Summary
Samenvatting Feniks VWO 4 - Themakatern over het Midden-Oosten
- Course
- Level
Samenvatting van Hoofdstuk 1 en 2 van het themakatern Midden-Oosten voor VWO 4
[Show more]
Seller
Follow
estherstuitje
Content preview
H1: De nadagen van het Ottomaanse RijkPar 1 – De zieke man van Europa
Het Ottomaanse rijk werd in de 13e eeuw gesticht toen de Turken vanuit Azië het
schiereiland Anatolië binnendrongen. In de 16e eeuw was ondertussen de Balkan,
Constantinopel en het Midden-Oosten onderdeel van het Ottomaanse rijk. Het rijk werd
geregeerd door een Turkse sultan.
In de 18e eeuw ging het slechter:
- Technologische achterstand op het Westen, Ottomaanse heersers verzetten zich
tegen modernisering.
- Opkomst van Rusland.
- Terwijl een wereldeconomie ontstond, kwam het Ottomaanse rijk op economisch
achterstond. Ze speelden geen rol in de wereldhandel.
- De sultans misten leiderscapaciteiten. Door het haremsysteem; – verlies van zicht op
wat er in het rijk gebeurt.
- Nationalisme: sommige niet-Turkse onderdanen van de Sultan wisten zich los te
vechten uit de Turkse overheersing.
- Door modern imperialisme (= streven van West-Europa naar koloniën) verlies
Noord-Afrika.
Par 2 – De rol van de Britten
1869 = opening van het Suezkanaal – strategisch belang van Midden-Oosten nam toe.
Egypte, hoorde bij Ottomaanse rijk maar wilde moderniseren. De projecten kostten zoveel
geld dat de Egyptische heerser zijn aandelenpakket in de Suezkanaalmaatschappij moest
verkopen.
= Britse premier koopt ze, en Groot-Brittannië werd de koploper in de imperialistische race.
Nadat Groot-Brittannië ook Cyprus, Sudan en de kusten van de Rode Zee en de Perzische
golf veroverde, bezette Frankrijk de gebieden in het westen van Noord-Afrika. De Britse
bezetting van Egypte begon door antiwesterse rellen. Verzet bleef, maar Turkse sultan kon
alleen toekijken.
Vergrootte vraag naar olie. Irak en Iran eerste olie aangeboord. Britse regering kreeg in 1914
aandelen van de Anglo-Persian Oil Company in handen. Voor westerse mogendheden was
het nu belangrijk om invloed te houden in het Midden-Oosten. Het Suezkanaal en de
belangrijke oliereserves maakten het Midden-Oosten een begerenswaardige regio en een
conflicthaard.
Par 3 – De Jong-Turken
Na het verlies van Balkan & Noord-Afrika; Turken & Arabieren voornaamste
bevolkingsgroepen in Ottomaanse Rijk. Turkssprekende bevolking in Istanbul en Anatolië
groeide het nationalisme. De Turkse nationalisten vonden dat er binnen het staatsverband
geen plaats voor andere nationaliteiten was. Iedereen moest geturkificeerd worden.
Jong -Turken = Officieren van het Ottomaanse leger, streefden naar modernisering en
afschaffing van voorrechten voor buitenlandse ondernemers.
, 1908: staatsgreep. Sultan Abdul Hamid ll vervangen door Mehmed V. De Jong-Turken
begonnen aan de modernisering en onderdrukten het verzet van iedereen tegen de
turkificatie.
Arabieren waren de grootste slachtoffers, Arabisme = als reactie ontwikkelden ze een eigen
bewustzijn. Opzoek naar Arabische identiteit. Westerse mogendheden zagen in het steunen
van het Arabisme een middel om het Ottomaanse Rijk van binnenuit te verzwakken.
Par 4 – De Armeense genocide
WO1 betekende voor Midden-Oosten een breuk. Jong-Turkse driemanschap koos Duitsland
en Oostenrijk-Hongarije – rijk in oorlog met Rusland, Frankrijk en Groot Brittannië. Na de
eerste nederlagen nam de regering wraak op de Armeniërs. (mogelijke helper van Rusland)
April 1915: hele Armeense bevolkingsgroep word gedeporteerd naar de Syrische woestijn.
genocide.
Armeniërs werden onderweg naar de woestijn al aangevallen en vermoord, door Koerdische
bendes. De organisatoren van de Armeense genocide stonden onder gezag van de
regeringspartij. De plaatselijke bevolking werd medeplichtig gemaakt.
Par 5 – Midden-Oosten verdeeld
Door een mislukte aanval in WO1 kwamen de Britten erachter dat het Ottomaanse rijk van
binnenuit verzwakt moest worden – Arabische inwoners los weken uit het Turkse
staatsverband.
Dus, Britse commissaris in Cairo nam contact met de belangrijke Arabische vorst Hoessein
Ibn Ali ; een toegewijde moslim die een eigen koninkrijk wilde stichten uit de Arabische
delen van het rijk. Brits- Arabische overeenkomst: Hoesseins bedoeïenenlegers in opstand
tegen Turkse regering, Hoessein mocht dan een onafhankelijk koninkrijk stichten.
Juni 1916 = afgesproken Arabische opstand. Vele sjeiks sloten zich aan, vaak omgekocht.
1918 = Britse en Arabische troepen door de Arabische bevolking onthaald als bevrijders van
het Turkse juk. Maar achter de rug van de Arabieren om sloten de Britten en de Fransen de
SykesPicotovereenkomst: Midden-Oosten onder Brits-Frans controle, Fransen invloedssfeer
in Syrië en Libanon en Britten landverbinding Middellandse zee en Perzische golf.
Verdrag van Sèvres= Arabieren kregen geen eigen koninkrijk, maar werden wel losgemaakt
van Ottomaanse Rijk. (Wel Brits-Franse handen) Engeland en Frankrijk moesten namens de
Volkenbond ( had het toezicht over mandaatgebieden; volmacht om bepaald gebied te
beheren) de Arabieren opvoeden tot zelfbeschikking.
In 1932 zou Irak een onafhankelijk koninkrijk worden met Feisal (zoon van Hoessein) als
koning. Maar de Britten hielden controle over de olievelden. Toen Transjordanië werd
losgemaakt van Palestina in 1921 liet Abdoelllah zich aanstellen als emir. Hoessein stichtte
later het koninkrijk Saudi-Arabië.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller estherstuitje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.12. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84190 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now