:92a BW)......................................69
Relatievermogen hoofdstuk 18 Informeel samenleven en vermogensrecht.......................70
18.128 Inleiding.............................................................................................................. 70
18.129 Analoge toepassing van huwelijksvermogensrecht............................................70
18.130 Analoge toepassing van het personenvennootschapsrecht................................70
Week 5a – Huwelijksvermogensrecht ll (wettelijke gemeenschap en huwelijkse voorwaarden)
.............................................................................................................................................. 71
Hoofdstuk 9 Het huwelijksvermogensrecht (titel 6-8).........................................................71
B. De wettelijke (beperkte) gemeenschap van goederen (titel 7)............................71
61. De begrippen wettelijke gemeenschap van goederen en huwelijksgemeenschap. . .71
63. Wat omvat de wettelijke gemeenschap van goederen?...........................................71
64. Erfrechtelijke verkrijgingen en giften.........................................................................71
65. Verknochte goederen...............................................................................................72
66. Schulden: gemeenschapsschulden en privéschulden..............................................72
Hoofdregel voor wat de lasten betreft.........................................................................72
Uitzonderingen...........................................................................................................72
67. Schulden; aansprakelijkheid.....................................................................................72
68. Schulden; verhaal, aanwijsrecht en overnemingsrecht.............................................73
72. Bestuur over goederen der gemeenschap...............................................................73
75. Ontbinding van de gemeenschap (art. 1:99 BW)......................................................73
76. Gevolgen der ontbinding (art. 1:100-1:108 BW........................................................74
77. Het bestuur van de ontbonden gemeenschap..........................................................74
78. Scheiding en deling van de ontbonden huwelijksgemeenschap (art. 1:100 BW)......74
79. Aansprakelijkheid (voor reeds bestaande schulden) na ontbinding van de
huwelijksgemeenschap (art. 1:102 BW).........................................................................75
80. De afstand der gemeenschap (art. 1:103-108 BW)..................................................75
81. De dubbele afstand (art. 1:108 BW).........................................................................75
82. Opheffing van de gemeenschap van goederen (art. 1:109-113 BW)........................75
83. Enkele bijzondere vragen naar aanleiding van de ontbinding van de gemeenschap
door echtscheiding; belangrijke activa en de rol van het echtscheidingsconvenant.......75
C. Huwelijkse voorwaarden (titel 8).........................................................................76
2
, 85. Karakter van huwelijkse voorwaarden......................................................................76
86. De inwerkingtreding van huwelijkse voorwaarden....................................................76
87. Derdenbescherming.................................................................................................76
88. Huwelijkse voorwaarden door handelingsonbekwamen (art. 1:117 lid 1 BW)...........76
89. Slechts van huwelijksgoederenrecht........................................................................76
90. Uitsluiting van iedere gemeenschap van goederen..................................................77
91. Verrekenbedingen....................................................................................................77
92. Algemene regels voor verrekenbedingen.................................................................78
93. De periodieke verrekenbedingen..............................................................................79
94. Finale verrekenstelsels.............................................................................................79
De gemeenschap is beperkt..............................................................................................79
1. Beperking van de gemeenschap................................................................................79
2. De voorhuwelijkse onderneming................................................................................80
3. Uitwinning.................................................................................................................. 80
Week 5b – Echtscheiding en levensonderhoud.....................................................................81
Hoofdstuk 10 Ontbinding van het huwelijk en scheiding van tafel en bed (titel 9 en 10)....81
100. Wijzen waarop het huwelijk eindigt.........................................................................81
101. Echtscheiding: algemene regels.............................................................................81
104. Gevolgen van echtscheiding..................................................................................81
104a. Partneralimentatie; hoogte...................................................................................81
104b. Partneralimentatie; duur.......................................................................................82
104c. Partneralimentatie; overige aspecten...................................................................82
Alimentatieovereenkomsten (art. 1:158 BW)..............................................................82
Wijziging van de overeengekomen of vastgestelde alimentatie..................................83
Alimentatie en bijstand................................................................................................83
Hertrouwen of samenwonen als ware men gehuwd...................................................83
104d. Andere vermogensrechtelijke gevolgen van de scheiding....................................83
Benadeling gemeenschap en bewoningsrecht...........................................................83
Pensioenverdeling......................................................................................................83
104e. Gevolgen ten aanzien van kinderen.....................................................................83
105. Scheiding van tafel en bed.....................................................................................84
106. Gevolgen van scheiding van tafel en bed...............................................................84
107. Einde van scheiding van tafel en bed; verzoening..................................................84
108. Ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed....................................85
109. Procedure...............................................................................................................85
Hoofdstuk 15 Levensonderhoud (titel 17)..........................................................................85
156. Grondslagen en karakter van de verplichting tot levensonderhoud........................85
2
, 157. Gerechtigden en verplichtingen tot levensonderhoud.............................................85
158. Verplichtingen tot levensonderhoud op grond van bloed- en aanverwantschap.....85
159. Rangorde van gerechtigden en verplichtingen.......................................................86
160. Inhoud en omvang van de verplichting tot levensonderhoud tussen bloed- en
aanverwanten................................................................................................................86
161. Vastelling, wijziging en indexering van de verplichting tot levensonderhoud..........86
162. De verplichting jegens minderjarige en jonge meerderjarige kinderen...................87
162a. Inning van alimentatie..........................................................................................87
Week 6a – Erfrecht l (ab intestaat erfrecht)..........................................................................88
Hoofdstuk 20 Erfrecht........................................................................................................88
172. Algemeen...............................................................................................................88
174. Voorwaarden voor erfopvolging..............................................................................88
Erfopvolging bij versterf...........................................................................................88
175. Wie zijn erfgenamen bij versterf?...........................................................................88
176. Erfopvolging uit eigen hoofde of bij plaatsvervulling...............................................88
177. Het parentele stelsel...............................................................................................89
178. De erfdelen............................................................................................................. 89
179. De wettelijke toedeling van de nalatenschap aan de langstlevende echtgenoot en
de kinderen.................................................................................................................... 89
Opvolging in de goederen en de schulden..................................................................90
Niet-opeisbare geldvordering van de kinderen...........................................................90
Ongedaanmaking.......................................................................................................90
180. De wilsrechten van de kinderen en de uitoefening ervan.......................................90
De aard van de vordering in het kader van de wettelijke verdeling en de (on)mogelijkheid
van conservatoir beslag voor deze vordering.....................................................................91
1. Inleiding...................................................................................................................... 91
2. De bescherming van de langstlevende echtgenoot....................................................91
3. Een eigenaardige vordering.......................................................................................92
3.2 Overdraagbaarheid...............................................................................................92
3.3 Uitbetaling, afspraken en rentevergoeding...........................................................92
3.4 Verhaal van schuldeisers op de vordering............................................................92
Week 6b – Erfrecht ll (beperkingen in erfrecht genieten).......................................................93
Hoofdstuk 20 Erfrecht........................................................................................................93
Wettelijke rechten van dwingende aard...................................................................93
187. De legitieme portie.................................................................................................93
1. Karakter..................................................................................................................93
2. Het legitieme-breukdeel..........................................................................................93
3. De omvang van de legitieme portie........................................................................93
2
, 188. Het geldend maken van de legitieme portie...........................................................94
189. Inkorting................................................................................................................. 94
190. Andere wettelijke rechten.......................................................................................94
Het bestaansrecht van de legitieme...................................................................................95
Week 7a – Erfrecht ll (beperkingen in erfrecht genieten).......................................................96
Hoofdstuk 20 Erfrecht........................................................................................................96
Erfopvolging bij versterf...........................................................................................96
181. Afwijking bij uiterste wilsbeschikking......................................................................96
Erfopvolging bij testament.......................................................................................96
182. Uiterste wilsbeschikkingen.....................................................................................96
183. Wie kunnen uiterste wilsbeschikkingen maken en wie kunnen daaruit voordeel
genieten?....................................................................................................................... 97
184. Soorten van uiterste wilsbeschikkingen..................................................................97
Erfstellingen................................................................................................................ 97
Legaten...................................................................................................................... 97
Lasten......................................................................................................................... 98
Makingen onder een tijdsbepaling of voorwaarde.......................................................98
1. Makingen onder een tijdsbepaling.......................................................................98
2. Makingen onder een voorwaarde........................................................................98
185. Vormvereisten........................................................................................................99
Het teletestament: testeren op afstand onder de Tijdelijke wet COVID-19.........................99
2. Bestaande alternatieven volstaan niet........................................................................99
2.1 Algemeen; tussen droom en daad........................................................................99
2.3 Het depot-testament.............................................................................................99
2.4 Noodtestament................................................................................................100
Uitleg van uiterste wilsbeschikkingen...............................................................................100
2. Het stelsel van art. 4:46 BW.....................................................................................100
3. Analyse van de rechtspraak van de Hoge Raad over art. 4:46 BW..........................100
5. Art. 4:46 BW en de werking van de redelijkheid en billijkheid...................................100
6. Kritiek op art. 4:46 BW “van binnen uit”....................................................................101
Week 7b – Erfrecht ll (beperkingen in erfrecht genieten).....................................................102
Hoofdstuk 20 Erfrecht......................................................................................................102
Erfopvolging bij testament.....................................................................................102
186. Verklaring van erfrecht; het centraal testamentenregister; openbaar boedelregister
..................................................................................................................................... 102
Wettelijke rechten van dwingende aard.................................................................102
191. De rechtspositie van de erfgenaam......................................................................102
192. Aanvaarding en verwerping van nalatenschappen...............................................103
2
, Zuivere aanvaarding.................................................................................................103
Aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving (beneficiaire aanvaarding)
................................................................................................................................. 103
Verwerping............................................................................................................... 105
Vereffening en verdeling.......................................................................................105
193. Vereffening........................................................................................................... 105
Enkele opmerkingen over de inhoud en de betekenis van de verklaring van erfrecht......106
Betere bescherming erfgenamen tegen schulden............................................................106
A. Inleiding................................................................................................................... 106
C. Nieuw recht: gedragingen die tot zuivere aanvaarding leiden..................................106
E. Machtiging tot beneficiaire aanvaarding bij onbekende schulden............................107
F. Overgangsrecht.......................................................................................................107
G. Overige wijzigingen.................................................................................................107
H. Conclusie................................................................................................................. 108
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RamonavW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
